Kolon ve Rektum Kanseri
Türkiye’de en çok görülen ilk 5 kanser arasında kolon ve rektum kanseri yer almaktadır. Diğer kanser türlerinde de olduğu gibi erken teşhis hastaların yaşama şansını önemli ölçüde arttırmaktadır. Bu nedenle belirtiler hissedilmeye başlandığında gerekli testlerin yaptırılması oldukça önemlidir.
Çoğunlukla 63 grubunda ortaya çıkan bu kanser, kadınlarda ve erkeklerde hemen hemen aynı miktarlarda görüldüğü için cinsiyete özgü bir durum söz konusu değildir.
Kolon ve Rektum Kanseri Nedir?
Rektum bölgesinde oluşan poliplerden kaynaklanan kolon ve rektum kanseri, dünyada her sen 1 milyon kişide görülen yaygın bir kanser türüdür. Ölüm oranı yüksek olduğu içinse tanı ve tedavi aşamaları birbirinden değerlidir. Bu kanser türüne kolorektal kanser adı da verilebilmektedir. Yaşam boyu görülme olasılığı erkek bireyler %4,5 olurken, kadın bireylere %3,2’ye düşmektedir.
Kolorektal kanser her yaş grubunda ortaya çıkabilmekte ve en çok 60 – 65 yaş gruplarında görülmektedir. Ancak hastaların 3’te 1’i 55 yaşının altında olduğu için her yaşta risk söz konusudur.
Özellikle polipler, genetik bozukluklar, bazı iltihap çeşitleri, farklı kanser öyküleri gibi durumlarda görülebilmesi mümkündür. Sağlıklı beslenmeyen kimseler, sigara kullanıcıları, işlenmiş besinleri aşırı tüketen bireyler de risk grubunda yer almaktadır.
Kolon ve Rektum Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Başlangıç olarak hücrelerde polip görülmesi kolon ve rektum kanser çeşitlerinin belirtileri arasındadır. İlk evrede hastalar genellikle semptom hissetmedikleri için yaşamlarına olduğu gibi devam ederler. Polipler büyüyerek kanserleşmeye başladıklarındaysa aşağıdaki belirtiler zaman içinde hissedilmeye başlanır.
- Kabızlık ve ishal
- Dışkının kokusunda değişiklik
- Demir eksikliğine bağlı anemi
- Dışkının daha ince olması
- Kanlı dışkı yapma durumu
- Makatta kan görülmesi
- Karın ağrısı
- İştahsızlık
- Kontrolsüz kilo kaybı
Kolon ve Rektum Kanseri Neden Olur?
Rektum kanseri, hücrelerin DNA’sında oluşan bozulmalar ve kontrolsüz büyümeler sonucunda ortaya çıkan bir kanser türüdür. Değişen hücreler zamanla polipleri ve polipler de kanserli dokuları oluşturmaktadır. Dokuların büyüyerek devam etmesi durumunda kanser evre atlayarak vücudun diğer kısımlarına da atlama şansına sahip olmaktadır.
Ayrıca risk grubunda olan kimselerde farklı nedenlerden dolayı bu mutasyon gerçekleşebilmektedir. Özellikle lynch sendromu ve ailesel adenomatöz polipozis olan kişilerde bu kanser türüne rastlanılabilmektedir.
Kolon ve Rektum Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Kişinin aile öyküsü, şikayetleri ve fizik muayenesinden elde edilen bulgular toplandığında kanser şüphesi oluşabilmektedir. Doktorlar, özellikle endoskopik tetkikler istemekte ve patoloji sonuçlarına göre kesin bir tanı koyabilmektedir.
Kanser hastası olduğundan emin olunan kişilerdeyse kanserin evresini öğrenmek ve diğer dokuların sağlığını kontrol etmek için farklı testlere başvurulmaktadır. Bu testler arasında akciğer filmi, tomografi, ultrasonografi, MR başta olmak üzere farklı görüntüleme yöntemleri tercih edilebilmektedir.
Rektum Kanserinin Tedavi Süreci
Kanser tedavisinde ilk olarak kanserin evresi saptanmakta, buna göre cerrahi müdahalelerde bulunulmaktadır. Henüz diğer dokulara sıçramayan kanserli rektum hücreleri kesilip çıkarılmaktadır.
Lokal eksizyon denilen bu işlem eğer tüm kanserli hücreler çıkarılırsa hastanın iyileşmesini sağlamaktadır. Kalın bağırsağın bir bölümünün kesilip çıkarılmasıysa rezeksiyon olarak adlandırılmaktadır. Lenf düğümleri de kanser hücrelerinin yayılmaması açısından organlarla birlikte vücuttan çıkarılmaktadır.
Kanser tedavisinde tümörün büyümesini yavaşlatmak için bazı ilaçlardan, kemoterapiden, radyoterapiden ve X ışını tedavisinden yardım alınabilmektedir. Ayrıca bireyin yaşam kalitesine dikkat etmesi oldukça önemli bir durumdur.
Sağlığa zararlı tüm aktivitelerden ve alışkanlıklardan uzak durmak, beslenme düzeni oluşturmak ve motivasyonu kaybetmemek kanserin iyileşmesinde oldukça etkili bir yer kaplamaktadır. Hedefe yönelik ilaçların doğru biçimde kullanılması da kemoterapinin etkisini arttırarak bireyin iyileşmesine katkıda bulunmaktadır.