Gebelik süresince annenin beslenme şekli, bebeğin gelişimi açısından çok önemlidir. Anne adaylarının gebelik sürecini, halk arasında bilinenin aksine her şeyden bol bol yiyerek değil yeterli ve dengeli beslenerek geçirmesi gerekir. Yeni doğan bebeklerin kilosu sadece annenin beslenmesine değil genetik faktörlere de bağlıdır.
- İlk aylarda kilo kaybı normal midir?
- Anne adayları gebeliğin ilk aylarında kilo alamayabilir. Hatta ilk aylar bulantı ve kusmalara bağlı olarak kilo kaybı yaşayabilir. Bu da genel olarak anne adaylarında endişeye yol açar. Ancak ilk aylarda yaşanan iştahsızlık ve kusmaya bağlı olarak oluşan kilo kaybı çok normal bir süreçtir. Birkaç ay sonra anne adayı kilo almaya başlar.
- Gebelik süresince ideal kilo alımı ne kadar olmalıdır?
- Bu süreçte alınacak kilonun miktarı anne adayının gebeliğe başlangıç kilosu, yaşı, genetik geçmişi ve fiziksel aktiviteleri gibi birçok faktöre bağlıdır. Gebelik döneminde 9-12 kg arası kilo alımı idealdir. Eğer anne adayı fazla kiloyla gebe kaldıysa 6-8 kg'yle süreci tamamlaması tavsiye edilir. Eğer ikiz bebek bekleniyorsa 16-20 kg alımı normaldir.
- Aylara göre nasıl bir kilo değişimi yaşanır?
- İlk üç ay (I. Trimester): Gebeliğe fazla kiloyla başladıysanız, ilk üç ay alınan kaloriyi artırmaya gerek yoktur. İlk üç ay kilo almamak sorun yaratmaz. Ancak ağırlık kaybına neden olabilecek davranışlarda bulunmak veya ağırlık kazanımını katı bir şekilde sınırlandırmak da gebelik dönemi için uygun bir davranış değildir. Uygun ağırlık kazanımı bebeğin doğum ağırlığını etkileyecektir. Eğer bu süreçte zayıf kalmak adına katı diyetler uygularsanız bebeğinizin düşük doğum ağırlığıyla doğmasına sebep olabilirsiniz.
- İkinci üç ay (II. Trimester): İkinci üç ayda artan ihtiyacı karşılayabilmek için hamile kadınların günlük 300 kalorilik ek enerji alması gerekir. Özellikle gebeliğin 20. haftasından sonra vücudun gereksinimleri artar. İkinci üç ay, bebeğin hızla büyümeye başladığı ve iştahın arttığı bir dönemdir. Endişelenmeyin, vücudunuz yağ depolamaya başlamıştır. Bu süreçte annede oluşan yağ birikimi, özellikle emzirme döneminde artan enerji ihtiyacını karşılamak ve anne sütü salınımı için gerekli enerjiyi depolama açısından önemlidir. Ayrıca metabolizmayı oluşan değişikliklere karşı korur.
- Üçüncü üç ay (III. Trimester): Kilonuz artmaya devam eder. Bu dönem, bebeğinizin en hızlı büyüdüğü dönemdir. Ayaklarda ve ellerde şişme, sık idrara gitme problemleri normaldir. Kabızlık şikâyeti artabilir. Gebelikte bebeğin büyüme ve gelişimi, annenin aldığı besinlerin plasenta aracılığıyla bebeğe taşınmasıyla gerçekleşir. Bebek tüm enerji ve besin öğesi gereksinimlerini annenin depolarından karşılar.
- Gebeliğim süresince nasıl beslenmeliyim?
- Öğünlerinizi az ve sık porsiyonlarda tutmaya gayret edin. Uzun süreli açlık veya tıka basa yemek yeme davranışı doğru değildir. Et, süt, meyve, sebze, tahıl ve ekmek besin gruplarını yeterli ve dengeli tüketmeniz hamilelik döneminde artan besin öğesi gereksiniminizi karşılamanın en doğru yoludur. Bebeğinizin gelişimini sağlayabilmek için günlük almanız gereken enerji miktarına 300 kalorilik bir enerji ilavesi yapmanız yeterlidir. Böylelikle gereksinimlerinizi karşılamış ve vücut ağırlığınızı sağlıklı bir şekilde artırmış olursunuz. Dondurulmuş gıdalardan uzak durun, onların yerine paketli olmayan, taze, doğal ve organik gıdaları tercih edin.
- Proteinin önemi nedir? Tüketimi nasıl olmalıdır?
- Proteinler vücudun yapı taşı oldukları gibi, bebeğin büyüme ve gelişiminin sağlanması için de gereklidir. Gebeler için günlük alınması önerilen protein miktarı 60-70 gramdır. Eğer günde, 3-4 porsiyon protein içeren ev yoğurdu, evde mayalanmış kefir, peynir ile 120-150 gram kıvırcık koyun, kuzu ya da balık tüketiyorsanız protein ihtiyacınızı karşılıyorsunuz demektir. Bebeğinizin beyin gelişimi için haftada iki kez mutlaka balık yiyin. Su ürünlerinden, ağır metal tutulumuyla bilinen çimçim karides ve midyeyi kesinlikle tüketmeyin. Eğer gerçekten istenirse kültür midyesi, ahtapopt ya da kalamar yenilebilir. Sakatatlardan ciğer, 10 günde bir kez tüketilebilir.
- Enerji alımı ne kadar olmalıdır?
- Enerjinizi yeterli düzeyde sağlayabildiğiniz takdirde protein görevini gerçekleştirebilir. Eğer yeterli derecede enerji alımı sağlayamıyorsanız vücudunuz proteinleri hücre yapımı için değil enerji elde etmek için kullanır. Günlük almanız gereken toplam enerji miktarı yaklaşık 2.500 kaloridir.
- Vücudumun demir ihtiyacını nasıl karşılayabilirim?
- Demir; yumurta, et ve türevleri, koyu yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller ve kuru meyvelerde bulunur. Gebelikteki demir ihtiyacını yeterli miktarda sağlamak zordur. Çünkü etkin bir şekilde emilimi sağlanamamaktadır. Hekiminiz eğer demir takviyesi önerdiyse en iyi şekilde emilimini sağlamak için yemeklerle birlikte değil aç karnına veya meyve suyuyla alınmasını öneririz. Ayrıca kuru üzüm, kuru erik, kuru kayısı yenebilir veya portakal suyu içine pekmez de karıştırılabilir. Pekmezle kivi de iyi bir demir takviyesidir.
- Gebelikte kalsiyum alımının önemi nedir?
- Gebelik süresince kemik yapısını oluşturan kalsiyumun yeterli miktarda alınması bebeğin iskelet yapısını geliştirdiği gibi annenin de kemik kütlesini korumasına yardımcı olur. Eğer gebelik sürecinde yeterli kalsiyum alabilirseniz ileride oluşabilecek osteoporoza karşı da kendinizi korumuş olursunuz. Ev yoğurdu, kefir, peynir, pekmez, fındık, kuru baklagiller ve yeşil yapraklı sebzeler zengin kalsiyum kaynaklarıdır. Gebelik ve emzirme sürecinde alınması gereken günlük kalsiyum ihtiyacı 1.300 mg’dır
- Gebe beslenmesinde çinkonun rolü nedir?
- Bebeğinizin hücre büyümesinde, beyin gelişiminde ve vücut proteinlerinin yapımında çinkonun rolü büyüktür. Çinko kaynaklarını kırmızı et, deniz ürünleri, yoğurt ve türevleri, yumurta ve yağlı tohumlar olarak sıralayabiliriz. Ancak çinko alımında dikkat edilmesi gereken çok önemli bir nokta var: Fazla miktarda alınan demir, çinkonun emilimini engelleyebildiğinden demir takviyesini uzmanınızın önerdiği dozda almanız gerekir.