Şaşılık (Gözlerde Kayma) Tedavisi
Sağ ve sol göz herhangi bir cisme odaklanırken eş zamanlı hareket etmektedir. Bu paralelliğin herhangi bir nedene bağlı olarak bozulmasına şaşılık (gözlerde kayma) ismi verilmektedir.
Şaşı kişilerde bir göz cisme olması gerektiği gibi odaklanırken, diğer gözde; aşağı – yukarı ya da içe – dışarı kayma hali söz konusudur. Bu rahatsızlığa ait vakaların büyük bir kısmı çocukluk döneminde görülmektedir. Ancak şaşılık ileri yaşlarda da meydana gelebilen bir durumdur.
Çocuklarda şaşılık oranı %5’ken, yetişkin bireylerde bu oran %1’e kadar düşmektedir. Şaşılığın erken tanı ve tedavisinde başarılı sonuç alınabildiğinden geç kalmadan uzman bir hekime başvurulması son derece önemlidir.
Şaşılığın Nedenleri Nelerdir?
Şaşılığın tıbbi açıdan kesin nedeni tam olarak saptanamamakla beraber; genetik faktörlerin bu rahatsızlığın oluşumunda oldukça etkili olduğu düşünülmektedir. Gebelik döneminde annenin maruz kaldığı hastalıklar şaşılığın nedenler arasında gösterilmektedir.
Erken doğan, yüksek ateş ve havale geçiren çocuklarda da şaşılık oluşma olasılığı oldukça yüksek kabul edilmektedir. Hipermetropiye sahip çocukların, gözlerde kayma semptomu gösterdiği vakalarda sıkça karşılaşılmaktadır. Bu içe kayma eğilimin sebebi, hipermetropinin düzeltilmesi için göz kaslarının yoğun biçimde kullanılmasıdır.
Şaşılığın bir nedeni de gözlerdeki derece farkı olarak gösterilmektedir. Buna göre bir göz normal görürken diğerinin bozukluk derecesinin yüksek olması doğal olarak kaymayı tetikleyen bir faktördür. Göz tembelliğini takip eden ikinci aşama da şaşılık olarak nitelendirilmektedir.
Şaşılık Belirtileri Nelerdir?
Göz kayması, yani şaşılığın en belirgin özelliği gözlerin farklı yönlere bakmasıdır. Bu bağlamda gözlerden biri normal bakmaya devam ederken diğer göz farklı bir yöne yönelmektedir. Şaşılığa eşlik eden diğer belirtilerin aşağıdaki şekilde sıralanması mümkündür.
- Üç boyutlu görme yetisinin kaybedilmesi
- Işıklı alanlarda başı bir yana eğerek bakma eğilimi
- Yüzün bir tarafa dönük durması
- Görüşün bulanıklaşması
- Göz ve göz çevresinde ağrı oluşması
- Tekrarlayan baş ağrısı
- Gözlerin sulanması
- Nesneleri çift görme
- Yürüme esnasında sonrasında gelişen dengesizlik hali
Şaşılık vakalarının büyük bir kısmı çocuklarda meydana gelmektedir. Dolayısıyla yukarıdaki belirtiler olsun ya da olmasın çocukların mutlaka rutin olarak göz muayenesine götürülmesi gerekmektedir. Aile bireylerinden birinde şaşılık durumu varsa göz muayenesinin çocuk 3 yaşını doldurmadan önce yapılması, tanı ve tedavi açısından oldukça önemlidir. Ani başlayan göz kayması, kafa içinde oluşan kitlelere işaret edebileceğinden bu durum mutlaka hekime bildirilmelidir.
Tanı ve Tedavi Yöntemleri
Çocukluk döneminde yapılan rutin göz muayeneleri şaşılık tanısı konulması açısından yeterlidir. Bu esnada hekim tarafından istenen birtakım testler sayesinde; görme keskinliği, kırma kusurla ve kayma değerlendirilebilmektedir. Tanının ardından hastanın yaşı ve görme keskinliği gibi nedenlere uygun bir tedavi yöntemi belirlenmektedir. Sağ ve sol göz arasında görme bakımından fark görülmesi durumunda tedaviye vakit kaybetmeden başlanmaktadır.
Şaşılık tedavisinde en sık kullanılan yöntem göz kapama tedavisi şeklindedir. Bu tedavide sağlıklı göz kapalı tutularak, göz tembelliğinin aşılması hedeflenir. Kapama işlemi için göz kapama pedlerinden destek alınmaktadır.
Göz kapama tedavisine destek olarak da gözlük kullanımına devam edilmektedir. Tüm tedaviye rağmen, gözdeki tembellik ve kayma düzelmiyorsa göz kaslarına düzeltme ameliyatı yapılmaktadır. Yalnız, şaşılığın ameliyatla düzeltilmesine çok küçük bir oranda başvurulmaktadır. Cerrahi müdahalenin hangi koşullarda ve zamanda yapılacağına hekim tarafından karar verilmektedir.
Doğru uygulanana bir tedavi planı sayesinde hasta şikayetleri büyük oranda hafifletilebilir. Şaşılık, göz kayması, durumunda hastanın düzenli aralıklarla kontrol edilmesi de son derece önemli bir konudur. Takip muayenesinin kaçırılması ya da göz ardı edilmesi durumunda tedavi açısından önemli kayıplarla karşılaşılması muhtemeldir.
