Her cinsiyette ve yaş grubunda idrarda kan görülebilmesi mümkündür. Bu durum her zaman zararlı değildir ancak bazı durumlarda ciddi hastalıkların habercisi olabilmektedir. Önemli olan kanın hangi durumlar neticesinde geldiği ve hastanın gösterdiği başka bir semptom olup olmadığıdır. Tekrarladığı veya uzun süre devam ettiği durumlarda tanı ve tedavi amacıyla uzmanlardan yardım alınmadı oldukça önemlidir.

Hematüri Nedir?

İdrarda görülen kana tıp dilinde hematüri adı verilmektedir. Bu kan yalnızca mikroskop altında görülebileceği gibi gözle bakıldığında da görülen bir durum olabilmektedir. Hematüri için hastalığın nedenini saptamak oldukça önemli ve zahmetlidir. Ancak tedavi planı bireysel olarak hazırlanacağından dolayı bireyin şikayetleri ve tıbbi geçmişi de hematüri için çok önemlidir.

Hematüri genellikle check up sayesinde fark edilmektedir ve idrar yolunun herhangi bir yerinden kaynaklanabilmektedir. Çoğu durumda masum nedenlere dayandığı için hematüri olmanın hayati tehlikesinden söz edilememektedir. Ancak daha az sıklıkta da olsa tedavi olunmadığı zamanlarda farklı hastalıklara sebebiyet vererek durumu ciddi bir hale getirebilmektedir.

Çoğu zaman hematürinin sebebine göre tedavi uygulanmaktadır. Bunun için antibiyotik, prostat küçültücü ilaç, şok dalgası gibi tedavi yöntemleri tercih edilebilmektedir. Semptomlar ara ara nüksediyorsa doktor kontrolünde kalmak, 3 – 6 ay aralıklarla tetkik yaptırarak sorunu çözmeye çalışmak daha doğrudur.

Hematüri Nedenleri Nelerdir?

Böbrek ya da idrar yolunun herhangi bir yerinden kan sızması hematüri oluşmasının asıl nedenidir. Ancak bu yol üzerinde birbirinden farklı rahatsızlıklar söz konusu olabilmektedir. Aşağıda hem mikroskopla hem gözle görülebilecek hematüri nedenleri yer almaktadır.

  • İdrar yolu enfeksiyonları
  • Böbreklerde iltihap görülmesi
  • Mesane taşı
  • Böbrek taşı
  • Prostat büyümesi
  • Böbrek hastalığı (glomerünefritin)
  • Böbrek, prostat, mesane kanserleri
  • Kalıtsal sorunlar
  • Böbrek hasarı
  • Ciddi yaralanmalar
  • Kullanılan ilaçların yan etkileri
  • Yorucu egzersizler

Bazı risk faktörleri hastalarda hematüri görülmesini tetiklemektedir. Bu durum özellikle yaşa bağlıdır ve 50 yaş üzeri erkeklerde görülme oranı yüksektir. Yeni bir viral ya da bakteriyel enfeksiyonun oluşması da idrarda kan görülmesine neden olabilmektedir. Ayrıca aile öyküsü, ilaçlar, yanlış hareketler, uzun mesafe koşular da kanama riskinin artmasına ya da kan miktarının çoğalmasına neden olabilmektedir.

Belirtiler net biçimde hissedilse de her zaman hematüriye neden olan durum saptanamamaktadır. Bu tarz durumlarda kişinin yaşam kalitesini yükseltmesi tavsiye edilmektedir. Özellikle sigarayı bırakmak, toksinleri solumamaya dikkat etmek ve radrasyon almamaya özen göstermek bireyin daha iyi hissetmesini sağlayacaktır. Ek olarak diyet ve spor programlarıyla vücuttaki fazla yağların atılması ve kasların güçlendirilmesi tavsiye edilmektedir.

Hematüri Belirtileri Nelerdir?

Oluşum nedenine bağlı olarak hematüriye eşlik eden pek çok semptom bulunmaktadır. Bu semptomlar dikkate alındığında hastalığın ana nedeni teşhis edilebilmekte ve tedaviye başlanabilmektedir. Ancak her hastada durum farklı şekilde yaşandığından dolayı hiç semptom göstermeyen bireyler de vardır. Genellikle idrarda kan görülmesiyle birlikte aşağıdaki belirtilerin biri ya da birkaçı da ortaya çıkmaktadır.

  • İdrarın soluk sarı renkte olması
  • Kırmızı, pembe veya kahverengi renkli idrar
  • Karın ağrısı
  • Yüksek ateş
  • İdrar yaparken yanma hissi
  • Üşüme ve titreme
  • Sırt ve kasık bölgesinde ağrı
  • İdrarın köpüklenmesi
  • El, yüz ve ayaklarda şişme

İlaçların yan etkilerine ek olarak pancar ve çilek gibi kırmızı renkli gıdalar da idrar renginin değişmesine neden olabilmektedir. Ayrıca spor gibi aktivitelerden sonra idrarda birkaç kezle sınırlı kalmak şartıyla kan görülmesi normal kabul edilmektedir. Bu değişiklikler çoğunlukla birkaç gün içinde kendiliğinden kaybolmaktadır. Ancak kişide bir anda oluşan belirtiler farklı hastalıklarla ilgili olduğundan dolayı tedavi edilmesine özen gösterilmelidir.

Hematüri İçin Hangi Doktora Gidilir?

Hematüri, idrarda kan bulunması durumudur ve ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Hematüri görülen kişilerin, öncelikle bir üroloji uzmanına gitmeleri önerilir. Ürologlar, böbrekler, idrar yolları, mesane ve cinsel sağlıkla ilgili sorunlara odaklanan uzmanlardır. Hematüri nedeninin teşhisinde, üroloji uzmanları genellikle ürolojik incelemeler, testler ve görüntüleme yöntemleri kullanırlar.

Bazı durumlarda, hematüri nedeni böbreklerle ilgili olabilir. Bu durumda, bir nefroloji uzmanına gitmek daha uygun olabilir. Nefroloji uzmanları, böbrek fonksiyonlarını takip eden, böbrek hastalıklarını teşhis ve tedavi eden doktorlardır. Bu nedenle, eğer hematüri durumu böbreklerle ilgiliyse, nefroloji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.

Sonuç olarak, hematüri görüldüğünde, üroloji uzmanlarına başvurulması önerilir. Ancak, hematüri nedeni böbreklerle ilgiliyse, nefroloji uzmanlarına gitmek daha uygun olabilir. Bu nedenle, hematüri durumunda, doğru teşhis ve tedavi için doğru uzmana gitmek oldukça önemlidir. Ayrıca, hematüri belirtisi olan kişilerin, zaman kaybetmeden doktora başvurması gerekmektedir. Erken teşhis ve tedavi, hematüri nedeniyle ortaya çıkabilecek ciddi sağlık sorunlarının önlenmesine yardımcı olabilir.