• Yenidoğan bebek solunumu nasıldır?
• Anne karnındaki bebeğin oksijen ihtiyacı göbek kordonu aracılığıyla karşılanır. Bebeğin akciğerlerinin içinde bir miktar amnion sıvısı bulunur. Doğum yaklaştıkça bebeğin akciğerlerindeki sıvı temizlenmeye başlar. Kalan az miktardaki sıvı, doğum sırasında bebek vajinadan çıkarken sıkışma sayesinde bir miktar atılır. Doğar doğmaz aldığı ilk nefes ve öksürükle bebeğin akciğerleri açılır ve içeride bulunan sıvının yerini hava alır. Bebek nefes alıp verdikçe bu sıvı akciğerlerin küçük kılcal damarlarınca emilir. Bu olay genellikle doğumu takip eden ilk 2-6 saatte gerçekleşir. Bazı doğumlarda bu sıvının atılması gecikerek akciğerlerin bir kısmında oksijen alışverişi olmaz. Bu durumda bebek ihtiyacı olan oksijeni alamaz ve solunum sıkıntısı içine girer.

• Solunum sıkıntısı neden kaynaklanır?
• Yenidoğan bebeklerdeki solunum sıkıntısının kesin nedeni bilinmemektedir. Üstelik hangi bebeklerde doğumdan sonra solunum sıkıntısı gelişeceğini öngörmek de mümkün değildir. Bazı risk faktörlerine sahip bebeklerde daha fazla görülmesi mümkündür. Ancak bu risk faktörleri olmadan da solunum sıkıntısı gelişebilir.
• Solunum sıkıntısı akciğerlerden kaynaklanan bazı problemler, kalp hastalıkları ya da santral sinir sistemini olumsuz etkileyen sebeplerden oluşabileceği gibi, bebeğin hava yollarında oluşan tıkanıklık, doğuştan olan metabolizma hastalıkları ve bazı mide barsak hastalıkları gibi nedenlerden de kaynaklanabilir.

• Hangi bebeklerde daha çok görülür?
• Bu durum erken, sezeryanla ya da düşük doğum ağırlığıyla doğan, anne karnında ilk dışkısını yapan ve bazı enfeksiyon hastalıklarına sahip olan veya annesi diyabetli, astımlı ya da sigara içen bebeklerde gelişebilmektedir.

• Belirtileri nelerdir?
• Solunum sıkıntısı kendini genellikle bebeğin nefes alış verişinin hızlı olmasıyla belli eder. Dakikadaki solunum sayısının 60 üzerinde olması bebeğin solunum sıkıntısının olduğunu düşündürür. Aynı zamanda bebeğin beslenememesi, emme isteksizliği, inlemesi, burun kanatlarının açılıp kapanması, göğüs kafesinde çekilmelerin olması da solunum sıkıntısı olduğunun  göstergeleridir. Şiddetli solunum sıkıntısı çeken bebeklerin cilt renginde morarma ve solunumun zaman zaman kesilmesi de görülebilir. Bu tür durumlarda bebeğin kesinlikle beslenmemesi ve yoğun bakım şartlarında tedavi altına alınması gerekir.

• Tanısı nasıl konulur?
• Yenidoğan bebeklerde solunum sıkıntısı görüldüğünde öncelikle sorunun ne olduğu araştırılır. Solunum sıkıntısına neden olabilecek durumların ayırımı için akciğer grafisi, kan tahlilleri ve kan gazı ölçümleri yapıldıktan sonra hastalığın tanısı konulur.

• Nasıl tedavi edilir?
• Tedavinin şekli, solunum sıkıntısının ciddiyetine göre değişir. Bazen bebeğe sadece küvöz içinde oksijen verilmesi yeterken beslenemediği için serum takılarak günlerce oksijen verilmesi gereken durumlar da olabilir. Hatta kimi bebeklerin solunum cihazına bağlanması gerekebilir. Bu tedavi süreci normal bebeklerde yaklaşık bir hafta sürer, bazı bebeklerde ise 10-15 günü bulabilir. Bebeğin küçük olması ya da bebekte gelişebilecek komplikasyonlar bu süreci daha da uzatabilir. Yenidoğan solunum sıkıntısı basit ve iyi bir tedaviyle ileriye yönelik çok fazla bir sorun bırakmadan sorunsuz iyileşebilmektedir. Solunum sıkıntısı riskine karşı doğumun tam teşekküllü bir hastanede gerçekleştirilmesi büyük önem taşımaktadır.

Uzm. Dr. Nihal ERDOĞAN

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (Pediatri)