Keratokonus (Kornea Hastalıkları) Tedavisi

Çoğunlukla ergenlik döneminde ortaya çıkan keratokonus, kornea hastalıkları olarak da bilinmektedir. İlerleyen bir rahatsızlık olduğundan dolayı kontrol altında tutulması oldukça önemlidir. Görmeyi bozduğundan dolayı kalıcı hasarlar oluştursa da uygulanan tedavi yöntemleriyle daha iyi bir görüş elde edilebilmektedir. Erken teşhiste tedavi kolaylaşırken geç tanıda körlüğe kadar ilerleyebilmesi mümkündür.

Keratokonus (Kornea Hastalıkları) Nedir?

Kornea hastalıkları, asıl şekli yuvarlak olan korneanın öne doğru sivrileşme durumuna verilen isimdir. Sivrileşen kornea aynı zamanda incelmekte ve göz yapısının ciddi biçimde bozulmasını sağlamaktadır. Tek gözde ortaya çıkabileceği gibi iki gözde oluşması ve farklı derecelerde görülmesi mümkündür.

Keratokonus Nedenleri

Kornea hastalıklarının ortaya çıkışındaki ana neden enzimlerin dengesizliğidir. Enzimlerin anormal çalışması serbest radikallerin korneada hasar oluşturmasına neden olur. Bu nedenle zayıflayan kornea öne doğru eğilip sivrileşerek keratokonus hastalığının oluşmasını sağlar.

Enzimlerin bozulması çoğunlukla güneşten alınan UV ışınlarına, gözlerin sürekli ovalanmasına, yanlış lens kullanımına ya da kronik göz iritasyonuna bağlıdır. Ancak özellikle genetik faktörlerin etkili olduğu bir rahatsızlıktır. Ailede birden fazla kişide keratokonus görülmesi, durumun çocuklara aktarılmasına da neden olabilmektedir.

Keratokonus Belirtileri Nelerdir?

Kornea hastaları olan kimselerde miyopi ve düzensiz astigmat geliştiği gözlemlenmektedir. Bu nedenle hastalar hem uzağı hem yakını net görmekte zorlanabilirler. Zaman içinde göz dereceleri yükseleceğinden dolayı gözlük değiştirilmesi gerekir. Ancak hızlı ilerleyen bir hastalık olduğu için gözlük değişimi diğer göz hastalarına göre daha sık olabilmektedir.

Keratokonus Tedavi Yöntemleri

Hastalığın başlarında tanı koyulmuşsa yumuşak lensler ve gözlükler daha iyi bir görme becerisi kazanılmasını sağlayabilmektedir. Ancak hastalık ilerlemeye devam ettiğinde korneadaki bozunma artar, bu nedenle gözlük ve lens kullanımı yetersiz gelir. Böyle durumlarda hastalığın durumuna ve kişinin genel sağlığına göre aşağıdaki tedavi yöntemlerinden yardım alınmaktadır.

• Kornea çapraz bağlama: Cross linking olarak da bilinen bu tedavi hastalığın ilerlemesini engeller. Tedavi için göze B12 vitamini damlatılır ve UV-A ışınıyla korneanın sertleşmesi sağlanır. Yaklaşık 30 – 45 dakika süren bu tedavide gözlere uyuşturucu damla da damlatılmaktadır.
• Kornea içi halka: Intacs ismiyle de bilinen bu tedavi işlemi, bazı hastalarda korneanın içine halka yerleştirilmesi durumudur. Ameliyat başarılı olduğunda herhangi bir gözlük ya da lens kullanımına gerek kalmamaktadır. Ancak her hastada başarılı olmadığından dolayı yalnızca bazı hastalar için önerilen bir işlemdir.
• Sert gaz geçiren lensler: Bu kontakt lensler, hastalığın ilerlemesini durdurmakta ve görüşü tamamen düzeltmektedir ancak rahat olmadıkları için genellikle tercih edilmezler.
• Özel yumuşak lensler: Normal lensler hastalık ilerlediğinden dolayı etkisiz bir hale gelir. Ancak özel kontakt lensler üretilebilmekte ve kişinin lens yardımıyla daha iyi görebilmesi sağlanabilmektedir.
• Yumuşak üstüne sert gaz geçiren lens: Piggyback lens uygulaması olarak da bilinen bu yöntemde sert gaz geçiren lenslerin kornea yüzeyini çizme ihtimali ortadan kaldırılır. Bunun için sert lenslerin altına yumuşak lens takılır ve kontakt lensler daha güvenli hale getirilir.
• Melez lens: Bu lenslerin ortası sert, kenarlarıyla yumuşaktır. Sert kısım sayesinde çok net görüntü alınırken yumuşak kısım lensin daha rahat kullanılmasına yardımcı olur. Tedavi sırasında en çok tercih edilen lenslerden biridir.
• Skleral ve yarı skleral lens: Bu lens çeşitleri, korneanın tamamen örtülmesini sağladıkları için diğer lenslere göre farklı yapıdalardır. Genellikle korneanın yapısı dolayısıyla sert ya da melez lensler kullanılamıyorsa tercih edilirler.
• Kornea nakli (keratoplasti): Diğer hiçbir tedavi yönteminin uygulanamadığı hastalarda yeterli görüş sağlanamaz. Bu nedenle kornea nakli zorunlu bir hale gelebilir. Kişinin durumuna göre yarım kat ya da tam kat şeklinde nakil yapılabilir.

Keratokonus ilerlememesi için ne yapılmalı?

Keratokonus, korneayı etkileyen ve görme bozukluğuna yol açan ilerleyici bir göz hastalığıdır. Tedavi edilmediği takdirde keratokonus ciddi görme kaybına neden olabilir ve cerrahi müdahale gerektirebilir.

Keratokonusun ilerlemesini önlemenin ilk adımı göz muayenesi olmaktır. Bir göz muayenesi sırasında, bir göz doktoru keratokonusun erken belirtilerini tespit edebilir ve uygun tedaviyi önerebilir. Ailesinde keratokonus öyküsü olan veya bulanık görme, göz yorgunluğu veya baş ağrısı yaşayan kişiler için düzenli göz muayeneleri özellikle önemlidir.

Keratokonus için en etkili tedavilerden biri korneal kollajen çapraz bağlamadır (CXL). Bu prosedür, korneaya özel bir solüsyon uygulanmasını ve ardından UV ışığına maruz bırakılmasını içerir. CXL korneayı güçlendirir ve keratokonusun ilerlemesini yavaşlatır. Keratokonus için diğer tedaviler arasında kişiye özel kontakt lensler, skleral lensler ve kornea içi halka segmentleri yer alır.

Keratokonusu kötüleştirebilecek faktörlerden kaçınmak önemlidir. Bunlar, gözleri kuvvetlice ovuşturmak, uygun olmayan kontakt lensler takmak ve güneşten gelen UV radyasyonuna maruz kalmayı içerir. Gözlerin yaralanmaya karşı korunması da özellikle temas sporları yapan veya tehlikeli ortamlarda çalışan kişiler için çok önemlidir.