Demans Tedavisi
Adım adım ilerleyen ve farklı belirtiler gösteren demans, aslında insanda var olan birtakım yeteneklerin kaybedilmesi durumudur. Demasın yanında gözlenen hastalıklardan bir kısmının tedavi edilmesi mümkündür. Geri kalanlar tamamen iyileştirilemezler ancak farklı tedavi seçenekleriyle belirtilerin hafifletilmesi çalışılır.
Alzheimer ve demas rahatsızlıkları toplum içerisinde sıklıkla karıştırılmaktadır. Alzheimer, demans hastalığının oransal olarak yarısından fazlasını kapsamaktadır. Ancak demans, kişinin hafızasını korumayı başardığı durumlarda da gözlenebilir. Rahatsızlıkların birbirinden ayrılması için bilişsel ve zihinsel fonksiyonların detaylı bir şekilde araştırılması gerekmektedir.
Demans Nedir?
Demans, kişinin düşünme ve diğer zihinsel becerilerinde bozukluk meydana gelmesi olarak tanımlanabilir. Alzheimer, tümör oluşumu, Parkinson, damar tıkanıklığı, anemi ve daha pek çok hastalık demans içermektedir. Dolayısıyla demans tanımı yapılırken çoklu hastalık ifadesine yer verilmektedir.
Demans Belirtileri Nelerdir?
Demansla birlikte seyreden hastalıklarda birbirinden farklı belirtiler görülebilir. Bunlardan en yaygın olanlar şu şekildedir:
- Hafıza kaybı, bellek bozukluğu
- Konuşma güçlüğü ya da konuşmayı reddetme
- Dikkat dağınıklığı ve konsantrasyon bozukluğu
- Karar verme noktasında zorluk çekme, kararsızlık
- Görsel uyaranlara tepkisizlik ve algı bozukluğu
Demans aşamalı şekilde ilerleme gösteren bir rahatsızlıktır. Hastalığın hangi evrede olduğuna göre, izlenen belirti ve bulgular da değişiklik göstermektedir.
Demans Evreleri
Demansı yavaş yavaş ilerleyen 7 aşamada incelemek mümkündür. Rahatsızlığın ilk evrelerinde semptom görülmemesine karşın, ilerleyen evrede şikayet ve semptomlar artışa geçmektedir.
- İlk aşamada gözle görülür bir semptom bulunmaz ya da fark edilebilmesi için detaylı testler yapılması gerekir.
- Günlük yaşamı etkilemeyen ufak aksaklıklar oluşmaya başlar. Rahatsız edici bir engel oluşturmadığından bu aşamadaki belirtiler (kafa karışıklığı gibi) genelde önemsenmez.
- Bu aşamada neden – sonuç arasındaki ilişki kurma becerisi azalmaya başlar. Kişi iş ve günlük yaşamda plan yapamamaya başlar.
- Kafa karışlığı fark edilebilir düzeye gelir. Para alışverişinde sıkıntılar yaşanmaya başlar.
- Kafa karışıklığına unutkanlık eşlik eder. Giyinme ve yeme gibi gündelik işlerde yardıma ihtiyaç bulunur.
- Demans sebebiyle duygu durum bozuklukları gözlenebilir. Hastanın psikolojisi bozulmaya başlar ve yardım almadan işlerini halledemez hale gelir.
- Son aşamada hasta kendini dış dünyaya kapatır ve izole şekilde yaşamaya başlar. Konuşma güçlüğü nedeniyle, hiç konuşmama durumu gözlenebilir.
Demans Hastalığı Kaç Yıl Sürer?
Demans hastalığı, beyin işlevlerinin bozulmasına yol açan bir nörolojik rahatsızlıktır. Bu hastalığın süresi, hastalığın türüne, kişinin yaşına, genel sağlık durumuna ve tedaviye verdiği tepkiye bağlı olarak değişebilir. Ancak genel olarak, demans hastalığı kronik bir hastalıktır ve uzun yıllar boyunca devam edebilir.
Alzheimer hastalığı, demans hastalığının en yaygın türüdür ve en sık görülen belirtisi hafıza kaybıdır. Bu hastalık genellikle yavaş bir şekilde ilerler ve ilerleyen yıllarda kişinin düşünme, davranış ve iletişim becerilerinde ciddi bozulmalara neden olabilir. Alzheimer hastalığının süresi, genellikle hastalığın erken teşhis edilip edilmediği ve tedaviye yanıtın ne kadar iyi olduğuna bağlıdır. Ancak genellikle 1 ila 15 yıl arasında sürer.
Vasküler demans hastalığı, beyin kan damarlarının tıkanması veya yırtılması nedeniyle meydana gelen bir demans türüdür. Bu hastalık, genellikle yaşlı insanlarda görülür ve genellikle Alzheimer hastalığından daha hızlı ilerler. Vasküler demans hastalığının süresi, tıkanıklığın şiddetine, kan akışının ne kadar hızlı restore edildiğine ve tedaviye verilen tepkiye bağlı olarak değişebilir.
Demans Nasıl Tedavi Edilir?
Demans, farklı hastalıklarla birlikte seyrettiği için tedavinin hedefi bu hastalıkların ortadan kaldırılmasına yöneliktir. Tedavi için ilaç kullanımı ya da yaşam alışkanlıklarında değişikliğe başvurulabilir. Hastalıkların bir kısmı tedaviye yanıt verdiği için iyileştirilebilir, kalan kısmınınsa ancak belirtileri hafifletilebilir.
Demansın ileri evrelerinde ortaya çıkan psikolojik sıkıntılara karşı terapi tavsiye edilmektedir. Terapi sayesinde demans sebebiyle hissedilen negatif etkilerin giderilmesi mümkündür.
Terapi uzman pskikolog ve psikiyatrist eşliğinde yapılmalıdır. Ancak hastanın yoga ve meditasyon gibi kendine iyi gelecek uygulamalara yönelmesi de olumlu sonuçlar vermektedir. Yaşam şeklinde yapılan bazı düzenlemeler, ilaç ve terapiyi desteklemeye yardımcı olmaktadır. İlgili düzenleme ve değişiklikler aşağıda gibi sıralanabilir.
- Genel anlamda hareketli bir yaşam tarzı benimsemek, düzenli egzersiz yapmaya özen göstermek.
- Uyku saatlerini düzenlemek ve gece uykusunu 7 – 9 saat arasında tutmak.
- Sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmak, diyete lif oranı yüksek içerikler eklemek.
- Zihnin aktif olarak kullanılabileceği işlerle ilgilenmek; kitap okumak ya da bulmaca çözmek gibi.
- Unutkanlık ve kafa karışıklığına bağlı yaralanmalardan korunmak için evde düzenlemeler yapmak.
- Kısa ve uzun vadeli planlamaları yapmak ve hatırlamak için ajandalardan yardım almak.
- Çevredeki aile bireylerinden, akrabalardan ya da diğer tanıdıklardan mümkünse destek istemek.
