Nöropatik Ağrılar Tedavisi
Çoğunlukla şeker hastalığı nedeniyle ortaya çıkan nöropatik ağrı, toplumun %1 – 2‘lik diliminde görülmektedir. Bu ağrılar farklı tedavi yöntemleriyle hafifletilme ve durdurulma özelliğine sahiptir. Çoğunlukla hastalarda ağrının yanında farklı belirtiler de görülmekte, yaşam şekli olumsuz biçimde etkilenmektedir.
Nöropatik Ağrı Nedir?
Sinir hücresinde oluşan hasar, bölgede anormal deşarjların yaşanmasına neden olur. Zamanla sinir hücresinin yapısı değişir ve sinirler dolayısıyla kalıcı bir ağrı yaşanmasını, yani nöropatik ağrı oluşmasını sağlar. Nöropatik ağrı, çoğunlukla farklı hastalıklara bağlı olduğu için tamamen karakteristiktir. Çoğunlukla bir fonksiyon bozukluğunda ortaya çıkmakta, kontrol dışı yaşanan durumlar hakkında bilgi vermektedir.
Nöropatik Ağrı Belirtileri Nelerdir?
Ağrı durumuna göre doktora giden bireylerde zaman zaman nöropatik ağrı olup olmadığı düşünülür. Bu nedenle hastanın gösterdiği semptomlar dikkatle incelenir. Çoğun his kaybı ve karıncalanmayla doktora giden hastalarda aşağıdaki durumlar da görülebilmektedir.
- Ağrıyı daha az ya da daha çok hissetme
- Uyaran yanıtında azalma
- Normalde ağrı oluşturmayan uyarana bağlı ağrı
- Anormal bölgelerde ağrı oluşumu
- Rahatsız edici anormal hisler
Nöropatik ağrıların başlama zamanı, yayılma durumu, şiddeti ve sıklığı olukça önemlidir. Bunun yanında bireyde batma, uyuşma, donma ya da elektrik çarpması gibi bir ağrı oluşması beklenmektedir. Hastalığın ne şiddette olduğunu görmek içinse gece yoğunlaşıp yoğunlaşmadığı ya da kişinin normal yaşamını etkileyip etkilemediği dikkate alınır.
Nöropatik Ağrı Nedenleri Nelerdir?
Periferik ve santral olmak üzere iki çeşit nörolojik ağrı bulunmaktadır. Bu ağrılar merkezi sinir sistemi ya da çevresel sinir sistemi hastalıklarına göre sınıflandırılmaktadır. Santral sistem nörolojik ağrılar inme sonrası, omurga zedelenmesi, omurilik iltihabı ya da multipl sklerozla birlikte görülebilmektedir. Periferik nöropatik ağrılarsa aşağıdaki hastalıklarla görülmekte ve kas ağrıları olmadığından dolayı daha farklı hissettirmektedir.
- Diyabet
- Tiroit hastalıkları
- Beslenme sorunları
- Arsenik, civa gibi toksin tüketmek
- Malignensiler (Lenfoma, akciğer kanseri vb.)
- Genetik faktörler
- İnflamatuvar
- İdiyopatik Hastalıklar (Tuzak nöropatiler)
- AIDS
- Zona
- Alkol bağımlılığı
- B vitamini eksikliği
- Bazı ilaçların yan etkileri
Periferik nörolojik ağrılardan korunmak, santral ağrılara göre daha kolaydır. Kullanılan ilaçlara dikkat etmek, düzenli beslenmek, alkol ve sigara kullanmamak pek çok ağrının oluşumunu azaltmaktadır. Düzenli spor yapmak, baş ve boyu bölgesini darbelerden korumaksa santral nörolojik ağrılara iyi gelmektedir. Ayrıca gerektiği durumlarda doktorların tavsiye ettiği ek gıdalardan yardım alınabilmektedir.
Nöropatik Ağrı Hangi Vitamin Eksikliğinden Olur?
Nöropatik ağrı, çoğunlukla sinir sistemi hasarına bağlı olarak ortaya çıkan ve bazen yetersiz beslenme sonucu meydana gelen vitamin eksiklikleri ile ilişkilendirilen bir durumdur. Nöropatik ağrı, genellikle bacaklar ve ayaklar gibi uzuvlarda karıncalanma, yanma, batma hissi, zonklama veya ağrı gibi semptomlarla kendini gösterir.
Birçok çalışma, nöropatik ağrı ile B vitamini eksikliği arasında bir ilişki olduğunu göstermiştir. Özellikle B1, B6 ve B12 vitamini eksikliği, nöropatik ağrının ortaya çıkmasıyla ilişkilendirilir. B1 vitamini eksikliği, çoğunlukla alkolizm ve kötü beslenme ile ilişkilendirilirken, B6 vitamini eksikliği, diyabetik nöropati gibi sinir sistemi bozuklukları ile bağlantılıdır. B12 vitamini eksikliği ise genellikle yaşlı insanlarda veya vejetaryenlerde görülür.
Sonuç olarak, nöropatik ağrı yaşayan kişilerde B vitamini eksikliği olasılığı değerlendirilmelidir. Bu vitaminlerin yeterli alımı için doğru beslenme ve takviyeler önerilir. Ayrıca, nöropatik ağrı tedavisinde vitamin takviyelerinin faydalı olabileceği düşünülmektedir. Ancak, herhangi bir vitamin takviyesi almadan önce doktorunuza danışmanız önemlidir. Nöropatik ağrı tedavisi, altta yatan nedenin tedavisine ve semptomatik tedavilere yönelik multidisipliner bir yaklaşım gerektirir.
Nöropatik Ağrıların Tanısı Nasıl Koyulur?
Nöropatik ağrılarda doğru tanının koyulması için hastanın öyküsünü eksiksiz şekilde anlatması gerekir. Çoğunlukla duyularla ilgili bir hastalık olduğundan dolayı farklı hastalıklarla benzerlik gösterebilmektedir. Doktorun şüphesi üstüne sorulan sorular doğru biçimde yanıtlandığında nöropatik ağrıyı görebilmek için elektromyografi istenebilir. Bu cihaz, elektrik verilerek hastanın sinirlerinin hız ve hareketlerini gözlemlemeye yardımcı olur. Çok daha nadir bir biçimde sinirlerin alınarak biyopsiye gönderilmesi gerekebilir.
Tanıdan sonra başlayan tedavi aşamasında alışılageldik ağrı kesiciler kullanılmamaktadır. Bunun yerine hastalığın kaynağı bulunmakta, bu kaynağı ortadan kaldırmaya yönelik ilaçlar kullanılmaktadır. Ayrıca ağrının ilerlememesi ve tedaviye olumlu yanıt vermesi gerekir. Fakat bir sinir bozukluğu olduğundan dolayı ağrı kesici ilaçlara beklendiği gibi yanıt vermez. Çoğunlukla kas gevşetici, lokal anestezi ya da morfin türevi ilaçlardan yardım alınır.
İlaçların etki etmediği hastaların tedavisinde girişimsel yöntemlerle sinirler bloke edilebilir. Bu sayede ağrının bulunduğu bölge tedavi edilmiş, sinir hücresi etkisiz hale getirilmiş olur. Fakat altta yatan hastalık devam ettiğinden dolayı bu tip hastalarda ağrının başka bir yerde yeniden görülmesi mümkündür. Ağrının tekrarlaması durumunda yine öncelikli olarak ilaç, daha sonra farklı tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
