Karaciğer Yağlanması Tedavisi
Hepatik steatoz adıyla da bilinen karaciğer yağlanması, hem karaciğere hem de diğer organlara zarar veren bir rahatsızlıktır. Hafif, orta veya ileri derecede görülebilen bu rahatsızlığın iki ayrı çeşidi bulunmaktadır. Ancak belirtiler birbirine benzemekte ve hemen hemen aynı etkilerin oluşmasına neden olmaktadır. Hastalığın ilerlememesi ve vücudun diğer kısımlarına da zarar vermemesi için tedaviye en kısa sürede başlanması gerekmektedir.
Karaciğer Yağlanması Nedir?
Karaciğer yağlanması, karaciğer hücrelerinde normalden çok daha fazla yağ depolanması sonucunda oluşan duruma verilen isimdir. Normalde karaciğerde bulunan yağ miktarının çok az olması gerektiği için aşırı yağlanma nedeniyle çeşitli sağlık sorunları yaşanabilir.
Karaciğerin ana görevi olan besinlerin işlenmesini ve zararlı maddelerin süzülmesini engelleyerek vücutta kirli kan gezmesine neden olur. Yağ miktarına bağlı olarak iltihap oluşturması ve bazı durumlarda karaciğer yetmezliğinin meydana gelmesi mümkündür.
Alkole bağlı karaciğer yağlanması (AFDL), çok fazla alkol tüketen kişilerde meydana gelir. Alkol almayan veya nadiren kullanan kişilerde meydana gelen şekliyse alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması (NAFLD) olarak adlandırılır. Karaciğer yağlanmasının bir türü olan alkolsüz steatohepatitin (NASH) gelişmesi de mümkündür. Buradaki hasar, alkol kullanmayan bir bireyde de alkol alanlarla benzer ciddiyette olur. Ayrıca hastalığı ağır şekilde ilerleyen kimselerde karaciğer skarlaşması, dolayısıyla siroz gibi rahatsızlıklar meydana gelebilir.
Karaciğer Yağlanması Neden Olur?
Vücutta çok fazla yağ üretilmesi ve karaciğerde depolanıyor olması karaciğer yağlanmasının ana nedenidir. Yağ hücreleri karaciğerde depolandığından dolayı fazla yağlar ilk olarak karaciğeri, daha sonra vücudun kalan kısımlarını etkilemektedir. Bu hastalığın en yaygın nedeni alkol olsa da oluşumu etkileyen farklı faktörler de vardır. Karaciğer yağlanmasının diğer nedenleri aşağıda yer almaktadır.
- Obezite
- Kan şekerinin yüksek olması
- İnsülin direnci
- Kolestrol ve yağ oranının yükselmesi
- Gebelik
- Kısa süre içinde zayıflamak
- Hepatit C
- Sarılık
- Bazı ilaçların yan etkileri
- Genetik etkiler
- Bazı toksinler
Karaciğer Yağlanması Belirtileri Nelerdir?
İnsanlar genellikle karaciğerlerinde yağlanma olduğunun farkına varmaz. Belirli bir semptom hissedilmediğinden dolayı hafif düzeyde seyreden vakalarda yaşam kalitesi gözle görülür şekilde düşmez.
En çok hissedilen etkiler karnın sağ üst tarafından başlayan ve aşağı doğru devam eden ağrıyla birlikte aşırı halsiz ve yorgun hissetme durumlarıdır. Bu hastalığa sahip olan kişilerde aşağıdaki belirtilerin biri ya da daha fazlası görülebilir:
- Kaşıntı ve kızarıklık
- Pullanma
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Bitkinlik
- Burun kanaması
- Gözlerde ve ciltte sararma
- Cildin altındaki damarların belirginleşmesi
- Karın bölgesinde şişlik hissi
- Bacaklarda şişlik (ödem)
- Erkek hastalarda meme büyümesi
- Dikkat dağınıklığı ve kafa karışıklığı
Karaciğer Yağlanması Evreleri Nelerdir?
Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması (NAFDL) dört evreden meydana gelmektedir. Bu evreler hastalığın hangi boyutta olduğunu ve kişiye ne kadar zarar verdiğini göstermektedir.
- Evre: Başlangıç evresi olarak bilinen 1. evre karaciğerde normalden fazla yağ biriktiğini gösterir. Ancak henüz kişiye zarar verecek ve karaciğerde ciddi hasar oluşturabilecek boyutta değildir.
- Evre: Bu evreye alkole bağlı olmayan steatohepatit ismi verilir ve karaciğerin hasar görmeye başladığı evredir.
- Evre: Karaciğerde bulunan dokuların sertleşmeye başladığı evre olduğundan dolayı yağlanma ciddi bir boyut kazanır. Organda kalıcı hasarlar meydana gelebilmektedir.
- Evre: Karaciğer yağlanmasının son evresidir ve oldukça tehlikeli bir durumun habercisidir. Siroz ismiyle anılması da mümkündür.
Karaciğer yağlanmasının bir sonraki evreye geçişini engellemek mümkündür. Bunun için uygun kiloya ulaşmak, diyet uygulamak ve alkol kullanımını durdurmak gerekir. İlaç tedavisi olmasa bile pek çok kişide hastalığın gerilemesi için yaşam kalitesinin değiştirilmesi yeterli olur.
Karaciğer Yağlanması Olan Kişiler Ne Yememeli?
Sağlıklı beslenme, egzersiz ve yaşam tarzı değişiklikleri, karaciğer yağlanması için en iyi tedavi seçenekleridir. Bu durumu olan kişilerin diyetlerinde değişiklik yapması önemlidir.
Karaciğer yağlanması olan kişiler, fast food, işlenmiş gıdalar, tatlılar ve alkol gibi sağlıksız gıdalardan uzak durmalıdır. Bunun yerine, taze sebzeler, meyveler, tam tahıllar, protein kaynakları ve sağlıklı yağlar gibi besinler içeren dengeli bir diyet benimsemelidirler. Ayrıca, yağlı ve kızartılmış yiyeceklerin tüketimini azaltmak, işlenmiş gıdaları tercih etmemek ve sağlıklı pişirme yöntemleri kullanmak da faydalıdır.
Ayrıca, karaciğer yağlanması olan kişilerin su tüketimine özel bir önem vermeleri gerekmektedir. Yeterli miktarda su içmek, toksinleri atmak ve vücudun genel sağlığı için önemlidir. Ayrıca, düzenli egzersiz yapmak ve alkol tüketimini sınırlandırmak da sağlıklı bir karaciğer için önemlidir.
Beslenme alışkanlıklarında yapılacak değişiklikler, karaciğer yağlanması olan kişilerin sağlığı için önemli bir adımdır. Karaciğer yağlanması olan kişilerin diyetlerindeki değişiklikler, bu durumun ilerlemesini yavaşlatmak ve sağlıklı bir karaciğer için gereklidir.
