İnme ve Koruyucu Tedaviler

İnme ya da diğer ismi ile felç, beyne giden hayati önem taşıyan oksijen ve kan akışının ani bir şekilde kesilmesi ya da azalması sonucunda ortaya çıkar. Beynin bir kısmına iletilen kan akışının kesintiye uğradığı ya da azaldığı durumlarda, beynin besin ve oksijen tedarikini önleyen bir çeşit felç meydana gelir. Bu nedenle de beyin ve hücreleri dakikalar içinde ölmeye başlar.

İnme Nedir?

Beyin damar hastalıkları, beyin damarlarının kanaması ya da tıkanması sonucunda ortaya çıkan, beynin belli bir bölgesinin, kalıcı ya da geçici olarak fonksiyonlarının bozulmuş olduğu klinik tablolardır.

Bütün dünyada hem sakat bırakma hem de ölümcül olma bakımından en önde gelen hastalıklar arasında yer alır. Buna rağmen beyin ve damar hastalıklarının çok büyük bir oranda önlenebilir. Uygun koruyucu tedaviler sonucunda ortaya çıkışı önlenebilir hastalıklar olması, bu hastalıkların toplumsal bilinci artırma çabalarının, tüm ülkelerde, daha da artmasına neden olmuştur.

Beyin damar hastalıkları, geçici belirtiler ile ortaya çıkabilir. Kalıcı bir hasara neden olmadan, altında yatan nedenin geçici bir damar tıkanıklığı olduğu tablolara, geçici iskemik atak ismi verilir. Bu hastalar, düzelme göstermelerine rağmen, bu hastalığın altında yatan nedene bağlı bir şekilde, tekrarlayan ataklar ile yerleşmiş olan bulguların, kalıcı sakatlıklar meydana getirme riskini taşırlar.

İnme hastalığı, %85-90 oranında beyin damarlarının kalıcı bir şekilde tıkanmasına bağlıdır ve bunlara, iskemik inme ismi verilir. Yaklaşık olarak -15 oranında ise beyin damarlarının kanamasına bağlı gelişir ve buna hemorajik inme ismi verilir.

İnme Risk Faktörleri Nelerdir?

Toplumlara göre farklılık gösteren en yaygın belirtilerin kontrol altına alınması durumunda inme riskinin çok büyük ölçüde azalmasına neden olur. Hipertansiyon, obezite, diyabet, sigara, hiperkolesterolemi, aşırı alkol tüketimi, fiziksel hareketsizlik gibi hayat tarzı ile çok ilgili olan ve değiştirilebilir hiperkolesterolemi, ciddi risk faktörleridir.

İnme Nedenleri Nelerdir?

İnme pek çok nedene bağlı bir şekilde gelir. Hemorajik inme, daha çok hipertansiyona bağlı olarak gelişir. Yaşlanma sonucunda damar duvarındaki patolojiler, beyin damarlarında kanama riskini önemli ölçüde artırır. Değişik damar patolojileri, kullanılan ilaçlar, kan hastalıkları, beyin tümörleri beyin kanamalarının daha az görülen nedenleri arasında yer alır.

İskemik inmenin en sık görülen nedenleri içinde kalp hastalıklarına bağlı olarak gelişen beyin embolileri ve diğer risk faktörleri sonucunda damar duvarında meydana gelen ateroskleroz ismi verilen damar sertliği sayılabilir. Pek çok sistemik hastalık (romatolojik, hematolojik hastalıklar, malign hastalıklar, enfeksiyonlar), travma sonucunda ya da kendiliğinden gelişen genetik hastalıklar ve damar duvarı yırtılmaları (diseksiyon) da inmenin ortaya çıkmasına neden olabilir.

İnme ve Koruyucu Tedaviler

İnme hastalığından korunmak için ayrıntılı tetkikler ile her hastada inmeye neden olabilecek risk faktörlerini araştırmak gerekir. Buradaki asıl amaç, inme geçirmeden önce var olan risk faktörlerini belirleyerek bunları değiştirmek, inmeyi önlemek ve kontrol altına almaktır. Buna primer (birincil) koruma ismi verilir. Daha önce bir defa inme geçirmiş olan hastalarda, inmenin tekrarlamaması için gerçekleştirilen her koruyucu yaklaşıma sekonder (ikincil) koruma ismi verilir.

Öncelikle inme düşündüren klinik bulguları ve belirtileri olan hastalarda beyin (kraniyal MR ya da BT kraniyal) görüntülemeleri ve damar (MR anjiyografi, BT anjiyografi, serebral anjiyogram) görüntülemeleri yapılması gerekir.

Hastanın özelliklerine göre çeşitli risk faktörlerini araştırmak için kalp tetkikleri, kan tetkikleri, sistemik hastalıklara yönelik bazı tetkikler ve genetik testler gerçekleştirilir. Bu testlerin sonucuna göre planlanmış olan tedaviler ile hastaların hiç inme yaşamadan ya da inme tekrarı olmadan hayatını sürdürmesi mümkündür.

İnme İçin Hangi Doktora Gidilir?

İnme, beyin damarlarının tıkanması veya yırtılması sonucu beyne giden kan akışının azalması veya durması ile oluşan bir durumdur. Hızlı müdahale edilmesi gereken bir acil durumdur ve hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekmektedir. İnme hastaları, acil serviste öncelikli olarak değerlendirilir ve uygun tedavi planı oluşturulur.

İnme tedavisi için öncelikle bir nörolog ile görüşmek önemlidir. Nörologlar, beyin ve sinir sistemi ile ilgili hastalıkların tanı ve tedavisinde uzmanlaşmış hekimlerdir. İnme tedavisi için nörologlar, hastanın genel sağlık durumunu, semptomlarını ve beyin görüntüleme testleri sonuçlarını değerlendirirler. Bu bilgiler doğrultusunda hastanın durumuna uygun tedavi planı oluşturulur.

İnme tedavisi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Nöroloji dışında, diğer hekimler de tedavi sürecinde yer alabilir. Örneğin, hastanın kalp sağlığından şüpheleniliyorsa kardiyolog ile çalışılabilir. Rehabilitasyon uzmanları, inme sonrası fiziksel ve zihinsel rehabilitasyon için tedavi planı hazırlayabilirler. Tüm bu uzmanların birlikte çalışması, hastanın daha hızlı ve tam bir şekilde iyileşmesine yardımcı olacaktır.