Check Up

Kanser, kronik hastalıklar ve nadir karşılaşılan diğer sistematik bozuklukların iyileşme şansını artırmada erken tanının önemi büyüktür. Check-up ile genel sağlık durumu hakkında bilgi edinilebilir, risk faktörleri değerlendirilebilir ve belirti göstermeyen hastalıklar dahi teşhis edilebilir. Bu nedenle erişkin kişilerin yılda en az bir kere check-up yaptırması tavsiye edilmektedir.

Check Up Nedir?

Check-up, “Sağlık Riski Değerlendirme” olarak nitelendirilen bir taramadır. Bu taramayla, hastalık belirtisi göstermeyen kişilerin risk faktörleri tespit edilerek ve olası sağlık problemleri araştırılmaktadır. Tarama sonucuna göre erken tanı mümkün olmakta ve tedaviye hızla başlanabilmektedir.

Ailesinde hastalık öyküsü bulunan bireylerin düzenli biçimde check-up yaptırmaya özen göstermesi gerekir. Check-up yaptırmak için hastane ve tıp merkezlerinin ilgili bölümlerine başvuru yapılabilir. Tarama sonucunda; kanser, kalp ve damar hastalıkları, metabolik bozukluklar, otoimmün hastalıklar ve nörolojik hastalıklara olan yatkınlık tespit edilebilir.

Check Up Neleri Kapsar?

Check-up, hastanın genel sağlık durumu ve alışkanlıkları değerlendirilerek yapılan bir tarama programıdır. Buna göre, tahlil ve tetkiklerin öncesinde hastayla detaylı bir görüşme yapılarak; beslenme alışkanlıkları, yaşam tarzı ve aile öyküsü gibi bilgiler incelenir. Sonrasında hastanın yaş ve cinsiyetine göz önüne alınarak gerekli araştırmalar yapılır. Check-up doktorun isteği doğrultusunda aşağıdaki tahlil ve tetkikleri kapsamaktadır.

  • Genel sağlık muayenesi
  • Temel kan testleri
  • İdrar analizi
  • Akciğer grafisi
  • EKG
  • Mamografi (kadınlar için)
  • Gaitada gizli kan testi
  • Jinekolojik muayene (kadınlar için)
  • Ürolojik muayene (erkekler için)
  • Kolonoskopi
  • Endoskopi

Check Up Ne Kadar Sürer ve Nasıl Yapılır?

Check-up içeriği kişinin yaş, aile öyküsü ve alışkanlıkları gibi etmenler göz önüne alınarak belirlenmektedir. Dolayısıyla tarama içeriğine göre check-up için ayrılması gereken süre de değişiklik göstermektedir. Tarama içeriği belirlenmeden önce hastayla görüşme yapılır ve genel sağlık durumu değerlendirilir. Bu sırada hastanın eğer varsa tanısı konmuş hastalıkları, aldığı tedaviler ve geçirdiği operasyonlar öğrenilir.

Görüşmenin ardından fizik muayene yapılır ve tespit edilen bulgular kaydedilir. Uzman doktorun yapmış olduğu fizik muayene ve genel değerlendirmenin ardından gerekli görülen kan tahlilleri ve görüntüleme tetkikleri istenir. İşlemlerin hızlı ve sorunsuz biçimde tamamlanması için hastanın tahlil ve diğer tetkiklere hazırlıklı olması gerekir.

Kan sayımı içeren laboratuvar testleri belirli saat aralığında açlık gerektirmektedir. Yetişkin hastaların tahlilden önceki 12 saat aç kalması ve sigara içmemesi istenir. Çocuk hastaların da benzer biçimde olabildiğince uzun süre açlık durumunda olması gerekir. Randevu öncesinde yenen akşam yemeği hafif olmalı ve kesinlikle alkol içermemelidir.

Tarama sırasında batın ultrasonu çekilecekse yine aç olmak ve mesanenin de dolu halde olması gerekir. Ultrasona gelmeden önce yeterince su tüketilerek mesane doldurulmalıdır. Kadın hastalara mamografi çekilecekse fiziki temizliğe özen gösterilmelidir. Çekim tarihi adet döneminin 3 – 10 günleri arasına denk getirilmeli ve randevu öncesinde parfüm kullanılmamalıdır.

Check Up Kimlere Önerilir?

Check-up, genel sağlık durumu hakkında değerlendirme yapılmasını sağlayan detaylı bir programdır. 18 yaşını doldurmuş tüm bireylerin check-up talep etme hakkı bulunur.

Yetişkin bireylerin de yılda bir kez taramaya girmesi önerilir. Check-up, kişinin herhangi bir sağlık problemi ya da hastalık belirtisi olmadığında da yapılabilir. Ancak daha önce hastalık geçirenlerin ve ailesinde kalıtsal hastalık bulunanların check-up konusunda daha özenli olması gerekmektedir.

Hastane ve tıp merkezlerinden kendinize uygun bir program seçimi yapabilirsiniz. Bu programların bazıları; Kadın ve Erkek Genel Check Up, Genetik Check Up, Çocuk Check Up ve Çocuk Kalp Check Up şeklinde örneklendirilebilir.

Check Up Kaç Yaşında Yapılmalı?

Düzenli sağlık kontrolleri, sağlığı korumak ve altta yatan sağlık sorunlarını tespit etmek için gereklidir. Kişinin düzenli kontrol yaptırmaya başlaması gereken yaş, aile öyküsü, yaşam tarzı ve tıbbi geçmiş gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Genel bir kural olarak bireylerin 18 yaşından itibaren düzenli olarak her yıl bir kez check-up yaptırmaları önerilmektedir.

Ergenlik çağının sonlarında ve yirmili yaşların başında bireyler, yetişkinliğe geçişleriyle ilgili bir dizi sağlık sorunu yaşayabilir. Örneğin, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar veya akıl sağlığı sorunları riski altında olabilirler. Bu süre zarfında düzenli kontroller, bu sorunların erkenden tespit edilip ele alınmasına yardımcı olabilir ve bu da uzun vadede daha iyi sağlık sonuçlarına yol açabilir.

Bireyler otuzlu yaşlarına yaklaştıkça, hipertansiyon ve diyabet gibi kronik sağlık sorunları geliştirme riskleri artar. Düzenli kontroller, bu koşulların izlenmesine ve daha fazla tıbbi müdahale gerektirebilecek değişikliklerin belirlenmesine yardımcı olabilir. Ek olarak, bu yaşta bireyler kan testleri, idrar analizi ve diğer teşhis testlerini içeren tam bir fizik muayene yaptırmayı düşünmek isteyebilirler.