Uykusuzluk (Imsomnia) Tedavisi
Insomnia, yetişkinlerin %50’sinde görülen yaygın bir uyku hastalığıdır. Her 10 kişiden birinde kronik olarak görülmektedir ve çoğunlukla kadınlarda, toplumun yaşlı kesimlerinde görülmektedir. Pek çok şekilde ortaya çıkabilen bu durum kendi kendine geçebileceği gibi daha ciddi boyutlara varabilmekte, bu nedenle tedavi gerektirebilmektedir.
Uykusuzluk (Insomnia) Nedir?
Erken uyanma, uykunun bölünmesi ya da uykuya dalamama gibi durumlar insomnia yani uykusuzluk olarak adlandırılır. Bireylerin çok uyumalarına rağmen yorgun uyanmalarına neden olduğu için yaşam kalitesini düşürmektedir. Bu tür uyku bozuklukları doğrudan ruh halini etkilediğinden dolayı kişinin yaşamında olumsuz etkiler oluşturmaktadır.
Sağlıklı bir bireyin gün içinde ortalama olarak 6 – 8 saat uyuması gerekmektedir. Fakat psikolojik rahatsızlıklar dolayısıyla dönem dönem uykusuzluklar yaşanması mümkündür. Geçici bir süre devam eden sorunlar akut insomnia olarak adlandırılmakta ve çoğu zaman kendiliğinden düzelmektedir. 1 aydan daha uzun süre devam ettiğindeyse kronik uyku sorunu haline dönmekte, bu nedenle tedavi gerektirmektedir.
Uykusuzluk Nedenleri Nelerdir?
Uykusuzluk gün içinde yaşanan olaylara, kişinin ruh haline, düşüncelerine ya da ortama bağlı olarak gelişebilen bir durumdur. Çoğunlukla duygusal durumlar nedeniyle ortaya çıksa da insomiaya neden olabilecek bazı tetikleyici faktörler aşağıda listelenmiştir.
- İlaçların yan etkileri
- Fiziksel hastalıklar
- Gürültülü ortam
- Fazla ışık
- Çok sıcak ya da soğuk bir ortam
- Seyahatle meydana gelen jetlag
- Depresyon
- Tiroit hastalıkları
- Psikolojik nedenler
- Kronik stres
- Geceleri ağrı çekmek
- Güvende hissetmemek.
Insomnia çoğunlukla farklı bir hastalık ya da rahatsızlık sonucunda meydana gelmektedir. Bu nedenle hemen hemen her bireyin hayatında görülebilmesi mümkündür. Belirtilerin şiddetli hale gelmesi farklı psikolojik ve fizyolojik sorunların oluşmasına neden olabilir. Birkaç günden uzun süren durumlarda bir nöroloji ya da psikiyatri kliniğine başvurmak doğru olur. Ayrıca kronik uykusuzluk şu an olmasa bile ilerde daha sindirim ve dolaşım sisteminde sorunlar oluşturabilmektedir.
Uykusuzluk (Insomnia) Belirtileri Nelerdir?
Insomnia tanısı, hastanın şikayetlerinden yola çıkılarak yapılmaktadır. Temel olarak yaşamı etkileyen uykusuzluk durumu, haftada en az 3 kez görülmesi ve sık uyanma gibi durumlar uykusuzluk hastalığının göstergesidir. Ayrıca bu hastalıkla birlikte görülebilecek diğer semptomlar şu şekildedir:
- Gün içinde uyumak
- Yorgunluk
- Dikkat eksikliği
- Uykuya dalmakta zorluk
- Unutkanlık
- Çok erken uyanmak
- Uykunun bölünmesi
- Anksiyete
- Sık sık hata yapmak
- Sakarlık
- Sinirlilik.
Kişide görülen uykusuzluğun nedenine göre semptomlar değişiklik gösterebilmektedir. Ayrıca her insomnia hastasında aynı şiddette semptom görülmeyebilir. Belirtiler genel bir durumu ifade etmekte olup kişiden kişiye değişmektedir.
Uykusuzluk Neyin İşaretidir?
Uykusuzluk, kişinin yeterli uyku süresini elde edememesi durumudur ve uyku kalitesinde azalmaya neden olabilir. Yetersiz uyku, fiziksel ve zihinsel sağlık açısından birçok olumsuz etki yaratabilir. Bu nedenle, uyku problemlerinin ciddiye alınması ve tedavi edilmesi önemlidir.
Uykusuzluğun nedenleri arasında psikolojik faktörler, fiziksel hastalıklar, ilaçlar ve uyku apnesi gibi uyku bozuklukları sayılabilir. Uykusuzluğun semptomları arasında gündüz uykusu ihtiyacı, yorgunluk, konsantrasyon bozukluğu, hafıza problemleri, ruh hali değişiklikleri ve performans düşüklüğü yer alabilir.
Uykusuzluk, kişinin sağlığı üzerinde ciddi etkileri olan bir durumdur. Uykusuzluğun uzun süre devam etmesi, zihinsel ve fiziksel sağlık açısından birçok olumsuz sonuç doğurabilir. Bu nedenle, uyku problemleri yaşayan kişilerin, uyku alışkanlıklarını gözden geçirerek, düzenli uyku saatleri oluşturarak ve uyku hijyeni kurallarına uymaya özen göstermeleri önemlidir.
Ayrıca, ciddi bir uyku probleminiz varsa, uyku uzmanına başvurmanız gerekebilir. Uykusuzluğun, kişinin yaşam kalitesini düşüren ve performansını etkileyen bir durum olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle, uyku problemlerinin doğru bir şekilde teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi, kişinin sağlığı açısından önemlidir.
Uykusuzluk (Insomnia) Nasıl Tedavi Edilir?
Insomianın tedavisinde ilk olarak hastanın şikayetleri dikkate alınarak tanı koyulması gerekir. Uykusuzluğun nedeni bilinmiyorsa fizik muayene yapılabilir ve tiroitlerin görüntüsü istenebilir. Daha ciddi durumlarda MR çekilerek farklı hastalıkların belirtileri de dikkate alınarak değerlendirme yapılır. Çoğunlukla tedaviye başlamadan önce hastanın uyku çizelgesini doldurması ya da uyku kliniğinde takip edilmesi istenir. Daha hafif düzeyde ilerleyen durumlardaysa ilaç tedavisine başlanabilir.
Akut insomnia tedavi gerektiren bir durum olmasa da kronik insomia ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle doktor, uykusuzluğa neden olan ana durumun ortadan kaldırılması için uygun tedavi yöntemini öne sürer. Çoğunlukla stres sebebiyle oluşan hastalıklarda antidepresan kullanılmakta, böylelikle stres azaltılarak kişinin uykuya dalması kolaylaştırılmaktadır.
Uykusuzluk hastalığından kurtulmak için egzersiz, sağlıklı beslenme, uyku kısıtlamaları gibi durumlara dikkat etmek faydalıdır. Uyku kalitesini yükseltmek çoğu zaman doktorun uyguladığı tedaviye olumlu yanıt vermeye yardımcı olur. Ayrıca kafein tüketimine dikkat edilmesi ve uyku öncesinde sigara ya da alkol gibi maddelerden uzak durulması gerekmektedir.
