Yumurtalık (Over) Kanseri
Yumurtalık kanserinin büyük çoğunluğu menopoz sonrası dönemde ortaya çıkmaktadır. Uygulanan tedaviler ile erken dönemde %85 oranında iyileşme sağlanırken ileri dönemde bu oran %45’lere düşebilmektedir.
Yumurtalık Kanseri Nedir?
Yumurtalık dokusunda birçok değişik hücre bulunmaktadır. Yumurtalık ana yapısını oluşturan epitelyum hücrelerinde veya embriyonik dönemdeki hücrelerde ortaya çıkan kontrolsüz büyüme ve çoğalma tümöre sebep olur. En sık da epitelyum hücrelerinden kaynaklanan tümörler ile yumurtalık kanseri ortaya çıkmaktadır.
Yumurtalık kanseri genellikle menopoz sonrası dönemde görülür ve erken dönemde fark edilmesi ve tedaviye başlanılması ile %80 – %90 oranında iyileşme sağlanır. İleri dönemde fark edilen yumurtalık kanserinde ise iyileşme oranı %40 civarına kadar düşer.
Yumurtalık Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Yumurtalık kanserinin erken dönemde herhangi bir belirti göstermediği bilinmektedir. Buna bağlı olarak da yumurtalık kanserlerinin büyük bölümü ileri dönemlerde teşhis edilir. Yumurtalık kanserinin herhangi bir belirti göstermemesinin nedeni kanserin karın boşluğu içinde büyümesidir. Ayrıca uzun süre hastayı rahatsız etmeyen bir tümör olduğundan ancak ileri dönemlerde teşhisi konabilmektedir.
Yumurtalık kanserinin bazı kişilerde kasık ve karın ağrısı, karın şişliği ya da halsizlik gibi belirtiler gösterdiğinden bu belirtilere sahip olan kişilerin kontrole gitmeleri önerilir. Yumurtalık kanseri bazı hastalarda gaz ya da sindirimin bozulmasına da sebep olmaktadır.
Yumurtalık kanserinin son evrelerinde ortaya çıkan belirti ise belirgin bir kilo kaybıdır. Eğer menopoz sonrası bir dönemdeyseniz ve hiçbir şey yapmadan kontrolsüz bir şekilde kilo veriyorsanız bu durum yumurtalık kanserinin belirtisi olabilir.
Yumurtalık Kanseri İlk Nereye Sıçrar?
Yumurtalık kanseri, yumurta üreten dişi üreme bezleri olan yumurtalıklarda başlayan bir kanser türüdür. Yumurtalık kanseri tedavi edilmezse karın, pelvis, lenf düğümleri, mide, akciğerler ve karaciğere yayılabilir. Yumurtalık kanserinin yayılması, kanser hücrelerinin yakın dokulara yayılmasını ve kanser hücrelerinin kan dolaşımı veya lenfatik sistem yoluyla dolaşımını içeren karmaşık bir süreçtir.
Yumurtalık kanseri önce pelvik dokulara yayılır. Rahim, fallop tüpleri, mesane ve rektum, pelvik boşlukta yumurtalıkları çevreler. Yumurtalık kanseri hücreleri bu yakın dokuları istila edebilir ve yeni tümörler oluşturabilir; bu da pelvik ağrı, şişkinlik ve idrara çıkma veya bağırsak hareketinde zorluk gibi semptomlara yol açabilir.
Yumurtalık kanseri pelvis ve abdominal lenf düğümlerine yayılabilir. Lenf düğümleri, vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına ve zararlı maddeleri filtrelemesine yardımcı olan küçük, fasulye şeklindeki yapılardır. Yumurtalık kanseri hücreleri lenf düğümlerinde sıkışabilir ve yeni tümörler oluşturabilir.
Yumurtalık kanserinin ileri evrelerinde kanser hücreleri akciğer ve karaciğer gibi uzak organlara da yayılabilir. Bunun nedeni, kanser hücrelerinin orijinal tümörden kopabilmesi ve onları vücudun diğer bölgelerine taşıyan kan dolaşımına girebilmesidir.
Yumurtalık Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Yumurtalık kanserinin teşhis edilmesi için herhangi bir tanı yöntemi bulunmaz. Hastalığın birçok şekilde tanısının koyulması mümkündür. Genelde hastaların birçoğunda yumurtalık kanseri başka sebepler ile yapılan araştırma ve tetkikler sonucunda tespit edilmektedir. Bu nedenle de belirtisi olan kişilerin mutlaka kadın doğum uzmanına görünmesi gerekir.
Muayeneden sonra kasıktan çekilen ultrasın ile yumurtalık kanseri şüphesi değerlendirilebilir. Yumurtalık kanserinde tanı net olarak ameliyat ile çıkarılan dokunun incelemesi yapıldıktan sonra konur. Ultrason dışında tomografi gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir. Kanda tümör belirtisine rastlanan bir durum olması halinde bunların da incelemesi yapılabilir.
Yumurtalık kanseri erken dönemde herhangi belirti göstermediği için menopoz sonrasında yıllık olarak yapılan jinekoloji muayenesinde ortaya çıkabilir. Kasık ultrasonografisi ile de hastalığın erken dönemde teşhis edilmesi bu sayede sağlanır. Menopoz sonrası kontrollerin önemi de bu noktada ortaya çıkar. Çünkü yumurtalık kanseri vakalarının %75 gibi büyük bir oranı menopoz sonrasında ortaya çıkmaktadır.
Yumurtalık Kanseri Tedavi Yöntemleri Nedir?
Yumurtalık kanserinde tedavi olarak ilk tercih edilen uygulama cerrahi tedavidir. Yumurtalık kanseri olan hastalar ilk olarak ameliyat ile tedavi edilirler. Hastalığın tedaviye vereceği cevaba göre ameliyatın yeterli olup olmadığı tespit edilir. Eğer yumurtalık kanseri erken dönemde teşhis edilmiş ve tümörün çıkarılması hedeflenmişse cerrahi ameliyat ile tümör çıkarılır.
İleri dönemlerde fark edilen yumurtalık kanserinde de kapsamlı bir ameliyat gerçekleştirilerek karın boşluğu içindeki tümörlerin çıkarılması mümkündür. Eğer ameliyat sırasında gerek olursa bağırsak parçalarının çıkarılması da ihtimaller arasındadır. Ameliyattan sonraki dönemlerde erken dönem hastalar dışındaki bütün hastalara kemoterapi tedavisi uygulanır. Böylece yumurtalık kanserinin tedavisinde ilaçlı tedavinin de olduğunu söylemek mümkün olur.
Hastanın tedaviye verdiği yanıt genellikle tümörün yayılma oranı ile ilişkili olur. Erken dönemdeki hastalar tedavi ile ortalama %85 oranında iyileşirken ileri dönemdeki hastaların iyileşme oranı ortalama %45’tir. Ameliyat ve kemoterapiden sonra hastaların uzun seneler boyunca en geç 4-5 ayda bir muayeneye gitmeleri ve tetkikler ile durumlarını kontrol ettirmeleri gerekir. Bazı hastalarda tedavi ve ameliyatın 2-3 kez tekrarlaması da karşılaşılan bir durumdur.