Hücresel Tedavi
Kök hücre, zaman içinde organ naklini alan ve aktarımın hücrelerle yapıldığı bir tedavi çeşididir. Çoğunlukla kanser türlerini ortadan kaldırmak için kullanılmaktadır. Hastalar ilk 30 gün ilik nakli yapılmış gibi belirti gösterebilir ve yan etki hissedebilir. Ayrıca kemik iliğinin hücreleştirilmiş hali olduğundan dolayı bu tarz bir hücresel tedaviye halk arasında kemik iliği nakli denilebilmektedir.
Kök Hücre Nedir?
Vücudun tüm doku ve organlarının oluşmasında etkili olan hücrelere kök hücre denmektedir. Organizma içinde farklı hücrelere dönüşen bu yapılar tüm doku ve organların yenilenmesine yardımcı olur. Bu nedenle kök hücrelerin alınması ve laboratuvar ortamında arttırılarak hastalıkların tedavisinde kullanılması mümkündür.
Günümüzde özellikle ölüm riski yüksek olan bazı rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmakta ve büyük çoğunlukla olumlu sonuçlar alınmaktadır.
Bu tedavi yöntemi, organ ve dokuların yeniden eski sağlığına kavuşmasını amaçlar. Uygun yaş ve fiziksel özelliklere sahip olan her hastada yapılabilmektedir. Ancak hastanın ve hastalığın durumuna göre kök hücrenin uygulanamadığı yerler de vardır.
Kök Hücre Tedavisinin Amacı Nedir?
Doku ve organların oluşmasına ya da iyileşmesine yardım eden kök hücreler, pek çok rahatsızlıkta kullanılabilme özelliği taşırlar. Amaç, hasarlı dokuyu yenilemek ve görevini eksiksiz şekilde gerçekleştirebilmesi için kendini onarmasını sağlamaktır. Kanser çeşitleri başta olmak üzere aşağıdaki her hastalıkta kök hücre tedavisi sayesinde iyileşmek mümkündür.
- Anemi
- Kan hastalıkları
- Kemik iliği yetmezliği
- Lenfoma
- Akdeniz anemisi
- Multiple myloma
- Kalıtsal metabolik hastalıklar
- İmmün yetersizliğinde oluşan rahatsızlıklar
Yapılan araştırmalara göre Alzheimer, Parkinson, omurilik yaralanmaları, damar tıkanıklığına bağlı olarak gerçekleşen felç gibi durumlarda da kök hücre tedavisi kullanılabilir. Ayrıca çalışmalar devam ettiğinden dolayı kök hücre tedavisinin yakında daha çok hastalığa iyi geleceği düşünülmektedir.
Kök Hücre Tedavisi Nedir?
Özellikle doğuştan gelen hastalıkların, kanserin ve bazı kan hastalıklarının tedavisinde kök hücre tedavisi uygulanır. Bu tedavi yöntemi kendi içinde de farklı başlıklara ayrılmaktadır ama en yaygın kullanım biçimi hematopoetik kök hücre naklidir.
Bireye uyumlu ya da yarı uyumlu kimselerden alınan kök hücreler, laboratuvar ortamında çoğaltılarak diğer bireyin vücuduna yerleştirilir. Ayrıca kişinin kendi kök hücrelerini kullanarak farklı ölümcül hastalıklardan kurtulma olasılığı da bulunmaktadır.
En bilinen kemik iliği nakli, vericiden (donör) alınarak hasta bireyin vücuduna yerleştirilmesiyle yapılmaktadır. İşlem öncesinde hasta kemoterapi almalıdır ve ilaçlarını aksatmadan kullanamaya devam etmelidir.
Vücuda yerleştirilen kök hücreler, naklin hemen ardından kemiğe sönmeye başlayarak yeni kan hücrelerini üretirler. Özellikle diyabet hastalarında bu durumunun sık sık kontrol altında tutulması gerekmektedir.
Kök Hücre Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kök hücreler, daha çok kan bağışına benzer bir biçimde bağış olarak alınmaktadır. Birey hem kendisi hem bir başkası için kök hücre bağışında bulunabilmektedir. Eğer aynı vücutta kullanılacaksa otolog nakil, farklı bir hastaya nakledilmesiyse allojenik nakil olarak isimlendirilir. Yarı uyumlu donörden hücre alınması ve aktarılması durumunaysa haploidentik nakil adı verilmektedir.
Uygun kök hücre bulunduğunda sıvı halde bulunan bu hücreler damar yoluyla hastaya verilir. Bireyin hastalığına ve ilerleme derecesine göre enjeksiyonla doğrudan hastalık oluşturan bölgeye de uygulanabilmektedir. Ayrıca bu hücreleri kullanarak protez gibi yapılar elde etmek ve kişiye bir organ nakli yapar gibi protez parça takabilmek mümkündür.
Kök hücre tedavilerinin başarıyla tamamlanabilmesi için hem hastanın hem hücrelerin iyileşmeye hazır olması gerekir. Çoğu zaman tedaviye olumlu biçimde yanıt alınmaktadır ancak negatif sonuçlarla karşılaşmak da mümkündür. Ayrıca tedavi başarılı biçimde tamamlanmış olsa bile daha sonra tekrarlanması, yani kişiye yeniden kök hücre nakli yapılması gerekebilir.
Hücre Tedavisi Nasıl Oluyor?
Hücre tedavisi, hastalıkları tedavi etmek veya önlemek için kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi yöntemi, hastanın kendi hücrelerinin veya başka bir kişiden alınan donör hücrelerinin kullanılmasıyla gerçekleştirilir. Hücre tedavisi, kök hücre nakli, immünoterapi, genetik manipülasyon ve doku mühendisliği gibi teknikleri içerir.
Kök hücre nakli, kök hücrelerin alınması, işlenmesi ve daha sonra hasta vücuduna geri verilmesi ile gerçekleştirilir. Bu yöntem, kanser, kalp hastalığı, diyabet ve lösemi gibi birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır.
İmmünoterapi ise, hastanın kendi bağışıklık sisteminin kanser hücrelerine saldırmasını sağlayan bir tedavi yöntemidir. Bu yöntem, kanser hücrelerini yok etmek için antikorlar veya lenfositler gibi özel hücreleri kullanır.
Genetik manipülasyon, genetik materyaldeki değişikliklerin yapılması yoluyla hastalıkların tedavisinde kullanılır. Bu yöntem, genetik bozukluklardan kaynaklanan hastalıkları tedavi etmek veya genetik materyalin iyileştirilmesini amaçlar.
Doku mühendisliği ise, doku ve organların yeniden üretilmesi için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem, cilt yaralarının iyileştirilmesi, hasarlı dokuların yenilenmesi ve organ nakillerinde kullanılan dokuların üretilmesinde kullanılır.
