Dehidrasyon Tedavisi
Vücutta yeterli sıvının bulunmaması dehidrasyon gibi bazı sağlık sorunlarının oluşmasına neden olabilir. Dehidrasyon, çok fazla sıvı kaybedildiğinde ve bu suyun yerine konulmadığı durumlarda ortaya çıkar. Susuz kalma durumu olan dehidrasyon her yaşta kendini gösterebilir. Ancak özellikle küçük çocuklar için daha büyük bir tehlike arz etmektedir.
Dehidrasyon Nedir?
İnsan vücudunun büyük bir bölümü sudan oluşur. Bu nedenle gün içerisinde sıvı tüketimi yapılmalıdır. Yetersiz sıvı tüketimi ve aşırı su kaybı dehidrasyon oluşumunu tetikler. Su kaybedilmesi aynı zamanda potasyum ve sodyum gibi vücut açısından gereksinim duyulan çeşitli minerallerin de kaybedilmesi anlamına gelir.
Dehidrasyon, susuzluk hissiyle kendini belli eden bir rahatsızlıktır. Ancak her susuzluk dehidrasyon olarak tanımlanamamaktadır. Yani, dehidrasyon tanısının konması için farklı göstergelere de ihtiyaç duyulmaktadır. Bebeklerde ve küçük çocuklarda yetişkinlerden daha farklı etkiler görülmektedir.
Dehidrasyonun Nedenleri Nelerdir?
Temel olarak dehidrasyon, yeteri kadar su içilmediğinde ortaya çıkan bir durumdur. Ancak su içilmesine rağmen fazla sıvı kaybedilmesi de dehidrasyon oluşmasına neden olabilir. Özellikle yüksek ateş, ishal, kusma ve aşırı terlemeyle oluşan bu durumun diğer nedenleri aşağıdaki gibidir:
– Çok fazla idrara çıkma
– Böbrek ve idrar yolu rahatsızlıkları
– Isı yaralanması
– Nöbet geçirme
– Düşük kan hacmi şoku
– Yorucu egzersiz
– Çok sıcak ya da çok soğuk havalar
– Farklı hastalıklar nedeniyle oluşan su kaybı
Dehidrasyon Belirtileri Nelerdir?
Dehidrasyonun en büyük belirtisi ağız içinde kuruluk hissetmek, yani susamaktır. Fakat bu rahatsızlık yaşa göre farklı belirtilerin oluşmasına neden olabilir. Bebekler ve küçük çocuklar benzer belirtiler gösterirken yetişkinlerde durum daha farklıdır. Dehidrasyonun devam etme süresine göre belirtiler kısa sürede ortadan kaybolabilmektedir ancak ciddi vakalarda susuzluk hissi uzun süre hissedilmeye devam edilmektedir.
Rahatsızlık, bebek ve küçük çocuklarda ağız içinde kuruluk ve ağlarken gözyaşı olmamasıyla otaya çıkar. 3 saat veya daha fazla süre idrar yapamama, uzun süre bezin kuru kalması, gözlerde ve yanaklarda batık görme, halsizlik ve sinirlilik de dehidrasyon göstergeleridir. Ayrıca kafatasının üzerinde batık yumuşak noktalar da görülebilmektedir.
Yetişkinlerde dehidrasyon belirtileri çocuklardan daha farklıdır. Temel olarak aşağıdaki belirtiler dehidrasyon yaşandığının bir işareti olabilir:
- Aşırı susuzluk
- Daha az idrara çıkma
- İdrar miktarında azalma
- Kas krampları
- İdrar renginin koyulaşması (kahverengiye dönmesi)
- Tansiyon düşüklüğü
- Bilinç kaybı
- 24 saatten daha uzun süre ishal olmak
- Normalden çok daha fazla sinirli hissetmek
- Çok uykulu olmak
- Kanlı veya siyah dışkı
- Baş sönmesi
- Bilinç bulanıklığı
- Konfüzyon
- Gözlerde kısılma
Belirtiler çok uzun süre devam ettiği taktirde bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Ayrıca belirtilerin giderilmesi adına daha fazla susuz kalmamaya özen gösterilmelidir ve sıvı tüketimine en kısa sürede başlanmalıdır.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Dehidrasyon tedavisi yapılabilmesi için öncelikle hastaya tanı koyulması gerekir. Bunun için kan ve idrar testlerinden yardım alınmaktadır. Elektrolit seviyeleri, böbrekler ve mesane enfeksiyonları kontrol edildikten sonra dehidrasyon tanısı konulur.
Tedavinin başlangıç aşamasında kaybedilen elektrolitlerin yerine konulması amaçlanır. Hafif ve orta düzeydeki rahatsızlıklarda su tüketiminin arttırılması yeterlidir. Aşırı egzersiz sonucu ortaya çıkan durumlarda sıvı takviyesi yapılır. Şiddetli dehidrasyon durumunda acil müdahale gerekliliği doğar ve hastanın en yakın sağlık kuruluşuna başvurması gerekir.
Çocuklarda ve bebeklerde çoğunlukla ishal ve kusma nedeniyle dehidrasyon oluşur. Bu gibi durumlarda reçetesiz satılan oral rehidrasyon solüsyonları kullanılabilir. Solüsyonların içinde bulunan su ve tuz, elektrolitlerin yenilenmesini sağlayarak dehidrasyonu durdurur. Ciddi derecede susuz kalan çocuklar ve bebeklerin daha hızlı toparlanmaları için damar yolundan su ve tuz verilir.
Dehidrasyon Hangi Doktora Gidilir?
Dehidrasyon, vücutta su kaybının fazla olduğu bir durumdur ve bu durumda genellikle bir uzman doktora başvurulması önerilir. Dehidrasyon, ağız kuruluğu, idrar miktarında azalma, koyu renkli idrar, baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik, kusma ve ishal gibi belirtilerle kendini gösterir.
Dehidrasyon, genellikle içme suyu veya elektrolit içeren içeceklerin tüketimi ile tedavi edilebilir. Ancak, şiddetli dehidrasyon vakalarında, bir uzman doktorun müdahalesi gerekebilir. Genellikle, bir dahiliye uzmanı veya aile hekimi, dehidrasyonun tedavisinde görev alır. Bu doktorlar, hastanın durumunu değerlendirerek, sıvı ve elektrolit dengesini yeniden sağlamak için uygun tedavi yöntemlerini önerebilirler.
Dehidrasyonun ciddiye alınması gerektiği unutulmamalıdır. Dehidrasyonun tedavi edilmemesi, böbrek fonksiyonlarındaki bozulmalar, idrar yolu enfeksiyonları ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle, dehidrasyon belirtileri fark edildiğinde bir doktora başvurmak önemlidir.
Sonuç olarak, dehidrasyon durumunda, bir dahiliye uzmanı veya aile hekimine başvurmak en uygun seçenek olacaktır. Bu doktorlar, hastanın durumunu değerlendirerek, uygun tedavi yöntemlerini önerebilirler. Dehidrasyonun ciddiye alınması önemlidir, çünkü tedavi edilmemesi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
