Behçet Hastalığı Tedavisi
Nadir karşılaşılan bir hastalık türü olan Behçet, Türk bilim inanı Hulusu Behçet tarafından tarif edilmiştir. Hastalığın tanısı konulurken üç ana sendrom üzerinde yoğunlaşılmıştır. Hastalık Cenevre’de yapılan kongrede tıbbi olarak kabul edilmiştir.
Behçet Hastalığı Nedir?
Behçet, bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokularına saldırmasıyla ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Ortaya çıkma nedeni henüz saptanamamıştır ancak bazı coğrafi bölgelerde daha sık meydana geldiği keşfedilmiştir.
Behçet hastalığının yayılım alanı Ortadoğu ve Asya çevresidir. Rahatsızlığın belirtileri incelendiğinde vaskülitle bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Vaskülit, kan damarlarının iltihaplanması olarak tanımlanabilir.
Tıbbi araştırmaların devamlılığı Behçet hakkında yeni bulguların ortaya atılmasını sağlamaktadır. Bu araştırmalar, hastalığa karşı duyarlı gen taşıyan kişilerde riskin daha yüksek olduğunu göstermiştir. Coğrafi açıdan incelendiğinde Behçet hastalığına İpek Yolu adı verilmiştir.
Behçet Hastalığı Neden Olur?
Behçet hastalığının oluşum nedeni hakkında kesin bir bulgu yoktur. Ancak hastalığın risk faktörleri; 20 – 30 yaş arasındaki yetişkinler, genetik yatkınlığı bulunanlar ve bazı coğrafi bölgelerde yaşayanlar olarak belirtilmiştir. Söz konusu coğrafi alanlar; Kıbrıs, Türkiye, İsrail Çin, İran, Uzak Doğu ve Asya ülkeleri şeklindedir.
Behçet Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Behçet hastalığının belirtileri saptamak oldukça zordur. Çünkü rahatsızlık, birbirinden oldukça alakasız görünen semptomlarla ortaya çıkabilir. Belirti ve bulgular, hastanın cinsiyeti ve yaşına bağlı olarak da değişiklik göstermektedir. Bunlardan bir kısmı aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Ağız ve dil yarası
- Gözlerde iltihaplanma
- Deride nodül ve lezyon oluşumu
- Cilt yüzeyinde döküntü
- Genital bölgede yara oluşumu
- Akne ve sivilce oluşumu
- Anormal doku büyümesi
- Eklemlerde ödem ve şişlik
- Kol ve bacaklarda ağrı
- Yüksek ateş
- Baş ağrısı
- Denge kaybı
- Kısmi felç
Hastalık belirtilerinin şiddeti ve uzunluğu dönemsel olarak farklılık gösterir. Gözlerin iltihaplanması durumunda uvea tabakası etkilenir. İltihaplanma yalnızca bir gözde oluşabileceği gibi her iki gözde de oluşabilir.
İlerleyen evrelerde bulanıklık körlüğe neden olabilir. Eklem şişliği ve ağrısı genelde hafif ilaçlarla 1 – 3 haftada giderilebilir. Damarlarda pıhtılaşma olması durumundaysa daha ağır ağrılarla karşı karşıya kalınabilir.
Behçet Hastalığını Ne Tetikler?
Behçet hastalığı, otoimmün bir hastalıktır ve tetikleyici faktörleri tam olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte, uzmanlar stres, enfeksiyonlar, hormonal değişiklikler ve genetik faktörlerin hastalığın ortaya çıkmasına katkıda bulunabileceğini düşünmektedir.
Stres, vücudun bağışıklık sistemi üzerindeki etkisi nedeniyle behçet hastalığı için bir tetikleyici faktördür. Stres, bağışıklık sisteminin doğal işlevlerini bozarak, vücudun normal hücrelerine saldıran antikorların üretimini artırabilir. Bu nedenle, stresin hastalığın ortaya çıkmasında önemli bir rol oynayabileceği düşünülmektedir.
Enfeksiyonlar da behçet hastalığını tetikleyebilir. Bakteriyel ve viral enfeksiyonlar, vücudun bağışıklık sistemi üzerindeki etkileri nedeniyle hastalığın ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir. Bakteriyel enfeksiyonlar, ağızda çıkan yaralar veya genital yaralar bunlara örnek verilebilir.
Hormonal değişiklikler de hastalığın ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir. Kadınlarda, menstruasyon dönemi veya doğum sonrası dönem gibi hormonal değişiklikler, hastalığın alevlenmesine neden olabilir.
Son olarak, genetik faktörler de behçet hastalığının ortaya çıkmasında rol oynayabilir. Aile öyküsü olan kişilerde hastalığın gelişme riski daha yüksek olabilir. Tüm bunların yanı sıra, Behçet hastalığının nedeni tam olarak bilinmemektedir.
Behçet Hastalığı Nasıl Fark Edilir?
Behçet hastalarının neredeyse tamamında ortak bir semptom gözlenmektedir. Buna göre, hastalık tanısında öncelikle ağız yaralarına odaklanılmaktadır. Teşhis için yaraların bir yıl içerisinde en az 3 kez tekrar etmesi gerekmektedir.
Ağız yarası tek başına Behçet hastalığı tanısı koymak için yeterli değildir. Bunun yanında hastada en az 2 tane daha belirti olması gerekmektedir. Genital bölgede yara oluşumu, cilt döküntüsü ya da göz iltihabı; bunlardan biri olabilir.
Tanı sırasında kullanılan en yaygın uygulama paterji testi yapmaktır. Bu uygulama için deri altına bir iğne sokulur ve sonrasında bölge inceleme altına alınır. İlgili bölgede yaralanma tarzındaki tepki durumunda teşhis için ilk adım yapılmış olur. Paterji testi, tanı koymak için iyi bir başlangıç olup; tek başına yeterli değildir.
Behçet Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Behçet hastalığı için izlenecek tedavi yöntemine hastanın durumuna göre karar verilmektedir. Tedavi için genelde ilaçlar ve yaşam tarzında yapılacak kalıcı değişiklikler tercih edilmektedir.
Hekim tarafından hastanın şikayetlerinin azaltılması ve yaşam kalitesinin artırılması hedeflenir. Uzun süreli ilaç kullanımı ve alışkanlıkların düzeltilmesi şikayetleri büyük ölçüde iyileştirmektedir.
Vücudun farklı bölgelerinde oluşan yaralar için kortizonlu spreyler, krem, antibiyotik ve solüsyonlardan yardım alınabilmektedir. Daha ciddi semptomlar için farklı yöntemlere başvurulabilir. Bu noktada önemli olan tedaviye düzenli olarak devam etmek ve aksatmaya imkân tanımamaktır. Hastalık semptomlarının kötüleşmemesi için hastanın uzaman bir hekim tarafından takip edilmesi gerekmektedir.
