Çarpık Ayak (Pes Ekinovarus)
Çarpık ayak rahatsızlığı doğuştan gelen bir hastalıktır. Bu hastalığın belirtileri, ayak kirişi adı verilen yerin yüksek olması, ayak topuğunun içe dönük olması ve kişinin ayak bileğinin aşağıya doğru bir görüntüsünün olmasıdır.
Çarpık Ayak (Pes Ekinovarus) Nedir?
Tek ayakta görülebilirken her iki ayakta da görülme olasılığı vardır. Bu hastalıkta ayak, ayak bileğinde içeri ve yukarı dönük bir pozisyon alır. Her 1000 doğumdan 1’inde bu hastalık görülmektedir. Özellikle erkeklerde çarpık ayak rahatsızlığı daha sık görülür. Ailede çarpık ayak rahatsızlığı varsa çocuklarında da görülme olasılığı bulunmaktadır.
Çarpık ayak deformesi olan hastalarda gelişimsel kalça displazisi görülme olasılığı da artmaktadır. Hastalık tedavisinde başarısızlık olursa hastanın ayağının eski haline dönmesi pek mümkün değildir. Doğum öncesi kontrollerde çarpık ayak hastalığının teşhis edilmesi mümkündür. Kadın doğum doktorları tarafından çarpık ayak tanısı konulabilir.
Çarpık Ayak Rahatsızlığı Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Gelişen tıp teknolojisi ve detaylı ultrason görüntülenmeleri ile çapraz ayak rahatsızlığı gebeliğin 16. haftasında saptanabilmektedir. Fakat bazı durumlarda bebeğin duruş pozisyonlarından kaynaklı olarak çarpık ayak fark edilemeyebilir. Doğumdan sonra da tanının konması mümkündür.
Hastada aşağıdaki belirtiler varsa çapraz ayak rahatsızlığı tanısı koyulabilir;
- Ayak kirişinin yüksek olması
- Başparmağının içe doğru dönük olması
- Topuğun içe doğru dönük olması
- Ayak bileğinin aşağı bakıyor olması
Çarpık Ayak Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Pes Ekinovarus adı verilen çarpık ayak rahatsızlığı tedavisinde eskiden bebekler doğar doğmaz tedavi edilirdi. Tedavide öncelikle alçı tedavisi uygulanır. Özel teknikler ile ayaklar esnetilir ve kasığa kadar alçıya alınır. 1 hafta sonra ayakta ciddi bir düzelme meydana gelir. Daha sonra tekrar bir alçı uygulaması yapılmaktadır.
Bu durum 4 ile 6 hafta boyunca uygulanır. Bu tekniğe ponseti yöntemi adı verilir. Bu teknikte her alçılamada farklı açı kullanılır. En sonunda ayak esnetilir ve kontrol edilir. Eğer esneme, 20 derecenin üzerinde ve topuk kemiği yerindeyse tedavini son bulur.
Düzelme meydana gelmezse cerrahi ameliyata başvurulabilir. Tendon ameliyatından sonra ayak 3 hafta süre alçıda kalır. Daha sonra tendon tamamen iyileşir. Alçı çıkarıldıktan sonra hastaya ayağının şeklini korumak için ortez adı verilen çubuklu özel ayakkabılar giymesi tavsiye edilir. Önerilen bu ayakkabıların 3 ay boyunca günde 23 saat giyilmesi gerekir. 3 aydan sonra sadece uyurken giyilmesi yeterli olacaktır.
Bebeklerde Çarpık Ayak Tedavisine Ne Zaman Başlanılır?
Bir bebek çarpık ayak ile doğduğunda ortopedi doktoru tanı koyduğu zaman ponseti tedavisine hemen başlanır. Ponseti yöntemi ile beraber tedavi birkaç ay gecikerek başladığı taktirde hastada birçok olumsuz etki meydana gelebilir.
Çarpık ayak bozukluğu ciddi bir ortopedik bozukluktur Uygulanan manipülasyon ve seri alçılama tedavisi ile istenen sonuç elde edilmezse ameliyat edilmesi gerekir.
