Dörtlü Test
Gebelik süreci boyunca tarama testi (ikili, üçlü, dörtlü) olarak nitelendirilen bazı tetkikler yapılmaktadır. Bu tetkiklerin maksadı henüz anne karnındaki bebeğin kromozoma bağlı anomalisinin bulunup bulunmadığını öğrenmektir.
Tarama testlerinden 2’li ve 3’lü olanlar sırasıyla gebeliğin 11 – 14 ve 15 – 19 haftalarında yapılmaktadır. Söz konusu testlerin sonucuna göre daha detaylı olarak 4’lü tarama testine başvurulmaktadır.
Dörtlü Tarama Testi Nedir?
Dörtlü tarama testi, gebeliğin ikinci trimester döneminde yapılmaktadır. Bu test yapılırken anne adayının kanında dört farklı parametrenin değerine bakılır. Sonuçlar doğrultusunda bebeğin herhangi bir doğum kusuruna sahip olma riski araştırılmaktadır.
Test, özellikle Down Sendromu açısından oldukça bilgi vericidir. Gebelikte yapılan tarama testleri hem hamilelik boyunca hem de doğum sonrasında iyi bir sağlık programı oluşturulmasını sağlar. Bu nedenle doktorun da görüşü doğrultusunda mutlaka yaptırılmalıdır.
Dörtlü Tarama Testinde Nelere Bakılır?
İkili tarama, üçlü tarama ve dörtlü tarama birbiriyle bağlantı birtakım testlerdir. Dörtlü tarama testi, diğerlerine nispeten gebeliğin ilerlediği durumlarda başvurulan bir araştırma yöntemidir. Kan tahlili ve ultrason değerlendirmelerinin ilk trimester döneminde yapılmaması halinde dörtlü tarama testine başvurulmaktadır. Bu tetkik sonucunda aşağıdaki parametreler elde edilmektedir.
- Alfa-fetoprotein (AFP)
- Koryonik gonadotropin (HCG)
- Estriol
- Inhibin A
Bu parametreler arasında AFP, anne karnındaki bebek tarafından üretilen bir protein çeşididir. HCG ve Inhibin A, plesanta çıkışlı hormonlar olup; Estriol bebğin karaciğeri aracılığıyla oluşturulan bir diğer hormondur.
4 Lü Tarama Testi Kimlere Yapılır?
4’lü tarama testi, tüm dünyada yaygın olarak uygulanan bir tarama testidir. Bu test, birçok farklı durumu tespit edebilen bir kan testidir ve birçok hastalığın erken teşhisinde oldukça önemli bir rol oynar. Bu test, gebelikte, doğum öncesi taramalarda, rutin check-up’larında, klinik muayenelerde ve hatta düzenli sağlık kontrollerinde yapılabilmektedir.
Bu test, genellikle gebelikte anne adaylarına, bebeklerine doğum öncesinde baktırmak isteyen anne babalara ve rutin sağlık kontrolleri yaptırmak isteyen herkese önerilir. 4’lü tarama testi, Down sendromu gibi genetik birçok hastalığı tespit edebildiği için, özellikle yüksek riskli gebeler için oldukça önemlidir. Bu test, bebeğin sağlık durumu hakkında da bilgi verir ve gerekli müdahalelerin yapılmasına olanak tanır.
Ancak, 4’lü tarama testi, tanı koymak için yeterli olmayabilir ve kesin sonuçlar veremeyebilir. Bu nedenle, test sonuçları anormal olan hastalar, daha kapsamlı bir tıbbi değerlendirmeye tabi tutulurlar. Ayrıca, bu test sonucunda tespit edilen herhangi bir olası sorunun doğrulanması için ek testler yapılması gerekebilir.
Dörtlü Tarama Testi Nasıl Uygulanır?
Dörtlü tarama testi, diğer tarama testlerine benzer biçimde iki aşamalı yapılmaktadır. Buna göre, öncelikle anne adayı ultrasona alınmakta ve bebeği ölçümleri kaydedilmektedir. Sonrasında anne adayından kan örneği alınarak tahlile gönderilmektedir.
Tahlil sonucu ve ultrason ölçümleri birleştirilerek, nihai bir risk değerlendirmesi yapılarak test sona erdirilmektedir. Son değerlendirme yapılırken anne adayının yaş durumu da göz önünde bulundurulmaktadır. Ultrason ölçümü eş zamanlı sonuç vermekte olup, kan tahlili de birkaç saat ile bir gün arasında alınmaktadır.
Dolayısıyla dörtlü tarama testi en fazla bir gün sonra değerlendirilebilir. Bu test, gebelik esnasında yapılan rutin araştırmalardan biridir. Düşük ve benzeri gebelik komplikasyonlarına neden olmadığı için güvenilir bir araştırma yöntemidir. Dolayısıyla anne ve baba adaylarının test öncesinde tedirgin olmasına ya da endişeye bürünmesine neden yoktur.
Dörtlü Test Ne Zaman Uygulanır?
Dörtlü tarama testi genellikle gebeliğin 16 ile 20. haftaları arasında yapılmaktadır. Ancak bazı bu sürenin 22. haftaya kadar uzatılması mümkündür. Test sayesinde önemli anomalilerin varlığı konusunda fikir sahibi olunması mümkündür. Bu test, kesin bir tanı yöntemi olarak değerlendirilmemelidir.
Dörtlü tarama testi, hastalıklar açısından yalnızca olasılıksal bir veri elde edilmesine imkân tanır. Tarama sonucu negatif veri de elde edilebilmektedir. Dörtlü taramanın negatif sonuca sahip olması da bebeğin herhangi bir anomaliye sahip olmadığını garanti etmez. Test sonucuna göre risk oluşturabileceğinden şüphelenilen anomaliler aşağıdaki gibidir:
- Down sendromu (Trizomi 21): Yaşam boyu devam eden bir kromozom bozukluğudur. Zihinsel bozukluğa, gelişimsel geriliğe ve zaman zaman da sağlık sorunlarına neden olmaktadır.
- Trizomi 18: Özellikle vücut yapısında hayati gecikmelere neden olan bir kromozom bozukluğudur. Bu hastalığa sahip bebeklerin çoğu bir yaşını doldurmadan yaşamını kaybetmektedir.
- Spina bifida: Nöral tüp düzgün gelişmediği zaman ortaya çıkan doğum kusurlarından biridir. Bu anomalinin varlığında omurga kemikleri ve omurilikte şekilsel bozuklar meydana gelmektedir.
- Karın duvarı kusurları: Bu rahatsızlıkta bebeğin bağırsak ve diğer karın içi organları göbek deliğine yapışık vaziyettedir.