Atelektazi Tedavisi
Atelektazi hem içeride oluşan anormal durumlardan hem de sigara kullanımı gibi sebeplerden dolayı ortaya çıkabilen bir hastalıktır. Doğrudan solunum yolunu etkilediğinden dolayı kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürmektedir. Ancak tedavisi bulunduğundan dolayı özel tedavi planları oluşturularak kişinin sağlığına yeniden kavuşması sağlanabilmektedir.
Bazı durumlarda hiç belirti göstermediğinden dolayı geç teşhis edilmesi mümkündür ancak bu hastalarda hastalık hafif düzeyde ilerlediği için ciddi sorunlar yaşanmamaktadır.
Atelektazi Nedir?
Akciğerlerin bir kısmı ya da tamamı bazı tıkanıklıklar yüzünden işlevsiz hale gelebilmektedir. Havanın ulaşamadığı akciğer bölümleri şiştiğindeyse atelektazi adı verilen hastalık yaşanmaktadır. Genellikle bronşların mukus tıkaçları, tümörler ya da yabancı cisimler nedeniyle oluşan bu durum; oksijenin karbondioksitle değiştirilememesini sağlar.
Genişlemiş damarlar, büyüyen lenf düğümleri gibi sebepler dolayısıyla akciğer tamamen verimli bir biçimde kullanılamaz. Bazı göğüs hastalıklarından sonra oluşması mümkünken en riskli olan grupta sigara içen bireyler yer almaktadır.
Atelektazi Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın hangi şiddette yaşandığına ve akciğerin hangi bölgesinin tıkandığına göre farklı semptomlar görülebilir. Hafif düzeyde ilerleyen rahatsızlıklar genellikle herhangi bir belirtinin oluşmasına izin vermez. Ancak altta yatan sebebe ya da oluşan komplikasyonlara bağlı olarak atelektazi hastalarında aşağıdaki semptomlara rastlanılmaktadır.
- Nefes darlığı
- Hırıltılı solunum
- Hava açlığı
- Uzun süre devam eden öksürük
- Yüzeysel soluma
- Solunum hızının artması
Tanı Yöntemleri
Hastanın tıbbi durumunun ayrıntılı biçimde incelenmesi ve fizik muayene yapılmasıyla birlikte atelektazi ön tanısı koyulabilir. Ancak bu tanının kesinleştirilmesi ve tedavi planı oluşturulması için hekimler aşağıdaki testleri talep edebilir.
- Akciğer röntgeni: Çoğunlukla ilk istenen tetkiklerden biridir. Akciğerlerin ayrıntılı biçimde görüntülenmesini ve anormalliklerin fark edilmesini sağlar.
- Bronkoskopi: Esnek ve ucunda kamera olan bir boru sayesinde solunum yolu görüntülenir. İsteğe bağlı olarak parça alınıp biyopsi yapılması ve kesin tanı koyulması mümkündür. Genellikle burundan ya da ağızdan girilerek akciğerdeki tıkanıklıkların görüntülenmesini sağlar.
- Bilgisayarlı tomografi: Akciğer anatomisinin detaylı şekilde görüntülenmesini sağlar. Böylelikle atelektazi yaşanan bölümün neresi olduğu ve durumun şiddeti saptanabilir.
- Arteriyel kan gazı: Kandaki oksijen ve karbondioksit seviyelerinin incelenmesi için talep edilen bir testtir. Kanın asit seviyesi hesaplanarak solunum sıkıntısının hangi derecede olduğu, kan dolaşımıyla yayılan oksijenin tüm vücudu ne kadar besleyebildiği anlaşılır.
Atelektazi Nasıl Tedavi Edilir?
Hastalığı tedavi ederken yaşam kalitesini arttırmak ve kişiyi sağlığına kavuşturmak hedeflenir. Bu nedenle öncelikle hastalığın altında yatan ana neden belirlenir ve bu nedenin ortadan kaldırılması için gereken tedaviye başlanır.
Çoğunlukla ilaç tedavisi uygulanmakta ve tıkanıklıkların giderilmesi amaçlanmaktadır. Bunun için mukus tıkaçlarını seyrelten, akciğer kapasitesini arttıran ve alttaki tıkalı kısımlara daha rahat hava girişi sağlayan ilaç çeşitleri kullanılır. Enfeksiyonel durumlar söz konusuysa ve bakteri kaynaklıysa antibiyotik kullanımına da başlanabilmektedir.
Göğüs hastalıkları ya da ameliyatlar sonrasında ortaya çıkan atelektazi için oksijen desteği sağlanabilir. Çoğunlukla uzun süre havasız kalan akciğerler tıkanıklık oluşturduğundan dolayı akciğerlere solunum desteği vermek tıkanıklıkların açılmasına yardım eder.
Eğer yabancı bir cisim varsa tanı için bronkoskopi yapıldığı esnada bu cisimlerin çıkarılması ve hastalığın tedavi edilmesi mümkündür. Tedavilerin daha başarılı şekilde ilerlemesi içinse sigara içmemeye, kimyasal madde solumamaya, temiz havada kalmaya, ayrıca soğuk ve nemli yerlerde vakit geçirmemeye dikkat edilmelidir.
Uzun süre devam eden ve kronikleşen atelektazi, daha önceden geçirilmiş olan enfeksiyonel hastalıklarla bağlantılı olabilir. Bu nedenle aynı bölgede yeni enfeksiyonlar oluşarak akciğerlerin iyileşmesini zorlaştırabilir. Böyle durumlarda yapılan cerrahi işlemle atelektazi olan kısım alınarak hastalık tedavi edilebilir. Ayrıca akciğerdeki sorun nedeniyle oluşabilecek diğer komplikasyonlar ve enfeksiyon çeşitleri de engellenebilir.
Atelektazi Nasıl Teşhis Edilir?
Atelektazi, bir kişinin akciğerlerinde bir veya daha fazla bölgenin havasız kalması durumudur. Bu durum, genellikle bir taraftaki akciğerde meydana gelir ve belirtileri arasında nefes darlığı, öksürük ve göğüs ağrısı yer alır. Atelektazinin doğru teşhisi, uygun tedavi seçeneklerinin belirlenmesi açısından son derece önemlidir.
Atelektazinin teşhisi, birkaç farklı yöntem kullanılarak yapılabilir. Bu yöntemler arasında, röntgen görüntüleri, tomografi taramaları ve bronkoskopi sayılabilir. Röntgen görüntüleri, akciğerlerin durumunu değerlendirmek için kullanılan en yaygın yöntemdir. Röntgen görüntüleri, havasız kalan bölgenin yerini ve büyüklüğünü belirlemeye yardımcı olabilir.
Tomografi taramaları, daha ayrıntılı bir görüntüleme sağlayabilir ve bu da atelektazinin doğru teşhisi açısından oldukça yararlıdır. Bu yöntem, özellikle hastalığın nedenini belirlemek için kullanılabilir. Bronkoskopi, bir tüp yardımıyla akciğerlere girerek havayollarını incelemek için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem, atelektazinin nedenini belirlemek için oldukça etkili olabilir.
Atelektazinin teşhisi, hastanın semptomlarının yanı sıra tıbbi geçmişi ve fizik muayenesi de göz önünde bulundurularak yapılmalıdır. Semptomlar, doktorun hangi testleri yapması gerektiğine karar vermesine yardımcı olabilir.