Akciğer Kanseri
Akciğer kanseri, erken evrede teşhis edilmediği müddetçe ciddi oranda ölümle sonuçlanan bir kanser türüdür. Erken tanı ve tedavi durumundaysa iyileşme şansı bulunmaktadır. Dünya genelinde yaygın şekilde karşılaşılan bu hastalığın en temel sebebi sigara kullanımıdır. Dolayısıyla akciğer kanser oluşumunda riski azaltmak için sigara kullanımının sınırlandırılması son derece önem arz etmektedir.
Akciğer Kanseri Nedir?
Akciğer kanseri %12 – 16 seviyesiyle tüm kanser türlerinin büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Diğer kanserlere benzer biçimde akciğer dokusundaki hücrelerin kontrolsüz büyümesiyle meydana gelmektedir. Erken tanı yapılamayan vakalarda çevre doku ve organlara sıçrama eğilimi göstermektedir.
Dolayısıyla akciğer kanseri tedavisi hayati derecede öneme sahiptir. Kanserin oluşumu açısından birtakım risk faktörlerinden söz edilmesi mümkündür. Oluşumu engellemek ve akciğerinden korunmak için aşağıdakiler yapılmalıdır.
- Kanseri tetikleyen maddelerin kullanımından uzak durmak (sigara, alkol, vb.)
- Radyasyona maruz kalmamak
- Stresli yaşam tarzından uzak durmak
- Hava kirliliğine maruz kalmamak
- Sağlıklı beslenme alışkanlıkları benimsemek
Akciğer Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Akciğer kanserinin en yaygın belirtileri inatçı öksürük ve göğüs ağrısı şeklindedir. Öksürük, genelde diğer hastalıkların belirtileriyle aynı olduğundan hastalar tarafından ciddiye alınmamaktadır. Ancak akciğer kanseri durumunda öksürük şiddeti giderek artmakta ve bir süre sonra balgamda kan da görülebilmektedir. Göğüs ağrısı, kanser oluşumuyla birlikte ortaya çıkmaktadır. Derin nefes alırken ve gülerken hastanın ciddi derecede sıkıntı çektiği gözlenmektedir.
Nefes darlığı, iştahsızlık, ani kilo kaybı ve yutkunma güçlüğü; akciğer kanserinin diğer belirtileri arasında yer almaktadır. Ani kilo kaybı yaşayan kişi, halihazırda sigara kullanıyorsa mutlaka bir uzmana başvurmalıdır. Akciğer kanserinin belirtileri hastadan hastaya olarak birtakım değişiklikler göstermektedir. Kanserinin diğer belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir.
- Ses kısıklığı
- Geçmeyen yorgunluk hissi
- Parmak uçlarındaki dokunun şişmesi (ağrılıdır)
- Sırt ve omuz bölgesine yayılan vücut ağrısı
- Sık sık bronşit ve zatürre geçirmek
- Göz kapağının düşmesi
- Göz bebeğinin küçülmesi
Yukarıda sıralanan belirtilerden birkaçının aynı anda görülmesi durumunda mutlaka bir hekime danışılması gerekmektedir. Akciğer kanseri erken tanı ve tedavi edildiği sürece %85 ve üzerinde başarıyla sonuçlanmaktadır.
Akciğer kanserinin riskini azaltmak için sigara kullanımı mutlaka sonlandırılmalıdır. Yapılan araştırmalar, bu kanserin en büyük tetikleyicisinin sigara olduğunu kanıtlamıştır. Günlük düzenli şekilde sigara içen kişilerin akciğer kanserine yakalanma ihtimali, içmeyenlere kıyasla 20 kat daha fazladır.
Akciğer Kanseri Tanısı
Akciğer kanseri çevre doku ve organlara sıçrama yapmadığı sürece belirti veremeden ilerleme potansiyeline sahiptir. Dolayısıyla erken evrede teşhis edilmesi oldukça güç kabul edilmektedir.
Hekim tarafından hasta öyküsü alındıktan sonra bazı tetkiklerle akciğer kanseri tanısı konulabilmektedir. Bu noktada kullanılan tetkikler; Akciğer grafisi, BT, Manyetik Rezonans, Bronkoskopi (ince bir tüple akciğerden parça alınması işlemi) şeklindedir. Bunlara ek olarak balgamdan örnek alınarak incelenebilir, göğüs duvarına biyopsi yapılabilir be lenf bezlerinin değerlendirilmesi amacıyla mediastinoskopi yapılabilir.
Tanı sıralaması genel sağlık taraması, akciğer röntgeni ve BT ile başlayıp biyopsiyle devam etmektedir. Kanserli dokuya ne şekilde yaklaşılacağı ve hangi tedavinin uygulanacağı bu incelemeler neticesinde belirlenmektedir.
Akciğer Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Akciğer kanserinin tedavi sürecine kanserin hangi evrede olduğuna göre karar verilmektedir. Hekim kararı doğrultusunda kanserli dokunun yer aldığı akciğer bölümü ya da akciğer çıkarılabilmektedir. Hastanın genel sağlık durumu ve kanser tipinin buna elverişli olmadığı durumlardaysa çoğunlukla kemoterapiden yardım alınmaktadır.
Kanser hücrelerinin gerekli niteliklere sahip olması durumunda immünoterapi ve akıllı ilaçlarla tedavi alternatifleri de değerlendirilmektedir. Bunlar son dönemlerde geliştirilen yeni tedavi seçenekleri arasında yer almaktadır.
Akciğer Kanseri En Çok Hangi Yaşlarda Görülür?
Akciğer kanseri, dünya genelinde en ölümcül kanser türlerinden biridir ve genellikle ileri yaşlarda görülür. Ancak, son yıllarda genç erişkinlerde de artış göstermiştir. En sık görülen akciğer kanseri türleri ise küçük hücreli akciğer kanseri ve skuamöz hücreli karsinomdur.
İstatistiklere göre, 45 yaşın altındaki kişilerde akciğer kanseri nadir görülürken, 55 yaşın üstündeki kişilerde daha sık görülür. Ancak, son yıllarda sigara kullanımının artması ve hava kirliliğinin etkisiyle genç erişkinlerde de görülme sıklığında artış gözlemlenmektedir. Ayrıca, genetik faktörlerin de akciğer kanseri oluşumunda rolü olduğu bilinmektedir.
Akciğer kanserinin belirtileri arasında nefes darlığı, öksürük, kan tükürme, hırıltı, göğüs ağrısı ve kilo kaybı gibi belirtiler yer almaktadır. Bu belirtiler herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir ve diğer hastalıkların da belirtisi olabilir, bu nedenle erken teşhis ve tedavi önemlidir.
Sonuç olarak, akciğer kanseri genellikle ileri yaşlarda görülse de genç erişkinlerde de görülme sıklığında artış gözlemlenmektedir. Sigara kullanımı, hava kirliliği ve genetik faktörler gibi çeşitli nedenler akciğer kanseri oluşumuna neden olabilir.
