İdrarda gözle görülebilen ya da görülemeyen şekilde kan bulunabilmektedir. Bu durum özellikle çocuklarda sıklıkla karşılaşılmakta ve farklı hastalıkları temsil etmektedir.

Hematüriyle birlikte görülen semptomlar daha doğru bir tanı koyulmasına yardım ederken çocukta nasıl komplikasyonlar oluşabileceği konusunda da bilgilendirici olur.

Çocukta Hematüri Nedir?

İdrarda kan bulunması durumuna hematüri adı verilmekte ve bu rahatsızlık hem çocuklarda hem yetişkinlerde ortaya çıkabilmektedir. Kanda görülüp görülmeme durumuna göre iki faklı türde incelenmektedir.

Yalnızca tahlillerde görülebilen, gözle görülmeyen kan bulunması durumuna mikroskobik hematüri adı verilmektedir. Eğer hem kanda renk değişimi görülüyor hem de mikroskop altında kan olduğu belirleniyorsa makroskopik hematüri olarak değerlendirilmektedir.

Hematüri, idrar tahlilinde idrarda çok fazla eritrosit görülmesi durumunda yaşanmaktadır. Çoğunlukla ebeveynler tarafından fark edildiğinden dolayı makroskopik hematüri görülmektedir.

Bu tür çocukların idrarı pembe, parlak kırmızı, kahverengi ya da bulanık sarı olabilmektedir. Mikroskopik türleri daha çok farklı bir hastalığı araştırırken ya da check up yaptırılırken şans eseri bulunmaktadır.

Hematüri Nedenleri Nelerdir?

Hematüri oluşmasında birden fazla faktör etkili olabilmektedir. Özellikle çocuklarda hematüri, idrar yolu enfeksiyonuna ve buna bağlı şekilde gelişen komplikasyonlara bağlı şekilde oluşmaktadır. Ancak aşağıdaki rahatsızlıklar da dönemlik ya da uzun süreli şekilde idrarda kan görülmesine neden olabilmektedir.

  • Genital bölgenin tahriş olması
  • Böbrek taşları
  • Üst solunum yolu enfeksiyonları
  • Akut böbrek iltihapları
  • Üretranın tahriş olması
  • Böbrek iltihapları
  • Çeşitli doğumsal sorunlar
  • Travmalar
  • Kan pıhtılaşması problemleri
  • Bağışıklık sistemi dolayısıyla oluşan böbrek hastalıkları
  • IgA nefropatisi
  • Faranjit
  • Bazı ilaçların yan etkileri
  • Gıda boyaları
  • Bazı besinler

Hematüri her zaman ciddi durumları temsil eden bir hastalık değildir. Bu nedenle bir kez görülmesi ve kendiliğinden geçmesi durumunda tedavi edilmesi gerekmez. Ancak birkaç kez görülmesi ciddi bir hastalığın işaretçisi olabilir. Özellikle çocuklarda hastalıklara erken tanı koyulabilmesi ve tedaviye başlanabilmesi için en kısa sürede pediatri uzmanlarına muayene olunması gerekmektedir.

Çocuklarda Hematüri Nasıl Teşhis Edilir?

Hematüri tanısı koyulabilmesi için çocukların fizik muayeneden geçmesi, bazı soruların cevaplanması ve hastanın genel tıbbi durumunun değerlendirilmesi gerekir. Ailede ve çocukta yakın zamanda geçen hastalıklar özellikle muayene sırasında doktora bildirilmelidir.

Tam tanı koyulabilmesi için idrar tetkikleriyle birlikte kan tahlili istenmesi mümkündür. Diğer hastalıklarda şüphelenilmesi durumunda ultrason, tomografi ya da MR gibi tetkiklere ihtiyaç duyulabilmektedir.

Çocukların muayenesinde bir anormallik saptanamaması ve idrar değerlerinin normal olması durumunda endişe edecek bir durum görülmemektedir. Ancak sinsi bir hastalığın işaretçisi olmaması adına doktorun önerdiği sürede idrar tahlillerinin yenilenmesi daha sağlıklıdır. Böylece potansiyel hastalıklar kısa bir süre içinde keşfedilebilmektedir.

İdrarda uzun süre kan görülmesi ve protein bulunması durumunda tansiyondan şüphelenilebilmektedir. Ayrıca kan tetkiklerine göre nefrit tanısı koyulabilmekte, hematürinin tedavisine başlanabilmektedir.

Nefrit, böbrekte iltihap ya da doku bozukluğuna neden olan bir hastalık olduğu için çocuklara biyopsi yapılması, yani böbreklerin mikroskop altında incelenmesi gerekir.

İdrar Yolu Enfeksiyonunda Hematüri Olur Mu?

İdrar yolu enfeksiyonu (İYE), idrar yollarının bir bölümünü enfekte eden bir hastalıktır. İdrar Yolu Enfeksiyonuna sık rastlanan semptomları arasında sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma hissi, idrarda değişiklikler ve idrarın kokusunda değişiklik yer almaktadır. Bununla birlikte, idrar yolu enfeksiyonunun seyrine bağlı olarak hematüri de görülebilir.

Hematüri, idrarda kan bulunması anlamına gelmektedir. İdrar yolu enfeksiyonu, idrar yollarındaki enfeksiyonun şiddetine ve yerleşim yerine bağlı olarak idrarda kan görülebilir. İdrar yolu enfeksiyonu olan hastalarda hematüri, enfeksiyonun şiddetli olması durumunda daha sık görülür.

Hematüri, idrar yolu enfeksiyonu dışındaki birçok hastalıkta da görülebildiğinden, hematüri varlığı idrar yolu enfeksiyonu tanısının tek başına kanıtı olarak kullanılamaz.

İdrar yolu enfeksiyonu tanısı konulduktan sonra, tedavi edilmemesi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, idrar yolu enfeksiyonu semptomları olan hastaların en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurması önerilmektedir. Tanı ve tedavi sürecinde, hematüri varlığı da dahil olmak üzere hastanın tüm semptomları dikkate alınarak doğru teşhis ve tedavi planı belirlenmelidir.

Hematüri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Çocuklarda hematüri genellikle tedaviye gereksinim duyulan bir durum değildir, kısa sürede kendiliğinden geçer. Ancak beraberinde enfeksiyon görülmesi antibiyotik tedavisine başlanmasına neden olabilir. İdrar yolunda ya da böbreklerde taş görülmesi durumundaysa ağrı kesici ilaç tedavisine başlanırken taşların kırılması veya çıkarılması gibi durumlar söz konusu olur.

Nefrit vb. böbrek rahatsızlıklarından kaynaklanan hematüri, genellikle patolojiden alınan biyopsi sonuçlarına göre tedavi edilir. Tansiyon yüksekliği, ödem toplanması, idrar miktarının değişmesi gibi durumlarda da ek ilaç tedavisine ihtiyaç duyulabilmektedir. Bununla birlikte, fazla ilaç kullanımını durdurmak amacıyla doktorun önerdiği beslenme programları uygulanabilmektedir.