Boğmaca Tedavisi

1 yaş altı bebeklerde boğmaca görülmesi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilse de daha büyük çocuklarda görülmesi bu kadar tehlikeli değildir. Ancak aşısı olan bir rahatsızlık olduğundan dolayı önlenebilmesi mümkündür.

Hızlı geliştiğinden dolayı aşısı yaptırılmadığı durumlarda tedavisi zorlaşabilmektedir. Ancak hastalık ilerleyen yaş gruplarında daha kolay bir biçimde tedavi edilmektedir.

Boğmaca Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?

Boğmaca, öksürük krizleri, hırıltılı nefes alma ve solunum yolu enfeksiyonu gibi semptomlarla gerçekleşen bir bulaşıcı hastalıktır. Bu hastalık, genellikle solunum yolu yoluyla yayılan ve özellikle bebekler, çocuklar ve yetişkinlerde ciddi komplikasyonlara neden olabilen bir bakteri olan Bordetella pertussis’ten kaynaklanır.

Boğmaca, özellikle bebeklerde solunum yollarında iltihaplanma, akciğer enfeksiyonları, nöbetler ve hatta ölüme neden olabilen ciddi bir hastalıktır.

Boğmaca tedavisi, genellikle antibiyotiklerle ve semptomların hafifletilmesi için öksürük şurupları veya diğer ilaçlarla yapılır. Ancak, erken teşhis ve tedavi önemlidir, çünkü tedavi edilmediğinde, boğmaca ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Tedavi, ayrıca semptomların hafifletilmesi için sıvılar, dinlenme ve nemlendiriciler gibi diğer yöntemleri de içerebilir.

Boğmaca aşısı, boğmaca önleyici tedavinin en etkili yöntemidir. Bebekler, genellikle 2 aylıkken, 4 aylıkken, 6 aylıkken ve daha sonra 15-18 aylıkken bir dizi aşı almaktadırlar. Yetişkinler de boğmaca aşısı olabilirler, özellikle bebekler veya immün sistemleri zayıf olan kişilerle temas halinde olanlar için tavsiye edilir. Ayrıca, boğmaca vakaları yakın çevredeki diğer kişilere yayılabileceğinden, aşısız kişilerin aşılanması önemlidir.

Boğmaca Nasıl Bulaşır?

Boğmaca, bulaşıcılığı yüksek olan hastalıklardan biridir. Damlacık yoluyla bulaştığı için enfekte olan bireylerin öksürük ve hapşırıklarıyla yayılabilmektedir. Tanısının kesinleşmediği dönemlerde bulaşıcılığı daha yüksek olduğu için belirtiler arttıkça bulaşma ihtimali de azalmaktadır. Fakat hastalığın ikinci döneminde de risk olduğu için bireylerin dikkat etmesi gerekmektedir.

Aşı yapılması hastalıktan tamamen korunabilmek için yeterli gelmemektedir. Boğmacanın aşılı birine bulaşma şansı %50 azalsa da risk devam ettiğinden dolayı öksürük ve hapşırıklardan korunmak gerekmektedir.

Tedavi görmeyen kişilerde 3 hafta kadar ilk aşamada kalan hastalık başkalarına bulaşmaya devam edecektir. Kuluçka süresiyse çoğunlukla 7 – 10 gün sürmekte, bu süreden sonra semptomlar yavaşça ortaya çıkmaktadır. Ancak kuluçka süresi 5 – 21 gün arasında değişim gösterebilmektedir.

Boğmaca Belirtileri Nelerdir?

Solunum yolu hastalığı olduğundan dolayı boğmacanın belirtileri pek çok hastalığa benzemektedir. İlk dönemi olan kataral evre nezleye benzer bir biçimde aşağıdaki semptomların görülmesine neden olur.

• Düşük ateş ve titreme
• Burun akıntısı
• Yorgunluk hissi
• Burun tıkanıklığı
• Öksürük
• Hapşırık
• Hafif ateş

Paroksizmal evre, hastalığın ikinci evresidir ve 2 – 4 hafta kadar sürebilmektedir. Şiddetli öksürük nöbetleriyle başladığından dolayı nefes kesilmesine ve hırıltılı şekilde nefes almaya neden olabilmektedir. Çoğunlukla ataklar gece başlamakta ve kusmayla sonuçlanmaktadır. Belirtiler çocuklarda çok ciddi olabilmekte, göz içinde kanama başta olmak üzere farklı semptomlara neden olabilmektedir.

Küçük çocuklarda görülen boğmaca, solunumu durdurma ya da havale geçirme gibi sonuçlar doğurabilir. Fazla öksürükten dolayı yüzün morarması, beynin oksijensiz kalması ya da yaşamı etkileyecek diğer semptomların görülmesi mümkündür. Bu nedenle yenidoğanlar gözlem altında tutulmalı ve tedavileri mümkün olduğunca hastane ortamında yapılmalıdır.

Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Hastalık, çocuk ve yetişkinlerde farklı düzeylerde ilerlese de iyileşme dönemi yaklaşık 1 – 3 hafta sürmektedir. Bunun için yoğun tedaviye gerek duyulmakta, hasta sürekli izlenmektedir.

Enfeksiyonel bir hastalık olduğundan dolayı antibiyotik tedavisine en kısa sürede başlanması gerekmektedir. Ayrıca belirtileri azaltmak için diğer tedavi şekillerinden de yardım alınabilmektedir. Özellikle sağlıklı ve düzenli beslenmeye, öksürüğü tetikleyecek ortamlarda bulunmamaya dikkat edilmelidir.

Burnun açılması ve öksürüklerin azalması için nefes açıcı buhar ilaçları reçete edilebilmektedir. Hastanın sürekli dinlenmesi, hava yollarını açık tutması ve bol sıvı tüketmesi iyileşmeye yardımcı olacaktır.

Ağrılar ve ateşlenme için farklı ilaçlar kullanılabilmektedir ancak çocuklarda öksürük ilaçları genellikle kullanılmamaktadır. Bunun yerine doğal yöntemlerle öksürüğün kesilmesi için sağlıklı besinlerden yardım alınabilmektedir.

Hastalığın bulaşıcılığının önlenmesi için çevredeki bireylerin, şahsın ve ailenin dikkatli olması gerekmektedir. Çoğunlukla antibiyotik tedavisinden sonraki 5. gün bulaş oranı azalmakta ya da tamamen ortadan kalkmaktadır. Ancak bu süreye kadar ortak eşya kullanımı minimuma indirilmeli ve hasta hijyenine dikkat etmek için sık sık el – yüz yıkamalıdır. Bebeklerin uzun süre aynı kıyafetleri kullanmaması ve ağız mendillerinin sürekli değiştirilmesi de bulaş oranının azalmasına yardımcı olmaktadır.