Serebral Palsi Tedavisi
İnsan vücudundaki kasların hareketlerini ve vücudun duruşunu etkileyen fiziksel engel durumuna serebral palsi ya da beyin felci denir. Birçok kişi tarafından da beyin felci olarak bilinmektedir.
Serebral Palsi Nedir?
Serebral felci insanların kas hareketlerini ve duruşunu etkileyen fiziksel engel durumuna denir. Diğer ismi ile beyin felci olarak da bilinen serebral palsi genelde doğumdan önce olsa da beynin gelişmesi sırasında ortaya çıkan hasarlardan da kaynaklanabilir. Bu nedenle beyin felcinin semptomları bebeklikte ya da okul öncesi dönemde ortaya çıkmaya başlar.
Genelde hareket bozukluklarına, anormal reflekslere ve istemsiz hareketlere sebep olur. Serebral palsi geçiren bir kimse yutma problemi yaşayabilir ve genellikle gözleri aynı nesneye odaklanma konusunda zorlanır. Ayrıca kaslarındaki kasılma sert olduğu için bazı eklemlerinde hareket aralığı da azalabilir.
Serebral palsinin günlük faaliyetler üzerinden etkilerine bakılacak olursa kişiden kişiye değişen bir durumdur. Bazı kişiler normal yürüyebilirler bazı kişilerin yürümesi için yardım gerekebilir. Bazı hastalarda zihinsel gelişim normal seyrederken bazı hastalarda zihinsel engeller ortaya çıkabilir.
Serebral Palsi Nedenleri Nelerdir?
Genelde doğumdan önce beyin gelişiminde meydana gelen anormallik ya da bozukluktan kaynaklanan bir durumdur. Birçok hastada bu durumun nedeni tam olarak belirlenememiştir. Fakat serebral palsiye yol açabilecek bazı faktörler bilinmektedir. Annede enfeksiyon gelişmesi ve gelişmekte olan fetüsü etkilemesi, kaza ya da düşmeden kaynaklı kafa travması ve anormal gelişime sebep olan kalıtsal gen mutasyonları serebral palsiye sebep olabilmektedir.
Zorlu bir doğum nedeni ile beyne giden oksijenin az olması, ani asfiksi, beyinde iltihaplanmaya sebep olabilecek bebek enfeksiyonları ve fatal inme de beyin felcine yol açabilir. Serebral palsinin önlenmesi genelde mümkün olmasa da risk faktörlerini azaltmak mümkündür.
Hamile olan ya da hamile kalmayı düşünen kişiler hem sağlıklı kalmak için hem de hamilelik komplikasyonları azaltmak için bazı önlemler alabilir. Hamile kalmadan önce aşıların tamamlanmış olması önemlidir. Hamilelik döneminde sağlıklı beslenmek ve kendine iyi bakmak da önemli tedbirler arasında sayılır.
Serebral Palsi Belirtileri Nelerdir?
Serebral palsi belirtileri beyindeki hasarın ağırlığına ve konumuna göre hastadan hastaya değişebilir. Serebral palsi olan kişilerde aşırı salya akıtma ya da yutma problemi ile beraber titreme ve istemsiz hareketler olur. Bu kişiler yavaş hareket ederler, kıvranırlar ve yemek yemek esnasında da güçlük çeker.
Bu kişilerde denge ve kas koordinasyonu genelde eksik olur ve yürürken de zorluk yaşarlar. Hep aynı ellerini ya da aynı bacaklarını kullanabildikleri gibi motor becerileri kazanma konusunda da başarısız olabilirler. Serebral palsi olan bireyler bütün vücudunu etkileyebildiği gibi tek bir uzva da odaklanmış olabilir. Bu bozukluklar genelde neyse öyle devam eder ve zamanla herhangi bir değişim göstermez.
Serebral Palsi Nasıl Tedavi Edilir?
Serebral palsi olan bireyler uzun süre bakıma ihtiyaç duymaktadır. Tedavi süresince asıl amaç hastaların semptomlarını en aza indirmek ve hayat kalitesini üst seviyelere taşımaktır. Bu nedenle tedavi için kas gerginliğini azaltan ilaçlar tercih edilebilir. Kasların gevşetilmesi için genelde oral kas gevşeticiler kullanılır fakat bu ilaçlar bağımlılık riski taşıdığından uzun süre kullanılması çok fazla önerilmez.
Bu ilaçların yan etkileri arasında tansiyon değişiklikleri, uyuşukluk ve karaciğer hasarı da vardır. Serebral palsi tedavisinde ilaçların yanı sıra terapiler de oldukça önemlidir. Özellikle de fizik tedavi esnasında yapılan egzersiz ve kas eğitimleri ile esnekliğin, motor becerisinin ve dengenin artırılması mümkündür. Serebral palsi teşhisi konulmuş olan bireyin çevresindekilere de tedavi aşamasında büyük rol düşmektedir.
Serebral Palsi Ameliyatla Düzelir Mi?
Serebral palsi, beyin hasarı sonucu ortaya çıkan bir hareket bozukluğu durumudur. Bu durumun tedavisi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Fizik tedavi, dil ve konuşma terapisi, ergoterapi ve psikolojik destek gibi tedavi seçenekleri kullanılır. Ancak ameliyat, serebral palsinin tedavisinde nadiren kullanılır.
Genellikle Serebral palsi ameliyatı 6 ila 10 yaş arasındaki çocuklarda uygulanır. Serebral palsi ameliyatı, genellikle spastisiteyi azaltmak veya kontrol altına almak için yapılır. Spastisite, kaslarda sertleşmeye ve kasılmalara neden olur. Ameliyat sırasında, sinir sistemi üzerindeki baskıyı azaltmak için kasların kesilmesi veya uzatılması gibi işlemler yapılabilir.
Ancak, serebral palsinin ameliyatı herkese ilk seçenek olarak sunulmaz. Ameliyatın yararları ve riskleri her hasta için farklı olabilir. Bu nedenle, ameliyatın önerilip önerilmeyeceği, hastanın durumuna ve ihtiyaçlarına bağlı olarak belirlenir.
Sonuç olarak, serebral palsi ameliyatı sadece belirli durumlarda önerilir. Tedavi planı, multidisipliner bir yaklaşımla belirlenir ve hastanın ihtiyaçlarına göre uyarlanır. Ameliyatın yararları ve riskleri dikkatlice değerlendirilmelidir ve karar vermeden önce hasta ve ailesi ile tartışılmalıdır.