Vajinal Mantar Tedavisi
Kadınlarda görülen yaygın hastalıklardan biri vajinal mantar enfeksiyonudur. Kandidiyazis adı verilen bu hastalık bazı ilaçlar yardımıyla kısa sürede kontrol altına alınabilmektedir. Daha ciddi olasılıklarda tedavisi uzun sürebilmekte ve zaman zaman kendini tekrarlayabilmektedir. Genellikle toplumdaki kadınların %75’i etkileyen bir sorun olduğundan dolayı kolayca teşhis edilmekte ve tedaviye başlanabilmektedir.
Vajinal Mantar Nedenleri Nelerdir?
Vajina içinde pek çok bakteri ve mantar türü yer almaktadır ancak belirli bir oranın üzerine çıkmaları hastalığa sebep olabilmektedir. Kandida albikans adı verilen mantar türü de kandidiyazise yani vajinal mantara neden olabilmektedir. Bu mantarın kontrolsüzce çoğalması daha çok cinsel hayatın aktifleştiği dönemlere denk gelir. Bununla birlikte, kandidanın çoğalmasını engelleyen bakteri türlerinin azalması da vajinal mantar oluşumunda etkili bir faktördür.
Kullanılan bazı ilaçlar da vajinal bölgedeki dengenin bozulmasına neden olabilmektedir. Özellikle antibiyotik kullanımı, östrojen seviyesinin yükselmesini sağlayan ilaçlar, gebelik ya da şeker hastalığı tetikleyici unsurlar arasındadır. Bağışıklık sisteminin bozulması, kortikosteroid tedavisi görülmesi ya da diğer hormon seviyeleri de vajinal mantar oluşturabilmektedir.
Vajinal Mantar Enfeksiyonu Nasıl Önlenebilir?
Enfeksiyon riskini azaltmak için özellikle pamuklu iç çamaşırları kullanmak ve çok sıkı olmayan kıyafetler giyilmesi önerilmektedir. Ayrıca kullanılan ürünler başta olmak üzere aşağıdaki durumlarda dikkatli olmak vajinal mantar oluşumunu önlemeye yardımcı olmaktadır.
- Çok sıkı külotlu çorap giymemek
- Doğal bakterileri öldürecek antiseptikleri kullanmamak
- Köpük banyoları yapmamak
- Parfümlü ped ve tampon kullanmamak
- Çok sıcak suyla duş almamak
- Gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınmak
- Mayo veya spor sonra kıyafetlerle uzun süre durmamak
- Nemli kıyafetleri giymemek
- Kokulu kadın bakım ürünlerini tercih etmemek
Vajinal Mantar Cinsel Yolla Bulaşır Mı?
Vajinal mantar, Kandida türü mayaların vajinal bölgede aşırı çoğalması sonucu ortaya çıkan bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyon cinsel yolla bulaşabilir mi sorusu sıklıkla sorulmaktadır. Kandida mayaları normal vajinal florada bulunabilir, ancak belirli faktörlerin etkisiyle aşırı çoğalmaları sonucu enfeksiyon oluşabilir. Bu faktörler arasında, gebelik, bağışıklık sistemi problemleri, hormon dengesizliği, antibiyotik kullanımı ve stres yer alır.
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar arasında, bakteriyel vajinozis, trikomoniyazis, klamidya, bel soğukluğu ve HIV gibi enfeksiyonlar bulunmaktadır. Vajinal mantar enfeksiyonu, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon değildir. Ancak, bu asla bulaşmayacağı anlamına gelmez.
Bazı durumlarda cinsel aktivite enfeksiyonun şiddetini artırabilir veya enfeksiyonun tekrarlanmasına neden olabilir. Bu nedenle, cinsel aktiviteden önce hijyen kurallarına uyulması, vajinal bölgenin temizliği ve kullanılan prezervatif gibi korunma yöntemlerinin enfeksiyon riskini azaltabileceği belirtilmektedir.
Vajinal mantar enfeksiyonları genellikle tedavi edilebilir ve ciddi bir sağlık sorunu oluşturmazlar. Ancak, tekrarlayan enfeksiyonlar ciddiye alınmalı ve tedavi edilmelidir. Bu nedenle, enfeksiyon belirtileri ortaya çıktığında bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.
Vajinal Mantar Belirtileri Nelerdir?
Her hastada değişebilse de vajinal mantar daha çok kaşıntıyla birlikte ortaya çıkmaktadır. Fakat her kaşıntı durumunda vajinal mantar tanısı koyulması mümkün değildir. Genel olarak aşağıdaki belirtilerin varlığı ve şiddeti, hekimlerin teşhis yapabilmesi açısından oldukça önemlidir.
- Vulva bölgesinde (vajinanın çevresi) kaşıntı
- Vajina çevresinde şişlik ve ağrı
- Kızarıklık
- Döküntü
- Beyaz ya da gri renkli akıntı
- Sulu veya peynire benzer bir akıntı
- İdrar sırasında yanma
- Cinsel birleşme sırasında acı ve yanma
- Ağrılı cinsel birliktelikler
Vajinal Mantar Tanısı Nasıl Konulur?
Hekimler, hastalık toplumda çok yaygın şekilde görüldüğü için şikayetlerden sonra vajinal mantar ön tanısı koyabilmektedir. Bununla birlikte tıbbi geçmişin incelenmesi, daha önce benzer bir hastalık olup olmadığı incelenir.
Rahim ağzı, vajinal duvar ve dış genital bölgeler incelenerek jinekolojik muayene yapılır. Bulgulara göre vajinadan örnek alınarak laboratuvara incelemeye gönderilebilmektedir. Test sonuçlarından alınan bilgiler dolayısıyla hastaya vajinal mantar tanısı koyulabilmektedir.
Vajinal Mantar Nasıl Tedavi Edilir?
Mantar fonksiyonları farklı belirtilere yol açabildiğinden dolayı her hastaya özel şekilde tedavi planı hazırlanmaktadır. Basit düzeydeki vajinal mantar enfeksiyonlarında genellikle tablet, fitil, krem gibi ilaçlı tedavi yöntemlerinden yardım alınır. Ancak komplike enfeksiyonlar, yani senede 4 kereden fazla tekrarlayan ve başka türdeki mantarların da bulunduğu hastalıklar için daha ayrıntılı bir plan hazırlanır. Hastanın gebelik durumu ya da diğer hastalıkları da göz önünde bulundurulduğundan dolayı ilaç dozlarında ve tedavi süresinde artış gözlemlenebilir.
İlaçsız tedavilerde öncelikle doktorun tavsiye ve önerilerini dikkate almak gerekir. Yapılan yanlış hareketler uygulanan tedavinin etkisiz hale gelmesine neden olabilmektedir. Ancak bilimsel bir kanıt olmamasına rağmen şekersiz yoğurt ve probiyotik gıda tüketimi vajinal mantar enfeksiyonunun tedavisine yardımcı olmaktadır. Hastalığın ortalama 2 ay sonra yeniden nüksetmesi durumundaysa yeniden doktor muayenesine gitmek ve tedavi şeklinde farklılık oluşturmak oldukça önemlidir.
