Şizofreni Tedavisi

Şizofreni, kişilerin gerçek ile gerçek olmayanı birbirinden ayıramamaları durumudur. Şizofreni, sanrılar ve halüsinasyonlar ile günlük hayatı çok zor hale getirebilen zihinsel bir bozukluktur.

Şizofreni Nedir?

Şizofreni hastalığı, kişileri tamamen etkisiz hale getirmesi, kişinin hayattan kopmasına neden olması mümkündür. Şizofreni hastalarının tedavilerini hayatları boyunca sürdürmeleri gerekmektedir. Eğer tedaviye erken başlanırsa ciddi belirtiler ortaya çıkmadan hastalık kontrol altına alınabilir ve kişiler yaşantısını stabil şekilde sürdürebilir.

Şizofreni Nedenleri Nelerdir?

Şizofreni, genetik yapı, beyin kimyası ve çevresel faktörler ile ortaya çıkabilen bir zihin bozukluğudur. Yapılan araştırmalara göre dopamin, glutamat ve nörotransmitterler dahil bazı beyin kimyasalları ile ilgili problemler şizofreniye sebep olmaktadır. Görüntüleme çalışmaları sonucunda şizofreni hastalarındaki beyin yapısı ve merkezi sinir sistemi normal bireylere göre farklılık göstermektedir.

Bu değişikliklerin tam olarak neler oldukları tespit edilmese de şizofreninin bu farklılıklardan kaynaklandığı düşünülmektedir. Eğer ailede şizofreni geçmişi olan biri varsa kişilerin mutlaka kontrol yaptırmaları tavsiye edilir.

Genç yaşta kullanılan psikoaktif ve psikotropik ilaçlar ve hamilelik süresince yetersiz beslenme, şizofreniyi tetikleyebilen durumlardandır. Doğumda karşılaşılan komplikasyonlar da kişilerde şizofreninin meydana gelmesine sebep olabilir.

Şizofreni Belirtileri Nelerdir?

Genellikle belirtileri arasında sanrılar, düzensiz konuşmalar ve halüsinasyonlar vardır. Şizofreni hastalarındaki sanrılar gerçeğe dayanmaz. Örneğin kişiler bir anda zarar gördüklerini ya da tacize uğradıklarını düşünebilirler.

Şizofreni hastaları olmadıkları bir yerde veya durumda olduklarını söyleyebilir, çok fakir oldukları halde kendilerinin zengin olduğunu ya da herhangi birinin kendilerine aşık olduğunu sanabilirler. Şizofreninin en çok karşılaşılan belirtisi sanrılardır. Bazı şizofreni hastaları gerçek olmayan şeyler görebilir ve var olmayan sesleri duyabilirler. Halüsinasyonlar, genellikle beş duyu ile ilgilidir fakat en çok karşılaşılan gerçek olmayan seslerin duyulmasıdır.

Şizofreni Tanısı Nasıl Konur?

Doktor hastaların beynindeki değişiklikleri görmek için manyetik rezonans taraması ya da bilgisayarlı tomografi isteyebilir. Testler kişilerin tavırlarını, varsa madde kullanımı ve şiddete meylini, halüsinasyonunu ya da intihar potansiyelini tespit eder.

Bu süreçte hem kişinin hem de ailesinin tıbbi geçmişi öğrenilir. Psikiyatrik değerlendirmelerden sonra tanı için tüm kriterler göz önünde tutulur. Şizofreni kendiliğinden geçen bir hastalık değildir ve hayat boyu tedavi gerektirir. Bu nedenle kişi, yakınlarının desteğine yaşam boyu ihtiyaç duyar.

Şizofreni Tedavisi Nasıl Yapılır?

Psikososyal terapiyle ya da ilaçlarla şizofreni tedavisine ömür boyu devam edilmesi gerekmektedir. Bazı vakalarda kriz dönemleri geldiğinde semptomlar ağırlaştığı için yeterli uyku ve temel hijyen için hastaneye yatırma da gerekebilir. Şizofreni tedavisi deneyimli bir psikiyatrist tarafından sürdürülmelidir.

Kişilere sağlanacak olan bakım için psikiyatriste ek olarak psikolog ve sosyal hizmet uzmanı da gerekebilir. İlaçlı tedavi, şizofreni tedavisinin temeli olarak kabul edilir. Şizofreni hastalarına en çok antiseptik ilaçlar verilir. Bu ilaçlar dopamin nörotransmitterini etkiler ve semptomların kontrol altında tutulmasını amaçlar.

Antiseptik ilaçlara ek olarak andi-anksiyete ve antidepresan ilaçlar da tedaviye destek olabilir. Bazı antiseptikler deri altı enjeksiyonu ya da kas içi olarak verilmesi mümkündür. İlaçlara göre değişiklik gösterse de genel kullanım 2-4 hafta arasındadır.

Şizofreni Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Şizofreni tedavisi, hastanın semptomları, yaşam tarzı, ilaç yan etkileri ve başarı oranı gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. İlaç tedavisi genellikle semptomları kontrol altına almaya yardımcı olur ve psikososyal terapi, aile terapisi ve destekleyici terapiler gibi diğer tedavilerle birleştirilerek etkililiği artırılabilir.

İlaç tedavisi genellikle en az 5 yıl süreyle sürdürülür ve semptomlar kontrol altına alındıktan sonra bile, tedaviyi kesmek, hastalığın nüks etmesine neden olabilir. İlaç tedavisi sırasında, ilaç yan etkileri de görülebilir ve bu yan etkiler tedavinin kesilmesine veya ilaç değişimine neden olabilir.

Terapi, hastanın şizofreniyle ilgili semptomlarını yönetme, iletişim becerilerini geliştirme, uyum sağlama ve sosyal becerilerini artırma konusunda yardımcı olabilir. Psikososyal terapi genellikle ilaç tedavisiyle birleştirilerek kullanılır ve semptomların kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.

Sonuç olarak, şizofreni tedavisi, bireysel faktörlere bağlı olarak değişebilir. İlaç tedavisi genellikle altı aydan daha uzun süre sürdürülürken, psikososyal terapi, hastanın sosyal becerilerini ve uyumunu artırmak için kullanılır.