Anestezi, ameliyat edilecek hastaların genel olarak uyutulması ya da bölgesel biçimde uyuşturulması işlemidir. Tıbbi gelişmelerin de katkısıyla anestezi sayesinde operasyon geçiren hastanın konforu yükseltilmektedir.

Anestezi yöntemlerinin; genel, spinal, epidural, sinir bloğu ve lokal olarak ele alınması mümkündür. Son dönemlerde, özellikle doğum esnasında başvurulmasıyla, epidural anestezi ön plana çıkmaya başlamıştır.

Epidural Doğum Nedir?

Epidural doğum, kişinin normal ya da sezeryan doğum yapmasından bağımsız olarak ağrıyı azaltmaya yönelik uygulanan bir işlemdir. Hastanın bel bölgesine yerleştirilen kateter sayesinde normal doğum esnasında daha az sancı çekmesi sağlanmaktadır. Ağrı kesici olarak işlev gören bu uygulama kasılmaların hissedilmesini önlemediği için normal doğuma imkan tanımaktadır. Epidural doğum avantajları sayesinde sezeryan ameliyatında da daha çok tercih edilmektedir.

Doğum sırasında hangi anestezi türünün tercih edileceği ya da hastaya ne kadar ilaç verileceği vakadan vakaya değişen bir durumdur. Epidural doğumda hedef anne adayının sıkıntısını ve ağrısını azaltmak ve tahammül edilebilir bir seviyeye çekmektir.

Epidural Doğum Nasıl Gerçekleşir?

Epidural uygulaması için anne adayının yan şekilde yatması ya da oturur vaziyetteyken dizlere doğru eğilmesi istenmektedir. Omurga içerisine kateter yerleştirilirken hastanın hareketsiz kalması gerektiğinden, kateter sancının gelmediği zaman diliminde takılmaktadır.

Uzman tarafından giriş yapılacak bölge elle tespit edildikten sonra kateter takılırken acı duyulmaması için buraya lokal anestezi yapılmaktadır. Bölgenin uyuşmasıyla birlikte iğneyle omurga içine yol açılmakta ve kateter buradan iletilmektedir. Kateter iletildikten sonra, iğne bölgeden çıkarılmakta ve sabitleme yapılmaktadır.

Epidural takılması dayanılamayacak acılar hissedilmesine neden olmaz. Hastalar tarafından yapılan tarife göre uygulama esnasında hafif bir ağrı ve baskı hissedilmektedir. Bazı kişilerde elektrik çarpmasına benzer bir his oluşması da mümkündür.

Kateterin omurga içine takılması, eş zamanlı his kaybı yaratmaz. Bunun için kateter aracılığıyla hastaya ilaç verilmesi gerekmektedir. Normal doğum için ilaç verilmeye kasılmaların şiddetini artırmaya başladığı zaman başlanmaktadır. Genelde rastlanılan uygulama biçimi, ilaç verilmeden önce hastanın 4 cm rahim ağzına ulaşmasıdır.

Epidural Doğum Avantajları Nelerdir?

Epidural doğum, anne ve bebek sağlığı açısından olumlu etkiler taşıdığı için sıklıkla tercih edilen bir uygulamadır. Nadiren doğumun uzamasına neden olsa da epidural anestezinin avantajları oldukça fazladır. Bu avantajların bir kısmı aşağıdaki gibi sıralanabilir.

  • Normal doğum sırasında hissedilen ağrıyı büyük ölçüde azaltır ve sancıların kontrol edilmesine imkân tanır.
  • Uzayan doğum vakalarında annenin dinlenmesine ve güç toplamasına yardımcı olur. Böylece doğumun son evresinde güçlü ıkınma olanağı sağlar.
  • Ağrı sebebiyle olumsuz doğum hikayesi yaşanmasına engel olur, olumlu bir süreç geçirilmesini sağlar.
  • Anne, genel anestezi altında olmadığı için doğumun her anına şahitlik edebilir.
  • Diğer anestezi ilaçlarına kıyasla bebeğe minimal dozda ilaç geçişi olur.
  • Anne ve bebek açısından güvenilir bir uygulamadır.
  • Acil durumlarda normal doğumun hızlıca sezeryana dönebilmesine imkân tanır.
  • Doğumdan sonra anne kendinde olduğu için daha kolay toparlanır ve bebeğiyle ilgilenmesi mümkün olur.

Epidural Yöntem Kimlerde Uygulanmaz?

Epidural doğum seçeneği her hastaya uygulanamayan bir uygulama biçimidir. Dolayısıyla konuyla ilgili bir uzmandan yönlendirme alınması son derece önemlidir. Pıhtılaşmayı engelleyen ilaç kullanan kişiler, aşırı kanaması bulunan hastalar, uygulama alanında enfeksiyon varlığı, daha önce bel ameliyatı geçirmiş olmak ve yüksek tansiyon; epidural kullanımına engel durumlardır.

Epidural sonrasında düşük olasılıkta olsa da bazı yan etkiler oluşabilir. Baş ağrısı ve sırt ağrısı, bunlar arasında en yaygın karşılaşılanlardır. Dolayısıyla hekim görüşünün yanında anne adayının da uygulamaya izin vermesi son derece önemlidir.

Kimler Epidural Doğum Yapamaz?

Epidural, doğum sırasında kullanılan popüler bir ağrı kesici şeklidir. Birçok kadın epidural yaptırmayı tercih ederken, yapamayanlar da var. Bir kadının epidural olamamasının birkaç nedeni olabilir ve kadınların doğum planları hakkında bilinçli kararlar verebilmeleri için bu nedenlerin farkında olmaları önemlidir.

Bir kadının epidural olamamasının ilk nedeni trombositlerinin düşük olmasıdır. Trombositler kanda pıhtılaşmaya yardımcı olan hücrelerdir ve bir kadının trombosit sayısı çok düşükse kanama riskini artırabilir. Bu durumda, kanama riskini daha da artırabileceğinden epidural önerilmemektedir.

Bir kadının epidural olamamasının ikinci nedeni, kanama bozukluğu olup olmadığıdır. Düşük trombositlere benzer şekilde, bir kanama bozukluğu doğum sırasında kanama riskini artırabilir. Epidural ayrıca kanama riskini artırabilir, bu nedenle kanama bozukluğu olan kadınlar için önerilmez.

Bir kadının epidural yapamamasının bir başka nedeni de, epiduralde kullanılan ilaca karşı şiddetli bir alerjisinin olmasıdır. Bir diğer nedeni de daha önceden bel operasyonu geçirmiş olmasıdır.

Son olarak, bir kadının doğumu çok hızlı ilerliyorsa, epidural uygulanması için yeterli zaman olmayabilir. Bu, epidural olmamanın yaygın bir nedeni değildir, ancak bir olasılıktır.