Gıda intoleransı ve gıda alerjisi, belirli yiyeceklere karşı olumsuz reaksiyonlara neden olan iki farklı durumdur. Gıda intoleransı, vücudun belirli bir gıda veya maddeyi sindirmekte zorluk çektiği durumlarda ortaya çıkar ve şişkinlik, gaz ve ishal gibi semptomlara neden olabilir. Öte yandan, gıda alerjisi, yiyeceklerdeki belirli proteinlere karşı bağışıklık sisteminin tepkisidir ve kurdeşen, şişme ve hayati tehlike oluşturan bir reaksiyon olan anafilaksi gibi semptomlara neden olabilir. Besin intoleransı rahatsız edici olabilirken, gıda alerjisi ciddi olabilir ve hemen tıbbi müdahale gerektirebilir.
- Gıda İntoleransının Anlaşılması
Gıda intoleransı, nüfusun önemli bir kısmını etkileyen yaygın bir durumdur. Laktoz intoleransı, dünya nüfusunun yaklaşık %65’ini etkileyen en yaygın gıda intoleransı türlerinden biridir. Bu durum, süt ve süt ürünlerinde bulunan şeker olan laktozu sindirmek için gereken laktaz enziminin yeterli miktarda üretilememesi sonucu ortaya çıkar. Bu nedenle, sindirilmeyen laktoz kalın bağırsağa geçer ve burada bakteriler tarafından fermante edilerek şişkinlik, gaz ve ishal gibi semptomlara neden olur.
Bir diğer yaygın gıda intolerans türü, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir proteine olan gluten intoleransıdır ve çölyak hastalığı olmayan gluten hassasiyeti olarak da bilinir. Gluten intoleransı, şişkinlik, karın ağrısı ve yorgunluk gibi semptomlara neden olabilir. Gıda intoleransı için tedavi yoktur, ancak tetikleyici gıdalardan kaçınarak semptomları yönetmek mümkündür. Altta yatan herhangi bir durumu elemek ve uygun bir yönetim planı oluşturmak için bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.
- Gıda İntoleransı ve Gıda Alerjisinin Teşhisi
Gıda intoleransı ve gıda alerjisi teşhis edilirken tıbbi öykü, fiziksel muayene ve tanısal testlerin bir kombinasyonu kullanılır. Sağlık uzmanı semptomların ne zaman başladığı, şiddeti gibi bilgileri alabilir ve deri prick testleri, kan testleri veya oral gıda meydan okumaları yaparak bir tanı doğrulayabilir. Bazı durumlarda, tetikleyici gıdaları belirlemek için bir gıda günlüğü veya eliminasyon diyeti önerilebilir. Doğru bir tanı almak ve uygun bir yönetim planı oluşturmak için bir sağlık uzmanıyla çalışmak önemlidir.
- Gıda İntoleransı ve Gıda Alerjisinin Yönetimi
Gıda intoleransı ve gıda alerjisi yönetimi, tetikleyici gıdalardan kaçınmayı ve kazara maruz kalmaya karşı alınması gereken uygun önlemleri içerir. Gıda intoleransı için, semptomları yönetmek için tetikleyici gıdalardan kaçınmak veya sınırlamak faydalı olabilir. Laktoz intoleransı durumunda, sindirimi kolaylaştırmak için laktaz takviyeleri alınabilir. Gıda alerjisi durumunda, tetikleyici gıdalardan kesinlikle kaçınmak reaksiyonları önlemenin tek yoludur. Gıda alerjisi olan kişiler gıda etiketlerini dikkatli bir şekilde okumalı ve restoran çalışanlarını alerjileri hakkında bilgilendirmelidir. Ayrıca, acil durumlarda epinefrin otomatik enjektörü her zaman yanlarında bulundurmalı ve nasıl kullanılacağını bilmelidirler.
Gıda intoleransı ve gıda alerjisi yönetiminde eğitim ve farkındalık da son derece önemlidir. Bu durumları olan kişiler, tetikleyici gıdaları tanımayı ve kaçınmayı, bir reaksiyonun belirtilerini tanımayı ve acil durumlarda nasıl tepki vereceklerini öğrenmelidirler. Ayrıca, kazara maruz kalmayı önlemeye yardımcı olmak için aile üyeleri, arkadaşlar ve iş arkadaşları hakkında gıda intoleransı ve gıda alerjisi konusunda bilgilendirilmeleri de önemlidir.
- Gıda İntoleransı ve Gıda Alerjisi Arasındaki Farklılıklar
Gıda intoleransı ve gıda alerjisi benzer semptomlar gösterse de, bunlar farklı altta yatan mekanizmalara sahip iki farklı durumdur. Gıda intoleransı, vücudun belirli bir yiyeceği veya maddeyi sindirmede zorlanması sonucu şişkinlik, gaz ve ishal gibi semptomlara yol açar. Buna karşın, gıda alerjisi, gıdalardaki belirli proteinlere bağlı olarak bağışıklık sisteminin tepkisidir ve kurdeşen, şişlik ve anafilaksi gibi semptomlara neden olabilir. Gıda intoleransı semptomları, söz konusu yiyeceği yedikten sonra birkaç saat veya hatta günler sonra bile ortaya çıkabilirken, gıda alerjisi semptomları genellikle maruz kalınmadan hemen sonra ortaya çıkar.
Gıda intoleransı ve gıda alerjisi teşhisi de farklı yaklaşımlar gerektirir. Gıda intoleransı, laktoz nefes testleri, kan testleri veya eliminasyon diyetleri gibi tanısal testler aracılığıyla teyit edilebilirken, gıda alerjisi deri prick testleri, kan testleri veya oral gıda meydan okumaları ile teşhis edilir. Tedavi seçenekleri de farklılık gösterir, gıda intoleransı beslenme değişiklikleri veya ilaçlar aracılığıyla yönetilirken, gıda alerjisi tetikleyici gıdalardan kesinlikle kaçınılması ve epinefrin otomatik enjektörleri gibi acil durum ilaçlarının taşınması gerektirir.
Kaynakça:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/food-allergy/expert-answers/food-allergy/faq-20058538
https://health.clevelandclinic.org/allergy-or-intolerance-how-to-tell-the-difference/
https://www.verywellhealth.com/food-allergy-vs-food-intolerance-5214802
Egepol Hastanesi, İzmir’de tercih edilen, güvenilir ve saygın sağlık kurumlarındandır. Profesyonel kadrosu ve modern medikal ekipmanlarıyla hastalarına güvenilir tedavi seçenekleri sunar. Hasta bakımı ve takibinde de ön plana çıkan Egepol hastanesi, hasta odaklı yaklaşımı ve etik değerlere bağlılığı ile de tanınmaktadır. Sağlık sorunlarınıza çözüm bulmak ve uzman bir bakım almak için Egepol Hastanesi her zaman yanınızda. Size en iyi sağlık hizmetini sunmak için buradayız.