Bazı semptomların hissedilmesi durumunda teşhis ve tedavi amacıyla kolonoskopi uygulanması mümkündür. Bu işlem hem anestezi altında hem de uyanık biçimde yapılabilme özelliğine sahiptir. Yapılacak işlemin ne olduğuna göre hastanın uyutulması mümkündür. Ancak kolonoskopi öncesinde alınacak görüntüyü bozmaması açısından hastaların dikkat etmesi gereken pek çok durum söz konusudur.

Kolonoskopi Nedir?

Kalın bağırsak ve rektumun incelenmesi için kolonoskopi adı verilen işlemden yardım alınır. Bu işlemde, ucunda ışık ve kamera olan esnek bir tıbbi cihaz kullanılır. Makattan başlayan incelemeler hastalıklı bölgeye kadar ilerler ve söz konusu durumun ameliyat kesiği olmadan görüntülenmesini sağlar. Tedavi amacıyla yapıldığında doktorların kapalı şekilde cerrahi müdahalede bulunmasını sağlar. Teşhis için yapıldığındaysa kamera sayesinde net bir görüntü oluşturur ve hastadan patolojiye gönderilmek üzere parça alınma şansı sunar.

Kolonoskopi Hangi Hastalıklarda Uygulanmaktadır?

Özellikle diğer testlerde kesin sonuç alınamadığı ya da parça incelenmesi gerektiğinde kolonoskopi yapılmaktadır. Kişinin semptomlarına uygun hastalık bulunamadığında ya da nedensiz kilo kaybı gibi durumlar görüldüğünde de kolonoskopiden yardım alınabilmektedir. Genellikle aşağıdaki durumlar söz konusu olduğunda kolonoskopi yapılmakta, teşhis ve tedavi de kolonoskopi aracılığıyla uygulanmaktadır.

  • Rektal kanama
  • Kronik kabızlık ya da ishal
  • Demir eksikliği
  • Sürekli karın ağrısı
  • Bağırsak kanseri taraması
  • Polip kontrolü

Kolonoskopi Sırasında Hasta Uyutulur Mu?

Kolonoskopi, bağırsakların iç yüzeylerinin incelenmesinde kullanılan yaygın bir tıbbi prosedürdür. Bu prosedür, genellikle barsak kanseri gibi hastalıkların teşhisi veya tedavisi için yapılır. Kolonoskopide, bir kolonoskop adı verilen bir alet, anüs yoluyla rektuma yerleştirilir ve bağırsakların içini görüntülemek için kullanılır. Kolonoskopi sırasında hasta uyutulup uyutulmadığı, hastanın durumuna ve prosedüre göre değişebilir.

Kolonoskopi sırasında hastaların uyanık kalması gerekiyorsa, genellikle lokal anestezikler veya ağrı kesiciler kullanılır. Bunlar, hastanın ağrı veya rahatsızlık hissetmemesine yardımcı olabilir. Ancak, kolonoskopi prosedürü genellikle endoskopik sedasyon adı verilen bir prosedürle gerçekleştirilir. Bu prosedürde, hasta hafif bir sedatif ilaçla uyutulur. Sedasyonun etkisi altında olan hastalar genellikle prosedür boyunca uyur veya sersemlemiş bir halde kalır. Sedasyon, prosedürü daha rahat hale getirir ve hasta için daha az stresli bir deneyim sağlar.

Kolonoskopi prosedürü, hasta uyutulsa da uyutulmasa da genellikle güvenli bir prosedürdür. Ancak, herhangi bir tıbbi prosedürde olduğu gibi, bazı riskler vardır. Bu nedenle, her hasta önceden değerlendirilir ve uygun bir sedasyon planı belirlenir.

Kolonoskopi için Hangi Doktora Gidilmesi Gerekmektedir?

Kalın bağırsak ve rektumla ilgili bir işlem olduğundan dolayı kolonoskopi işlemleri iki farklı bölüm tarafından yapılmaktadır. Bu bölümden biri genel cerrahi, diğeriyse gastroenterolojidir. Her iki alanda da aynı şekilde inceleme yapılmaktadır. Böylece alınan sonuçlar bire bir aynı olacaktır.

Doktorun şüphelerine göre hastanın diğer alana yönlendirilmesi mümkündür ancak genellikle gastroenteroloji ve genel cerrahi bölümleri çalışmalarını bir arada yürütmektedir.

Kolonoskopiye Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bağırsaklar bir kamerayla izleneceğinden dolayı tamamen temiz olmalarına özen gösterilmelidir. Bunun için kolonoskopiye hazırlık sürecine dikkat edilmeli, doktor önerileri uygulanmalı ve aşağıdaki adımlar takip edilmelidir.

  • Kolonoskopi hazırlık diyeti: Her hastaya zorunlu kılınan bir diyet listesi yoktur. Ancak kolonoskopiye hazırlanırken lifli besinlerin tüketilmemesi açısından dikkatli beslenmek oldukça önemlidir.
  • Kolonoskopiden birkaç gün önce: Kuruyemiş, kuru meyve, çekirdekli besinler, fasulye, tam tahıllı gıdalar başta olmak üzere yiyeceklere sınırlandırma getirilmektedir. Düşük lifli gıdalarla beslenmeye ayrıca hassasiyet gösterilmelidir. Ameliyattan bir gün önceye kadar yumurta, süt ürünleri, kırmızı ve beyaz et tüketilebilmektedir.
  • Kolonoskopiden önceki gün: Kişinin tamamen sıvı beslenmesi ve kesinlikle katı yiyecek tüketmemesi gerekmektedir. Bu nedenle meyve suyu, çay, su gibi içecekler içilmeli; kanla karıştırılmaması adına kırmızı renkli içecekler tercih edilmemelidir. Gece yarısından sonra hiç yemek yememek, akşam 18.00’dan sonra da verilen ilaçları kullanmak gerekir.
  • Kolonoskopi günü: Herhangi bir besin tüketilmemeli, sigara ve tütün ürünleri kullanılmamalıdır.

Kolonoskopiden Sonra Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?

Kolonoskopi sonrasında hastalar aynı gün eve gönderilebilecekleri için günlük yaşama hızlı biçimde dönülebilmektedir. Ancak mutlaka hastanın yanında refakatçı bulunması gerekmektedir. Anestezi alan kimseler ilk saatlerde yemek yememeli ve tek başına ayağa kalkmamalıdır.

Sonraki günden itibaren zorlayıcı hareketlerden uzak durulması, önemli karar alınmaması gerekmektedir. Bağırsaklardaki hava nedeniyle bir süre için gaz sancısı yaşanabilmektedir.

Hasta ortalama olarak 24 saat içinde kendine gelebilmektedir. Süreci hızlandırmak için bol su tüketmek, önerilen ilaçları almak ve kan sulandırıcı ilaçları kullanmamak gerekmektedir. Anormal bir durumla karşılaşıldığında doktora haber verilmeli ya da bir acil servise başvurulmalıdır. Kolon delinmesine neden olabilecek ateş, kusma, titreme gibi belirtilerde mutlaka operasyonu yapan ekiple iletişime geçilmelidir.