Çocuklarda Astım Tedavisi
Pek çok belirtisi bulunan astım, yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkış sebebi %90 oranla alerjik kaynaklıdır.
Tedavi gerektirebileceği gibi kendi kendine geçebilmesi ya da ara ara nüksetmesi söz konusudur. Astım tanısı koyulan çocukların temiz havada kalmasına ve astımın tetikleneceği hareketleri yapmamasına dikkat edilmelidir.
Çocuklarda Astım Nedir?
Astım, bazı etkenler dolayısıyla akciğerlerin şişmesi ve dolayısıyla yeterince nefes alınamaması durumudur. Ortaya çıkış nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte hem genetik hem çevresel faktörlerin etkili olduğu bilinmektedir.
Astımın kişiyi rahatsız etme sebebi kan damarlarının yeteri kadar oksijenle beslenememesidir. Aşırı mukus üretileceğinden dolayı nefes almak zorlaşır ve bireyin kriz geçirmesine neden olabilir.
Çocuklarda Astım Belirtileri Nelerdir?
Hareketli çocuklarda oyun sırasında yaygın olarak görülen astım belirtileri, gülerken ya da gece uyurken de ortaya çıkabilmektedir.
Çoğunlukla geçmek bilmeyen öksürük nöbetleri olarak kendini göstermektedir. Ancak tek başına öksürük yeterli gelmemekte, tanı koyulması için aşağıdaki semptomların bir kısmının daha görülmesi gerekmektedir.
- Nefes darlığı
- Hava açlığı
- Nefes alırken ıslık veya hırıltı sesi
- Dinlenirken bile hızlı soluk almak
- Göğüs ağrısı
- Göğüs sıkışması
- Nefes alıp verirken kaburgaların çekilmesi
- Oyun oynarken çok enerji kaybetmek
- Zayıflık
- Yorgunluk ve halsizlik
Solunum sıkıntılarının tek nedeni astım değildir. Bunun için alt ve üst solunum yolu enfeksiyonlarının da araştırılması gerekmektedir. Ancak tüm belirtiler bir arada görülüyorsa bir sağlık kuruluşuna başvurulması ve durumun araştırılması oldukça önemlidir.
Çocuklarda Astım Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Bebeklerde ve çocuklarda astım tanısı koymak zor olduğu için ebeveynlerin bir dizi soruyu cevaplaması gerekir. Ancak tıbbi öykünün incelenmesi, fizik muayene, şikayetler ve bazı testler sayesinde çocuklara tanı koyulabilmesi mümkündür. Bununla birlikte benzer semptom gösteren diğer sağlık sorunları da araştırılmaktadır.
Doktor, çocukların kalp ve akciğerlerini dinledikten sonra solunum fonksiyon testleri talep edebilmektedir. Bu testler akciğerlerdeki hava hacminin ölçülmesini sağladığı için astım olup olmadığını gösterebilmektedir. Daha küçük çocuklar teste uygun olmayabileceği için akciğer filmi çekilebilmesi mümkündür.
Ayrıca diğer hastalıkların elenmesi açısından doktorun deri prick, kan ve ekshale nitrik oksit (eNO) testlerini istemesi mümkündür. Gerektiği durumlarda diğer radyolojik incelemeler de talep edilebilmektedir.
Çocuklarda Astım Tedavisi Nasıl Yapılır?
Astım tanısı koyulan çocuklarda hastalığın ne şiddette seyrettiğine göre tedavi planı oluşturulmaktadır. Ancak çocuklar tek başına ilaç kullanamayacağından dolayı ailelerin sürekli çocuklarını gözetim altında tutmaları gerekir. Çocuklar bilinçlenene kadar ilaçların nasıl ve ne sıklıkta kullanılacağı ebeveynlerin kontrolünde olmalıdır.
Okula ya da sosyal bir yere giden çocuklar için gözetmenlerin de bilgilendirilmesi gerekmektedir. İlaçlar mutlaka çocukların yanında bulundurulmalı, mümkünse yetişkin bireylere teslim edilmelidir. Öğretmenler ya da diğer çalışanlar gerekli durumlarda müdahalede bulunmalı, konuyla ilgili olarak aileyi mutlaka bilgilendirmelidir.
Bronkodilatörler, hava yollarının açılmasını sağlayarak çocukların yeteri kadar oksijen alabilmesine yardımcı olmaktadır. İnhale steroidler daha hızlı bir rahatlama için tercih edilebilirler. Bu ilaçlar iltihabın azaltılmasına ve astımın büyük oranda iyileştirilmesine de yardımcı olmaktadır. Daha nadir olarak alerji aşılarının yaptırılması çocuklarda görülen astım belirtilerinin azaltılmasında etkili olabilmektedir.
Astımın kesin bir tedavisi olmadığından dolayı çocukların ve ailelerinin astımla yaşamayı öğrenmesi gerekmektedir. Ancak çocukların büyük bir kısmı ergenliğe girdiğinde astımın gerilediği görülmektedir. Tamamen yok olmasa da krizler arasında uzun süreler olmakta, böylelikle çocukların yaşam kalitesinde önemli düşüşler yaşanmamaktadır.
Tetikleyicileri öğretmek ve bunlardan uzak durmasını sağlamak, psikolojik destekte bulunmak ve ilaçları doğru biçimde kullanmak astımın en iyi şekilde atlatılmasına yardımcı olacaktır.
Astımı Tetikleyen Şeyler Nelerdir?
Astım, solunum yollarında daralma ve iltihaplanma sonucu meydana gelen kronik bir solunum hastalığıdır. Astımı tetikleyen pek çok faktör vardır. Bu faktörler arasında alerjenler, egzersiz, hava kirliliği, enfeksiyonlar, stres ve sigara dumanı yer almaktadır.
Alerjenler, astımın en yaygın tetikleyicilerinden biridir. Bunlar arasında ev tozu akarları, hayvan tüyleri, küf, polenler ve bazı gıda maddeleri yer alır. Ayrıca, evde kullanılan temizlik ürünleri, parfüm ve kozmetik ürünler gibi kimyasal maddeler de astım semptomlarını tetikleyebilir.
Egzersiz, astımı tetikleyen diğer bir faktördür. Egzersiz sırasında solunum yolları daha fazla hava alır ve soğuk ve kuru hava solunum yollarını daha da daraltabilir. Bu nedenle, astımı olan kişilerin özellikle soğuk ve kuru havada egzersiz yapmamaları önerilir.
Hava kirliliği, özellikle kirli havayı soluyan astım hastaları için tehlikeli olabilir. Hava kirliliği astım semptomlarını tetikleyebilir ve astım atağına neden olabilir. Sigara dumanı da astımı tetikleyen bir diğer faktördür. Pasif içicilik, astımı olan kişilerde semptomların artmasına neden olabilir.
