Yüz Felci Tanı ve Tedavisi
Yüzün bir ya da iki tarafında görülebilen yüz felci toplumda yaygın şekilde karşılaşılan bir durumdur. Çoğu zaman başka bir nedene bağlı olarak meydana gelmektedir ve hastaların %90’ı iyileşmektedir. İlerleyen yaşlarda yaşanma riski yükselse de gençlerde de görülebilir. Ayrıca belirtiler yavaş yavaş ilerleyebileceği gibi bir anda da yaşanabilmektedir.
Yüz Felci Nedir?
Beyinden yüz kaslarına gelen sinirlerin hasar görmesi durumunda yüzde hareket kaybı yaşanmasına yüz felci denir. Farklı nedenlerle meydana gelebilmesi mümkündür, bu nedenle oluşum sebebine göre değerlendirme yapılır. Çoğunlukla tedavi edilebilen bir durum olsa da kalıcı sonuçlar doğurabilmektedir. Bu nedenle yüz felci geçiren kişilerde acil müdahale yapılması ve zamanla yarışılması gerekmektedir.
Yüz Felci Neden Olur?
Yüz kaslarına gelen sinirler pek çok şekilde zarar görebilmekte ve felce neden olabilmektedir. En yaygın nedeni bell paralizisi adı verilen ve ani şekilde gelişen felç türüdür. Çoğunlukla altında açık bir sebep yoktur ancak hastaların büyük bölümü 6 – 12 ay içinde iyileşme göstermektedir. Yüz felci oluşturabilen diğer rahatsızlıklar ve komplikasyonlar aşağıda yer almaktadır.
- İnme
- Oksijen eksikliği
- Beyin kanaması
- Kafatası kırığı ve beyin hasarları
- Yüzde ciddi yaralanma
- Ramsay – Hunt sendromu
- Kulak hastalıkları
- ene ısırmasına bağlı enfeksiyonlar
- Bazı tümör çeşitleri
- Orta kulak enfeksiyonu
- Bağışıklık sistemi hastalıkları (otoimmün hastalıklar)
- Cerrahi işlemlerde oluşan komplikasyonlar
- Doğuştan gelen bazı sendromlar
- Doğum travması
Yüz Felci Belirtileri Nelerdir?
Ani ya da yavaş yavaş geçirilen yüz felçlerinde belirtiler değişiklik gösterebilmektedir. Ancak pek çok semptom aynı olduğundan dolayı bireyin yaşadığı sorun kolayca anlaşılmaktadır. Özellikle bell paralizisiyle birlikte başlayan yüz felcinde aşağıdaki semptomlar yaygın olarak görülmektedir.
- Tek taraflı felç
- Baş ağrısı
- Göz kırpamama
- Alın kırıştıramama
- Etkilenen tarafta sese duyarlılık
- Gözyaşında azalma
- Çene bölgesinde ağrı
- Konuşmada zorluk
- Yemek yerken zorlanmak
- Kulak bölgesinde ağrı
- Ağzın sarkması
- Değişmiş tat duyusu
- Kasların istemsizce seğirmesi
Tüm bu belirtilere ek olarak çift taraflı yüz felci görülmesi mümkündür. İnmeye bağlı olan felçlerde ayrıca bilinç kaybı, denge kurmada zorluk veya görme problemleri yaşanabilmektedir. Kol ve bacaklarda kuvvetsizlik oluşması ve epileptik nöbetler geçirilmesi de oldukça yaygındır.
Yüz Felci Tanısı Nasıl Konulur?
Basit birkaç yöntemle kişinin yüz felci geçirdiği anlaşılabilmektedir. Bunun için kaş ve göz kaldırma, gülümseme, kaş çatma gibi mimiklerin doğru şekilde yapılıp yapılmadığı kontrol edilir. Ön tanıyla birlikte elektromiyografi, MRG, BT gibi farklı tetkikler istenir.
Alınan görüntülemeler kan testleriyle değerlendirildiğinde bireye yüz felci tanısı konulabilmektedir. Ayrıca belirtilere ve tetkiklere göre yüz felcinin hangi tür olduğuna karar verilebilmektedir. Tedaviye geçerken de yüz felcinin oluşum nedenine göre hareket edilmekte ve hastaya kısa sürede müdahale edilmektedir.
Yüz Felci Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi sırasında hastanın genel sağlık durumu ve aciliyeti oldukça önemlidir. Ancak felcin türüne göre farklı müdahaleler yapılması gerektiği için ilk olarak tanı koyulması gerekir. Bell paralizisine bağlı yüz felçlerinde tedavi için öncelikle bazı ilaçlardan yardım alınır. Kasların güç kazandırılması ve kalıcı hasarların en aza indirilmesi adına bir müddet fizik tedavi uygulanır. Kalıcı hasarlar içinse plastik cerrahiden yardım alınabilmektedir.
İnmeden kaynaklanan yüz felcinde ilk olarak inmenin tedavisi yapılır. Öncelik ilaç tedavisidir ancak bu durumlarda erken tedavinin önemi oldukça fazladır. Bu nedenle beyinde daha fazla hasar oluşmaması adına başka önlemler alınabilmektedir. Diğer nedenlerden kaynaklanan yüz felcindeyse cerrahi operasyonlar tercih edilebilmektedir. Tümörün temizlenmesi, kontrolsüz kasların botoks gibi yöntemlerle geçici olarak uyuşturulması mümkündür.