Çocuklarda Rektal Kanama
Çocuklarda rektal kanama, sıklıkla karşılaşılan ve genelde ebeveynler açısından endişe verici bir durumdur. Rektal kanamanın nedeni çoğu zaman anal fissür olarak tanımlanmaktadır ve korkulacak bir rahatsızlık değildir.
Rektal kanamanın önüne geçmek için öncelikle kanamayı tetikleyen faktör edilmekte ardından gerekli tedavi seçeneklerine başvurulmaktadır. Dışkıda kan varlığı, bazı sistematik rahatsızlıkların işareti olabileceğinden mutlaka bir uzman tarafından araştırılmalıdır.
Çocuklarda Rektal Kanama Nedenleri
Rektal kanama, abur cubur yemeye başlanan erken çocukluk çağında sıklıkla karşılaşılan bir şikayettir. Beslenme düzenine bağlı olarak ortaya çıkan kabızlık probleminin anüs çevresinde çatlak oluşturmasıyla meydana gelir. Anal fissür olarak isimlendirilen bu çatlaklar genelde yüzeysel boyuttadır ancak çocuğun tuvalet esnasında canının yanmasına neden olabilir.
Canı yanan çocuk kakasını tutmaya başlar, zamanında tuvalet ihtiyacı giderilmediğinden kabızlık meydana gelir ve bu döngü devam eder. Kabızlık, dışkıda sertleşmeye neden olduğundan çatlaklar da giderek artar ve neticede rektal kanamayla karşılaşılır.
Yaşam kalitesini ciddi derecede etkileyen rektal kanama, yalnızca anal fissür nedeniyle meydana gelmez. Kabızlık ve ıkınma esnasında zorlanma çocukta hemoroid oluşumunu da tetikleyebilir.
Hemoroidin ilerlemesi de yine rektal kanamaya yol açan ayrı bir nedendir. Polip, Crohn hastalığı, divertükülü ve buna benzer bağırsak rahatsızlıkları da rektal kanamaya neden gösterilebilecek diğer faktörler arasında yer almaktadır.
Rektal Kanama Belirtileri Nelerdir?
Rektal kanamanın sebebi, dışkı rengi ve görünümüyle saptanabilecek bir durum değildir. Kanamaya sebep olan rahatsızlığa bağlı olarak hastada görülen semptomlar da değişmektedir. Anal fissür, rektal kanamanın en yaygın sebebidir ve belirtileri aşağıdaki gibidir;
- Bez ya da çamaşıra bulaşan leke biçiminde kan (çoğunlukla kırmızı renklidir)
- Dışkı üzerinde çizgi biçiminde kan
- Dışkılama sırasında acı ve ağrı hissi
- Anüste çizgiye benzer yırtılma
- Fissür kenarında deri katlantısı
Rektal kanamanın kaynağı polipse hasta şikayetleri; karında kramp, hafif ishal, dışkıda kan ve anüsten polip sarkması şeklinde değişmektedir. Divertükülü durumunda hastada meydana gelen belirtilerse; karında şiddetli ağrı, göbek çukuru kenarında hassasiyet, bağırsaklarda tıkanıklık, mide bulantısı ve kusma şeklinde sıralanabilir.
Çocuklarda Rektal Kanamanın Tanısı
Çocuklarda rektal kanama tanısı genelde anal bölgenin parmakla muayenesi sonucunda tespit edilmektedir. Kanamaya neden olan rahatsızlığın saptanması içinse, hekimin şüphelendiği rahatsızlık doğrultusunda, daha detaylı tetkikler yapılmaktadır. Rektal kanamaya neden olabilecek olası rahatsızlıklar ve tanı için kullanılan yöntemler aşağıda sıralanmıştır.
- Anal fissür: Çocuğun şikayetleri dinlenir, anal muayene yapılır ve çatlak ucundaki deri katlantısı gözlemlenir.
- Rektal polip: Fiziki muayene yapılır, ardından bağırsak filmi istenir. Gerekli durumlarda endoskopik muayene de başvurulur.
- İnvajinasyon: Kan tahlili ve karın ultrasonu istenir. Katater yardımıyla ya da baryum kullanılarak röntgen çekilir.
- Meckel Divertikülü: İlk aşamada karın ultrasonu ve Meckel sintigrafisine başvurulur. İlerleyen aşamalarda MR, tomografi ve tanısal laparoskopi istenir.
Çocuklarda Rektal Kanamanın Tedavisi
Rektal kanama tedavisi, tıpkı tanı durumunda olduğu gibi rahatsızlığa bağlı olarak uygulanmaktadır. Kanamaya neden olana ağırlıklı sebep anal fissürdür ve bu durumda öncelikle kabızlığın ortadan kaldırılması hedeflenmektedir. Hafif ağrı kesicilerle şikayetlerin giderilmesi amaçlanır.
Ayrıca, çocuğun ılık oturma banyoları yapması tavsiye edilir. Anal fissür, tekrarlayabilen bir yapıya sahiptir. Dolayısıyla ebeveynlerin, ya da çocuğun bakımını üstlenen diğer kişilerin, çocuk için ideal beslenme ve tuvalet alışkanlığı oturtması gerekmektedir.
Tedavide ilk amaç dışkının yumuşak kıvama bürünmesini sağlamaktır. Anal fissür, nadiren de olsa kronikleşebilme riski taşımaktadır. Bu tip vakalarda son çare olarak operasyon alternatifi değerlendirilmektedir.
