Akalazya Tedavisi
Akalazya, gastroenteroloji tarafından tedavi edilen bir rahatsızlık türüdür. Özefagus, yani yemek borusunu etkileyen bu rahatsızlık hastanın yaşam kalitesini oldukça düşürmektedir. Henüz tedavi edilememekle birlikte bazı tedavi yöntemleri sayesinde hasta şikayetlerinin hafifletilmesi mümkün olmaktadır.
Akalazya Nedir?
Yemek borusu, gırtlak ile mide arasındaki bağlantı yolu olarak ifade edilebilir. Burada yer alan ve kasların kontrolünden sorumlu sinirler, bazı nedenlere bağlı olarak bozulabilir. Sinirlerin bozulması veya kaybolması akalazya olarak nitelendirilmektedir. Hastalık sonucunda tüketilen yiyecek ve içecekler mideye olması gerektiği gibi ulaşmaz. Kişide yutma güçlüğüne olarak istemsiz kilo kaybı da yaşanmaktadır.
Akalazya hastaları yutma güçlüğünün yanı sıra kusma hissi ve ihtiyacına da sahip olabilirler. Semptomların hafifletilmesi yönünde herhangi bir tedaviye başvurulmaması durumunda şikayetler daha kötü bir hal alabilir. Sıvı ve katı gıdaların akciğere kaçması durumundaysa çok ciddi sağlık sorunlarıyla karşılaşılması mümkündür.
Akalazya Nedenleri Nelerdir?
Akalazya yaş ve cinsiyetten bağımsız olarak gelişim göstermektedir. Yalnız hastalığın 30 yaşından sonra görülme sıklığını artırdığı saptanmıştır. Erkek ve kadınlarda oransal olarak eşit seviyede görülen bu rahatsızlığın nedeni tıbbi olarak kanıtlanmamıştır. Ancak; genetik faktörlerin, otoimmün hastalıkların (bağışıklık sisteminin kendi vücut hücrelerine saldırması durumu) ve enfeksiyonların; akalazya açısından risk faktörü olduğu düşünülmektedir.
Akalazya Belirtileri Nelerdir?
Akalazya hastalığının belirtileri karşılaşılan vakalarının çoğunda benzerdir. Bu belirtilerin genelde yavaşça ilerleme eğiliminde olduğu görülmüştür. Söz konusu şikayetlerin aşağıdaki gibi sıralanması mümkündür.
- Yiyecek ve içeceklerin yutulmasında zorlanma
- Tüketilen besinlerin ağıza geri gelmesi
- Yemek ardından gelen öksürük hissi
- Göğüs bölgesinde ağrı
- Beklenmeyen kilo kaybı
Akalazya belirtileri bazı beslenme tavsiyelerine uyulduğu takdirde bir miktar giderilebilir. Bunun için hastalara posasız ve yumuşak katı gıdalar tüketmeleri tavsiye edilir. Katı gıdaların mümkün olduğunca çok çiğnenmesi ve öğünlerin küçük porsiyonlarda alınması gerekir. Sık sık yemek ana kural olduğu için gün içindeki öğün miktarı artırılarak 6 ile 8 arasına çıkarılmalıdır.
Akalazya Tanısı
Akalazya tanısı hekim tarafından hasta öyküsü alınmasıyla başlar. Ardından fizik muayene yapılır ve bazı tetkikler istenir. Akalazya tanısı koymak için kullanılan tetkik ve incelemeler aşağıdaki gibidir.
- Endoskopi: Ağızdan iletilen bir kamera yardımıyla yemek borusu ve buradaki kapakçığın durumu incelenir.
- Baryumlu Özefagus Grafisi (Özefagogram): Bu işlem sırasında hastadan baryum olarak nitelendirilen bir maddeyi yutması istenir. Kalın kontrast maddesinin yutulma anında yemek borusunun tepki ve hareketleri görüntülenir.
- Manometri: Katı ve sıvı kaynaklar karşısında yemek borusunun oluşturduğu basınç ölçülür. Ölçme tüpü, öncelikle yemek borusuna indirilir ve kasların kasılmaya karşı tepkisi ölçülür. Ardından mideye doğru ilerlenerek aynı ölçüm burada da yapılır.
Akalazya tedavisinin hedefi, hastanın yaşam kalitesini yükseltmeye yöneliktir. Bu şekilde hastalık belirtileri hafifletilir ve mideyle yemek borusunda meydana gelebilecek olası komplikasyonların da önüne geçilir.
Pnömatik distilasyon, enjeksiyon ve miyotomi tedavi sırasında başvurulan başlıca yöntemlerdir. Pnömatik distilasyonda endoskopiye benzer bir işlem uygulanır. Endoskop yardımıyla yemek borusuna bir balon iletilir ve burada şişirilir. Balonun bulunduğu bölge, yemek borusuyla mide arasındaki kapakçıktır.
Endoskopi sırasında yapılan bir diğer işlem de enjeksiyon olarak isimlendirilmektedir. Bu işlemin amacı yemek borusu ve mide arasındaki kapağın gevşetilmesidir. Dolayısıyla kapakta yer alan kaslara kasılmayı engelleyen enjeksiyonlar yapılmaktadır.
Akalazya tedavisinde başvurulan miyotomi, aslında cerrahi bir operasyon çeşididir. Bu ameliyatın amacı, mide ve özefagus arasındaki kapağın gevşetilmesidir. Akalazya kaynaklı belirti ve semptomların giderilmesinde en etkili yöntem miyotomidir. Operasyonun ardından hastalık kaynaklı şikayetlerin uzun süre hafifletilmesi mümkün olmaktadır.
Akalazya Hastalığı İçin Hangi Doktora Gidilir?
Akalazya hastalığı, yemek borusundaki kasların çalışmaması nedeniyle yutma güçlüğüne neden olan bir durumdur. Bu hastalığın teşhisi ve tedavisi için bir KBB, Gastroenteroloji veya Göğüs Cerrahisi uzmanına gitmek önerilir. Gastroenterologlar, sindirim sistemi ve ilgili organların hastalıkları ve bozuklukları üzerine uzmanlaşmış hekimlerdir.
Akalazya hastalığı, yemek borusunun kaslarının normal işlevini yerine getirememesi nedeniyle yutma güçlüğüne neden olur. Hastalar genellikle yemek borusunda bir tıkanıklık hissederler ve yemeklerini yutarken zorlanırlar.
Akalazya hastalığı tanısı koymak için, gastroenterologlar endoskopi, manometri ve röntgen gibi testler yapabilirler. Endoskopi, yemek borusunun iç yüzeyini görmek için bir tüp kullanılarak yapılan bir prosedürdür. Manometri, yemek borusunun kaslarının nasıl çalıştığını ölçen bir testtir. Röntgen ise, yutma esnasında yemek borusunda biriken yiyeceklerin görüntülenmesine yardımcı olabilir.
Tedavi seçenekleri, ilaçlar, dilatasyon, botoks iğnesi ve ameliyatla yapılmaktadır. Tedavi seçenekleri hastalığın ciddiyetine ve semptomların şiddetine bağlıdır. Bu nedenle, doktorunuzla birlikte hastalığın doğru teşhisini ve tedavi seçeneklerini belirlemeniz önemlidir.
