Guatr Tedavisi
Tiroit bezinin normalden büyük olması durumunda oluşan hastalığa guatr adı verilir. Bu hastalık Türkiye’de çok fazla görülmektedir ve kadınların yakalanma oranı, erkeklere oranla 5 kat daha fazladır.
Nodüllü veya nodülsüz şekilde büyüyebilse de çoğunlukla iyi huyludur. Çok fazla büyümediği ve nefes borusuna baskı yamadığı sürece cerrahi yöntemlere başvurulmaz. Çoğunlukla ağrı yapmasa bile nefes almayı zorlaştırdığından dolayı kişinin yaşam kalitesinin düşmesine neden olmaktadır.
Guatr Nedenleri Nelerdir?
Dünya geneline bakıldığında guatrın oluşmasındaki ana neden yanlış beslenmedir. Besinlerden yeteri kadar iyot alınamaması tiroit bezlerinin anormal bir biçimde çalışmasına neden olur. Ayrıca aşağıdaki durumların sonucunda da guatr oluşması mümkündür.
- Graves hastalığı
- Tiroit bezlerinde görülen iltihaplı hastalıklar
- Yetersiz iyot alımı
- Nodül ya da şişlik oluşumunun tiroidin çalışmasını engellemesi
- Bazı ilaçların yan etkileri
- Troit bezinde nodül ve şişlik oluşması (multinodüler guatr)
- Tiroit kanseri
- Bağışıklık sistemi rahatsızlıkları
- Hamilelik ya da menopoz
- Kist oluşumu
- Radyasyon (özellikle boyun bölgesinde maruz kalınması)
- Genetik faktörler
İyotlu besinlerin az olduğu bölgelerde yaşayan insanlar guatra yatkındır. Bununla birlikte 40 yaş üstü kimseler, kadınlar ve bağışıklık sistemi rahatsızlıkları bulunan insanlar da risk altındadır.
Guatr Belirtileri Nelerdir?
Her guatr hastasında semptom görülmemektedir. Bazı hastalar hiçbir belirti göstermemesine rağmen guatr tanısı alabilmektedir. Ancak semptom gösteren hastalarda başta boyunda şişlik olmak üzere aşağıdaki durumlara rastlanabilmektedir.
- Yutkunma güçlüğü
- Nefes alıp vermede zorluk
- Sık sık öksürme
- Yorgunluk
- Sinirlilik ve huzursuzluk
- Kilo alımı veya kilo kaybı
- Uykusuzluk
Ağrısız bir hastalık olduğundan dolayı tiroit bezleri çok fazla şişmediği sürece kişiye rahatsızlık vermez. Yaşam kalitesini olumsuz şekilde etkiler ve vücutta farklı rahatsızlıkların oluşmasına neden olabilir. Ancak fazla şiştiği durumlarda dışarıdan bakıldığında bile görülebilecek hale gelir. Şişlik durumu genellikle erkeklerin tıraş olduğu, kadınlarınsa makyaj yaptığı zaman dilimlerinde dokunma yoluyla hissedilmektedir.
Guatr Tanı Yöntemleri
Tiroit bezlerinin şişip şişmediğini anlamak için ilk olarak fiziksel bir muayene girilir. Şişlik olsa da olmasa da tanı koyulabilmesi için kan testi istenir ve TSH, T3, T4 değerlerine bakılır. Hekimin gerekli gördüğü durumlarda kan testinde tiroit otoantikor düzeylerine de bakılabilmektedir.
Aşırı hormon üretimi, nefes alma güçlüğü ve kötü huylu nodüller dolayısıyla tiroid sintigrafisi ve ultrasonografisi istenebilir. Nodülün yapısı ayrıntılı şekilde görüntülendikten sonra tiroit çeşidinin belirlenmesi için iğne biyopsi uygulaması yapılabilir.
Guatr Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tiroit tedavisinde hastanın öyküsüne, belirtilerine ve hormon düzeylerine göre seçim yapılması gerekir. Tiroit bezinin özellikleri dikkate alındığında yalnızca takip edilmesi, ilaç tedavisi yapılması, radyoaktif iyot verilmesi (atom tedavisi) ya da cerrahi operasyon yapılabilir. İlaç tedavisinde hastalığın ilerleme durumuna göre uygun doz belirlenir. Ancak zehirli guatr hastası olan kimselerde ilaç sonrası radyoaktif tedaviye ve cerrahi operasyona da başvurulabilmektedir.
Cerrahi operasyon da radyoaktif tedavi de oldukça güvenilirdir. İlaç sonrası kalıcı tedavi gerektiğinde hastanın durumuna uygun olan yöntem tercih edilir. Radyoaktif tedaviler nükleer tıp bölümünde, cerrahi tedavilerse endokrin cerrahisinde yapılmaktadır. Ameliyatta tiroidin ne kadar çıkarılacağına hastalığın ilerleme durumuna göre karar verilmektedir ancak graves gibi hastalıklarda tamamen çıkarılması da mümkündür. Genellikle kalan doku hastaya yetecek kadar tiroit üretmeye devam etmektedir.
Tiroit bezlerinin tamamının alındığı durumlarda hastanın ihtiyaç duyduğu tiroit hormonu dışarıdan takviye edilir. Bu ilaçların ömür boyu kullanılması gerektiğinden dolayı durum kronik bir rahatsızlık olarak kabul edilir. Fakat hastalar tiroit hormonunun eksikliğini hissetmeyeceğinden dolayı yaşamlarına eskisi gibi sağlıklı bir biçimde devam edebilmektedir.
Guatr Tamamen İyileşir Mi?
Guatr, tiroit bezi büyümesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu hastalık, tiroit bezinin normalden daha fazla hormon üretmesine veya yetersiz hormon üretmesine neden olabilir. Günlük yaşamı olumsuz etkileyebilen belirtileri arasında kilo değişiklikleri, yorgunluk, çarpıntı, sinirlilik, titreme, sıcak basması, saç dökülmesi ve cilt problemleri sayılabilir.
Tedavi, hastanın durumuna ve semptomlarının şiddetine bağlı olarak değişir. Bazı durumlarda, ilaç tedavisi yeterli olabilirken, diğer vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Yeterli tedavi yöntemi seçildiğinde, guatr tamamen iyileşebilir. Bununla birlikte, bazı durumlarda hastalık tekrarlayabilir veya ilaç tedavisi devam eden bir süreç haline gelebilir.
Guatrın tamamen iyileşmesi, erken teşhis ve doğru tedavi seçenekleriyle mümkündür. Düzenli tıbbi takip, ilaçların düzenli kullanımı ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsenmesi de iyileşme sürecini hızlandırabilir.
Sonuç olarak, guatr hastalığının tedavisi mümkündür ve doğru tedavi yöntemleri uygulandığında hastalığın tamamen iyileşmesi mümkündür. Ancak, tedavi sürecinin başarılı olabilmesi için hastaların doktorlarının verdiği tedavi uymaları gerekmektedir. Ayrıca, guatr hastalığının tekrarlama riski bulunduğundan, hastaların semptomlarının yeniden ortaya çıkması durumunda doktorlarıyla iletişime geçmeleri önemlidir.
