Nefrotik Sendrom Tedavisi
Nefrotik sendrom, idrarda protein varlığıyla meydana gelen ve böbreklerin hasar gördüğüne işaret eden bir hastalıktır.
Yaştan bağımsız olarak gelişen bu hastalığın hem yetişkin hem de çocuklarda görülmesi mümkündür. Yalnız, yapılan araştırmalarda nefrotik sendromun çocuklarda yetişkinlerden 15 kat daha fazla görüldüğü tespit edilmiştir.
Nefrotik Sendrom Nedir?
Nefroitk sendrom, vücutta bulunan albüminin idrara fazla miktarda geçmesi durumudur. Bu hastalığa sahip kişilerin idrar tahlilinde yüksek miktarlarda protein bulunmasına karşılık kan değerlerinde yeterli proteine rastlanmaz.
Nefrotik sendromun büyük bir kısmı idiopatik, yani nedensizdir. Bu grup aynı zamanda Nil hastalığı ya da lipoid nefroz olarak da isimlendirilmektedir.
Nefrotik Sendrom Nedenleri Nelerdir?
Nefrotik sendrom, spesifik bir nedene bağlı olarak ortaya çıkmaz. Ancak hastalığın temelinde böbrek fonksiyonlarının bozulması yer almaktadır. Böbreklerin içinde yer alan küçük damarlar glomerül olarak isimlendirilir. Bu damarların olması gerektiği gibi çalışmadığı durumda kandaki maddeler filtrelenemez ve idrarda protein kaçağı oluşur.
Kandaki protein miktarının azalmasına bağlı olarak damar içindeki sıvı dışarı sızar, vücutta ödem oluşur ve enfeksiyona yakalanma riski artar.
Nefrotik Sendrom Belirtileri Nelerdir?
Nefrotik sendrom belirtileri, sık karşılaşılan hastalıklarla birtakım benzerlikler içermektedir. Dolayısıyla hastalık tanısı uzman bir doktor tarafından yapılmalıdır.
Böbreklerdeki hasarın tedavi edilmediği takdirde hayati tehlikeye yol açabileceği unutulmamalı ve aşağıdaki belirtiler fark edilir edilmez bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
- Vücudun ödem toplaması (önce göz kapaklarında şişlik görülür, ardından karın ve bacaklar şişmeye başlar)
- Ani kilo artışı
- Aşırı yorgunluk hali
- Akciğer ve kalp zarında sıvı birikimi
- Karın ağrısı
- İshal
- İdrara çıkma sıklığının azalması
- İdrar miktarının azalması
- Köpüklü idrar
- Tırnak diplerinde renk değişimi
- Saçların matlaşması ve güçsüzleşmesi
- Gıda alerjisi
- Kulak kıkırdağının sertleşmesi
Nefrotik Sendrom Komplikasyonları Nelerdir?
Nefrotik sendrom, böbreklerdeki glomerüllerin hasarı sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu hastalığın en yaygın semptomları arasında proteinüri, hipoalbuminemi, ödem ve hiperlipidemi bulunmaktadır. Nefrotik sendromun olası komplikasyonları arasında enfeksiyonlar, tromboembolizm ve böbrek yetmezliği yer almaktadır.
Nefrotik sendromlu hastalarda enfeksiyon riski yüksektir. Özellikle solunum yolu enfeksiyonları, üriner sistem enfeksiyonları ve cilt enfeksiyonları sık görülen komplikasyonlardandır.
Steroid tedavisi veya immünosüpresif ilaçlar gibi tedavilerin yan etkileri, enfeksiyon riskini artırabilir. Bu nedenle, nefrotik sendromlu hastaların enfeksiyon önleyici tedbirler alması ve enfeksiyon belirtileri geliştirdiği durumlarda hemen doktorlarına başvurmaları önemlidir.
Nefrotik sendromlu hastalarda tromboembolizm riski de artmaktadır. Bu durum, özellikle nefrotik sendromun neden olduğu hiperkoagülabilite ile ilişkilidir.
Böbrek ven trombozu, pulmoner emboli ve arteriyel tromboz nefrotik sendromun en sık görülen tromboembolik komplikasyonları arasındadır. Bu nedenle, nefrotik sendromlu hastaların tromboembolik olaylardan korunmak için tedbirler alması önemlidir.
Son olarak, nefrotik sendromun bir diğer potansiyel komplikasyonu da böbrek yetmezliğidir. Bu durum, hastalığın ilerlemesi ve tedavi edilmemesi durumunda ortaya çıkabilir.
Tanı Yöntemleri
Nefrotik sendrom tanısında hasta (hastanın çocuk olması durumunda anne ve baba) detaylıca dinlenerek, semptomlar değerlendirilir. Ailede böbrek rahatsızlığının olup olmadığı araştırılır. Ardından doktorun gerekli görmesi halinde; idrar tahlili, kan tahlili, renal ultrason ve böbrek biyopsisi yapılır. İdrar ve kan tahlili ile vücuttaki protein seviyesinin değişip değişmediği kontrol edilir.
Sonografi olarak da isimlendirilen, renal ultrason ile böbreklerin şekil ve boyutu incelenir. Bu işlem tamamen ağrısız olduğundan hastayı rahatsız etmez.
Ultrason sırasında kişide var olan diğer böbrek rahatsızlıkları da tespit edilebilir. Böbrek biyopsisiyse böbreklerden ufak bir iğneyle parça alınmasıdır. Bu parça mikroskopta incelenir ve bir değerlendirme raporu hazırlanır.
Nefrotik Sendrom Nasıl Tedavi Edilir?
Minimal değişiklik hastalığı olarak da geçen idiopatik tipteki nefrotik sendrom tedavisi belirtilerin hafifletilmesini hedeflemektedir.
Hastanın kısa sürede iyileşmesi ve rahatsızlığın tekrarlamaması için uygun yöntemler kullanılmaktadır. Tedavi esnasında steroid ilaçlarla (kortizon tedavisi) ilerlenmektedir. İlaçlar çocuk nefroloji uzmanı tarafından kontrollü biçimde verilmektedir.
Tedavinin olumlu sonuçlandığı durumlarda dahi böbrek fonksiyonları tekrar bozulma riski taşır. Özellikle bebeklik ve çocukluk çağında, tekrarlama riskine karşı sürekli hekimle irtibatta kalınmalıdır. Bu esnada anne ve babalara düşen sorumluluk; çocuğun idrar takibini yapmak, tuz alımını azaltmak ve yeterli sıvı alındığından emin olmaktır. Semptomların ağır seyretmesi halinde hastanın yatışı istenmektedir.
Albümin infüzyonu da nefrotik sendrom tedavisinde kullanılan bir uygulamadır. Bununla birlikte kanda azalan albüminin yükseltilmesi amaçlanır. Ağır ödem ve solunum sıkıntısı şikayetlerinde hafifletici olarak görülür. Ancak kandaki protein değerini yükseltmek kalıcı bir çözüm yolu değildir.
Hastalığın tekrarlamaması için mutlaka doktor tavsiyeleri dinlenmelidir. Çocukta; baş dönmesi, bayılma, uyanmama, aşırı halsizlik, göğüs ağrısı ya da solunum sıkıntısı görüldüğü takdirde mutlaka acil servise gidilmelidir.
