Gut hastalığı eklemlerde ağrı ve şişlikle kendini belli eden bir tür iltihaptır. Hastalık, ataklar halinde ilerler ve ataklar aniden ortaya çıkabilir. İlk atakta yalnızca bir eklem bölgesini etkileyen belirtiler, zaman içerisinde yayılır ve birden fazla eklemde hissedilmeye başlar. Gut hastaları genelde ayak başparmağında şiddetli ağrı çektiklerini belirtirler. Ataklar zaman içerisinde daha agresif bir hal alabilir ve ağrıların şiddeti artabilir. Başlangıç evresinde gut atakları yılda birkaç defa ortaya çıkar. İlerleyen dönemlerde ataklar arasındaki süre de gittikçe kısalır.

Gut Hastalığı Nedenleri Nelerdir?

Vücutta aşırı ürik miktarı varlığı, gut ve böbrek taşı gibi çeşitli hastalıklara neden olabilmektedir. Gut hastalığının temelinde ürik ait kristallerinin eklem ve dokularda birikmesi yer alır. DNA ve RNA parçalanması ürik asidin doğal oluşum nedenidir. Ancak beslenme alışkanlıkları da vücutta ürik asit birikmesine yol açabilir.

Kırmızı et ve kabuklu deniz canlıları bu birikimi tetikleyebileceğinden dikkatli biçimde tüketilmelidir. Gut hastalığının oluşma riskini azaltma noktasında beslenme tercihleri oldukça etkilidir. Bunun için hastalara kırmızı et tüketimini azaltması ve yerini sebze – meyveyle doldurması tavsiye edilmektedir.

Gut Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Gut hastalığı, aniden ortaya çıkan ve gittikçe şiddetini artıran ataklar şeklinde meydana gelmektedir. Ataklar sırasında hissedilen semptomlar kişiden kişiye göre değişiklik göstermekle beraber, çoğunlukla aşağıdaki gibidir:

  • Eklem ağrısı: Genelde ayak başparmağında görülmekle birlikte, herhangi bir eklem bölgesinde de oluşabilir. Atak süresinin uzaması durumunda ağrıdan etkilenen eklem sayısı da artar.
  • Eklem bölgesinde şişlik ve kızarıklık: İltihaptan etkilenen eklem bölgesinde şişlik ve kızarıklık meydana gelir. Bu belirtilere kimi zaman kırmızı lekeler de eşlik edebilir.
  • Hareketlerde kısıtlanma: Atakların ileri evresinde eklem ağrısı ve şişlik nedeniyle hareketler kısıtlanabilir.

Atak sırasında oluşan şiddetli ağrı, belirli bir süre sonra hafifleme eğilimi gösterir. Ancak bazı eklem bölgelerinde ağrı ve diğer belirtilerin daha geç iyileştiği gözlenebilir. Bu durum birkaç gün ile birkaç hafta arasında uzayabilir.

Gut Hastalığı Tanı Yöntemleri

Gut hastalığının teşhisi oldukça karmaşıktır. Hastalık tanısını koymak için çoğu zaman kan tetkiki yapılması yeterli olmaz. Ürik asit artışı, gut hastalığının temel sebebi olsa da bu artış guttan başka rahatsızlıklara da işaret edebilir. Gut hastalığının tanısı için genelde eklem sıvısı alınarak patolojik incelemeye gönderilir. İnceleme sırasında sıvı içerisinde monosodyum ürat kristali aranmaktadır.

Tanı için başvurulan diğer yöntemler; kan testi, röntgen, ultrason ve MR şeklinde sıralanabilir. Kan testinde ürik asit miktarı ve kreatinin değerleri incelenir. Röntgen ve ultrasonla eklemlerdeki iltihap tespit edilir. Ultrasonda ve MR tetkikinde buna ek olarak ürik asit kristalleri de görüntülenebilir.

Gut Hastalığı Tedavi Yöntemleri

Gut hastalığı tanısı nispeten zorlayıcı olsa da bu hastalığın tedavisi mümkündür. Atak sırasında meydana gelen ağrı ve diğer belirtiler tedavi başladıktan kısa bir süre sonra gözle görülür biçimde hafifler. Tedavi için kullanılan anti-enflamatuar ilaçlar sayesinde ürik asit seviyesinin düşürülmesine yardım eder.

Ağrı ve diğer belirtilerin tamamen ortadan kalkması için tedaviye devam edilmelidir. Diğer ilaçlarda olduğu gibi gut hastalığının tedavisinde kullanılan ilaçların da bazı yan etkileri olabilir. Tedavinin gidişatı kişide kronik bazı hastalıkların olmasına göre değişebilir. Böbrek hastalığı, diyabet ve kalp yetmezliği durumunda gut tedavisi yeniden şekillenir.

Gut hastalığının doğru tedaviyle desteklenmesi son derece önemli bir durumdur. Aksi takdirde, gut hastalığı nedeniyle iltihaplı eklem bölgesi zayıflayabilir. Bu etki uzun vadede eklem hasarına neden olur ve ciddi şekilde sonuçlanabilir.

Gut Hastalığı Olan Kişiler Ne Yememeli?

Gut hastalığı, gut bakterilerinin artması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. İltihaplı bağırsak hastalıkları (IBD) ve irritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları olan kişilerin, diyetlerine dikkat etmeleri gerekmektedir.

İlk olarak, gut hastalarının yüksek lifli gıdaları tüketmemeleri önerilir. Sebzeler ve meyveler gibi sağlıklı gıdalar lifli olabilir, ancak bu lifler bağırsakta gaz ve şişkinliğe neden olabilir. Bu nedenle, gut hastaları sebzeleri ve meyveleri pişirerek veya sularını çıkararak tüketmeli ve diğer yüksek lifli gıdaları da tüketmemelidir.

Gut hastalarının diyetlerinde sınırlı miktarda kırmızı et, domuz eti, sakatat, alkol, şekerli gıdalar, süt ürünleri ve beyaz un ürünleri tüketmeleri önerilir. Bu gıdalar, bağırsakları tahriş edebilir ve semptomları kötüleştirebilir. Gut hastaları, beyaz pirinç, beyaz ekmek, patates ve makarna gibi işlenmiş karbonhidratlar yerine kepekli tahıllar, kahverengi pirinç, tam buğday ekmeği ve makarna gibi kompleks karbonhidratları tüketmelidir.

Son olarak, gut hastaları yeterli miktarda sıvı tüketmeye özen göstermelidir. Su, meyve suları ve bitki çayları gibi sağlıklı sıvılar sindirim sistemi için iyidir.