Trakeobronkomalazi

Doğuştan ya da sonradan ortaya çıkması mümkün olan hastalıklardan biri trakeobronkomalazidir. Bir çeşit solunum yolu hastalığıdır ve oldukça nadir bir biçimde görülmektedir. Farklı tedavi yöntemleriyle iyileştirilse bile daha sonra yeniden kendini göstermesi mümkündür. Başta solunum sıkıntısı olmak üzere pek çok belirtisi olduğundan dolayı mutlaka tedavi edilmesi gereken bir durumdur.

Trakeobronkomalazi Nedir?

Trakea olarak bilinen soluk borusunun ve bronşların zayıf olması durumunda trakeobronkomalazi ortaya çıkmaktadır. Bronşlar ve trakea yeterince açık kalamadığından dolayı yeterli oksijen alımı gerçekleştirilemez. Bu darlık derecesine göreyse hastalık hafif ya da şiddetli biçimde semptomlar gösterir. Ancak yalnızca trakea duvarında olan trakeomalazi hastalığıyla sık sık karıştırıldığı için tanı koyulması zor olabilir.

Trakeobronkomalazi hem doğuştan hem sonradan ortaya çıkabildiği için farklı nedenlere bağlı olabilir. Doğuştan olduğunda solunum yolundaki kıkırdaklar yapısal olarak bozuktur ve dik duramaz. Sonradan oluşmasının nedeniyse kesin şekilde bilinmemekle birlikte daha çok erkeklerde görülmekte, KOAH ve sigara tüketimine bağlı olarak artış göstermektedir.

Trakeobronkomalazi Nedenleri Nelerdir?

Doğuştan gelen trakeobronkomalazi için tam bir neden bilinse de hastalığın sonradan oluşmasının ana nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Ancak aşağıdaki durumlar göz önünde bulundurulduğunda hastalığın oluşması mümkündür.

  • Uzun süre entrübasyonda kalmak
  • Trakea veya bronşları etkileyen tümörler
  • Nefes alınması için boyunda delik açılması (trakeostomi)
  • Uzun süreli tahriş
  • KOAH
  • Bölgede bulunan bazı kistler

Trakeobronkomalazi Belirtileri

TMB (trakeobronkomalazi) farklı yaş gruplarında olsa bile hemen hemen aynı belirtileri gösterir. Ancak hasta çocuklar, sağlıklı olan diğer çocuklara daha fazla solunum yolu enfeksiyonu geçirebilmektedir.

İyileşme süreleri de solunum yolu zayıflıkları dolayısıyla daha uzun sürmektedir. Hastalığın ilk belirtileri solunum rahatsızlıklarıyla benzer şekilde ve yavaş yavaş ortaya çıksa da genellikle aşağıdaki semptomlarla birlikte görülmektedir.

  • Gürültülü öksürük
  • Nefes darlığı
  • Hırıltı
  • Sürekli görülen alt solunum yolu enfeksiyonları
  • İnflamasyon
  • Nefes alırken ses çıkarma (gürültülü ya da tiz)

Trakeobronkomalazi Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Hastalığın tanısını koyarken öncelikle tıbbı geçmişin incelenmesi ve hastanın şikayetlerini doktora net biçimde bildirmesi gerekir. Daha sonra semptomların şiddetini görmek amacıyla hastaya fizik muayene yapılarak bazı testler istenir. Tetkiklerden biri ya da birkaçı aynı anda yapılarak hastanın genel durumu hakkında bilgi edinilir ve buna uygun şekilde tanı koyularak tedavi aşamasına geçilir.

Bu testlerin başında göğüs boşluğunu ve organları görüntülemek için kullanılan bilgisayarlı tomogrofi (BT) taramasıdır. Solunum yolunda var olan diğer kitle, lenf düğümü, tümör vb. unsurların bulunmasına yardımcı olur. Ayrıca organların ve dokuların anatomik yapılarının incelenmesini sağlayarak trakeobronkomalazi teşhisinin koyulabilmesini sağlar.

Tanının kesinleştirilmesi için hastadan pulmoner fonksiyon testi (PFT) istenebilmektedir. Bu test, akciğerlere alınan havanın hacmini ölçerken havanın hızını da hesaplar. Böylece hastalığın ne kadar şiddetli şekilde yaşandığı kolayca belirlenebilir. Bronkoskopiyse tıkanıklıkların kontrolü için kullanılan solunum yolu endoskopisidir. Burundan girilerek kamera ve ışık yardımıyla sistemin ne durumda olduğu gözlemlenir.

Trakeobronkomalazi Tedavi Yöntemleri

Her hastada farklı semptomlar farklı şiddetlerde görülebildiğinden dolayı tedavi planı kişiye özel olarak hazırlanmaktadır. Hastalığın oluşma nedenine göre farklı tedavilerin uygulanabilmesi de mümkündür. Bu bakımdan çoğu hastada cerrahi yöntemler tercih edilmekte, trakeanızın sorunlu bölgesi çıkarılarak sağlıklı yerler birbirine bağlanmaktadır. Ancak bronoskop kullanılarak hava yolunu açmak için stent takılması mümkündür. Stentler hastalık derecesine göre silikon ya da metal materyallerden yapılabilmektedir.

Hastalığı ağır şekilde geçen hastalar için sürekli pozitif hava yolu basıncı (CPAP) tedavisi uygulanabilmektedir. Hastalara takılan CPAP cihazı, uyku sırasında hava yolunun kapanmasını engeller. Böylece daha rahat şekilde nefes alınması ve semptomların ortadan kaldırılması mümkün hale gelir.