Kolesterol Tedavisi

Kolesterol insanların kanında bulunan ve başta karaciğerde olmak üzere tüm hücreler tarafından doğal bir şekilde üretilen, mumsu yapıya sahip olan bir lipit yani yağ türü olarak bilinir. Kolesterol aslında kanda yer alan, mumsu bir yapıya sahiptir.

Kolesterol Nedir?

İnsan vücudunda sağlıklı hücreleri oluşturabilmesi için hücre zarlarının yanında bazı hormonlar ve D vitamininin oluşturulması için kullanılmak için bir miktar kolesterole ihtiyacı bulunur. Ama kolesterol suda çözünmez. Bu yüzden de kana kendi başına geçemez ve kendi başına tüm vücuda dağıtılamaz. Kolesterolün taşınmasını sağlamak için karaciğer bazı lipoproteinler üretir.

İnsan vücudunda kolesterolü taşıyan lipoproteinler düşük yoğunluklu lipoprotein, yüksek yoğunluklu lipoprotein yani LDL ve HDL olarak ikiye ayrılır. LDL kan dolaşımının içinde kolesterolün taşınmasını sağlarken HDL karaciğer içinde kolesterol taşınmasını da sağlar. Toplam kolesterol ya da diğer ismi ile total kolesterol de kanda yer alan her iki kolesterol türünün toplamı tanımlar.

LDL Kolesterol (Kötü Kolesterol) Nedir?

Düşük yoğunluklu yani lipoprotein (LDL) aynı zamanda kötü kolesterol olarak bilinir. LDL’nin görevi kolesterolü ve vücudun enerji için kullanmış olduğu yağ türü olarak bilinen trigliseritleri atardamarlarında taşımak olarak bilinir. Eğer bir kişinin LDL kolesterol seviyesi olması gerekenden çok daha yüksekse, zaman içinde arterlerin duvarlarında birikebilir.

Bu duruma ateroskleroz ismi verilir ve bunun sonucunda ortaya çıkan plaklar da aterosklerotik plaklar ya da kolesterol plakları şeklinde adlandırılır. Bazı hastalarda bu birikintiler parçalanarak pıhtı atmasına neden olabilir. Bu nedenle kalp başta olmak üzere pek çok farklı organlardaki kan akışının düzeni bozulabilir.

Meydana gelen bir kan pıhtısı kalbe giden damarları tıkarsa kalp krizine ya da beyine giden bir damarı tıkarsa inmeye yani felce neden olabilir. Yüksek kolesterol ise aynı zamanda safra dengesizliğine neden olabilir ve bunun sonucunda safra taşı riskini artırabilir.

HDL Kolesterol (İyi Kolesterol) Nedir?

Yüksek yoğunluklu olarak bilinen lipoprotein (HDL) aynı zamanda “iyi kolesterol” olarak da bilinir. LDL kolesterolün vücuttan atılabilmesi için karaciğere geri dönmesine yardımcı olur. Bu sayede atardamarlarda kolesterol plaklarının birikmesi önlenir.

Yüksek Kolesterol Nedenleri Nelerdir?

Hareketsizlik, sağlıksız beslenme ve obezite gibi çeşitli faktörler yüksek olan LDL kolesterol değeri ile düşük olan HDL kolesterolüne sebep olabilir. Bunun yanında genetik gibi kontrol dışındaki faktörlerde yüksek kolesterol değerleri görülmesinde önemli bir rol oynayabilir.

• Egzersiz Eksikliği: İnsanların düzenli bir şekilde egzersiz yapması vücudunuzun iyi kolestrol yani HDL seviyesini artırmasına yardımcı olur. LDL yani ile kötü kolesterolün miktarını ve bu nedenle de meydana gelen plakların boyutunu önemli ölçüde azaltır.
• Obezite: Vücut kitle indeksinin (BMI) 30 ya da üstünde olması insanların yüksek kolesterol riskini de artırır.
• Kötü beslenme: Hayvansal ürünlerde yer alan doymuş yağın yanında, işlenmiş abur cubur tarzı ürünlerde de olan trans yağları tüketmek kişilerin kolesterol seviyesini önemli ölçüde dengesizleştirir. Tam yağlı süt ya da kırmızı et gibi zaten kolesterolü yüksek olan gıdalar da kolesterol seviyesini daha fazla artırabilir.
• Şeker hastalığı (Diyabet): Vücuttaki yüksek kan şekeri, çok düşük yoğunluklu olan lipoprotein yani LDL’in kanda bulunma seviyesini yükseltir. Aynı zamanda HDL kolesterol seviyesinin de düşmesine yol açar. Yüksek kan şekeri aynı zamanda damar çeperlerine de önemli ölçüde zarar verdiğinden, böbrek hastalıklarına da yol açabilir.

Kolesterolü Yüksek Olanlar Ne Yememeli?

Yüksek kolesterol, kalp hastalıklarına ve diğer sağlık sorunlarına sebep olabilir. Kolesterolü yüksek olan kişiler, bazı yiyecekleri tüketmemeli veya sınırlamalıdır.

Öncelikle, doymuş yağ oranı yüksek olan yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Bu yiyecekler arasında kırmızı et, tam yağlı süt ve süt ürünleri, tereyağı ve kızartmalar yer alır. Bunların yerine, doymamış yağ içeren yiyecekler tercih edilmelidir. Örneğin, zeytinyağı, avokado, balık gibi besinler tercih edilebilir.

Ayrıca, işlenmiş gıdaların tüketiminden kaçınılmalıdır. Bu gıdalar, genellikle doymuş yağ, trans yağ ve şeker içerirler. Kolesterolü yüksek olan kişiler, fast-food restoranlarından, paketli atıştırmalıklardan ve hazır yemeklerden uzak durmalıdır. Bunun yerine, evde hazırlanmış taze ve sağlıklı yiyecekler tüketmelidirler.

Sonuç olarak, kolesterolü yüksek olan kişilerin sağlıklı bir diyet uygulaması ve doktorlarının önerilerine uyması önemlidir. Düzenli egzersiz, stres yönetimi ve sigara içmeme gibi yaşam tarzı değişiklikleri de sağlıklı bir kolesterol seviyesine katkıda bulunabilir. Kolesterol seviyeleri yüksek olan kişilerin diyetlerindeki yağ türlerine dikkat etmeleri, kalp hastalıkları riskini azaltmaya yardımcı olabilir.