Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu

Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu

İdrar yolu enfeksiyonu çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonundan sonra en sık görülen ikinci enfeksiyon türüdür.

Hangi Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Daha Sık Görülür?

Yenidoğan dönemi dışında kız çocuklarında daha sıktır. Çünkü kız çocuklarında dış ortamla idrar torbası arasındaki mesafe oldukça kısadır. Erkek çocuklarda ise genellikle e.coli bakterilerinin sünnet derisine tutunarak neden olduğu tekrarlayan enfeksiyonlar görülür.

Erkek çocuklarda altta yatan başka bir neden yoksa, sünnet derisi alındıktan sonra e.colinin oturacağı bölge ortadan kalktığı için ve idrar torbasının dış ortama mesafesi oldukça uzun olduğu için hastalığın oluşma sıklığı düşer. Bebeklerin bez döneminde idrar yolu iltihabı sıklığı daha fazladır. Çünkü dışkının ön bölgeye ulaşma ihtimali daha yüksektir. Çocuk büyüdükçe idrar yolu iltihabı sıklığı azalır. Sık sık enfeksiyon oluşması durumunda mutlaka altta yatan neden aranmalıdır.

Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden Meydana Gelir?

Özellikle dışkı yoluyla bulaştığından en önemli sebep hijyendir. Okul çocuklarında okulda tuvalete gitmeme, uzun süre tuvaletini tutma ve idrar torbasının uzun süreli dolu kalması bakteriler için uygum bir üreme ortamı yaratır.

İdrar yolu enfeksiyonu, kabaca yapılan temizlik ve dışkının arkadan öne getirilmesi nedeniyle okul çağı çocuklarında sık görülür. Ancak çocuğun üriner ve idrar yolu sistemindeki taş, idrar torbasının tam boşalamaması, içinde idrarın kalması veya idrarın normalin aksine bir yol izleyip idrar torbasından yukarı çıkması ve kaçağa (reflü) neden olması sebebiyle idrar yolu enfeksiyonu oluşuyorsa hastalığı önlemek oldukça zordur. Enfeksiyonun önlenmesi için anneleri ve büyüdüğünde çocukları temizlenme konusunda iyi eğitmek gerekmektedir.

Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde en önemli belirti sebepsiz yere şiddetli ağlamalardır. Ateş her zaman olmayabilir. Bebeklerde ilk üç ayda görülen kusma, hafif ateş ve şiddetli ağlamalar gaza bağlanıp dikkat edilmeyebilir. Bu durumda beslenmenin bozulması da idrar yolu enfeksiyonunu düşündürebilir. Gazı çıkarılan bebek uykudan uyanacak kadar şiddetli ağlıyorsa idrar yolu iltihabı düşünülmelidir. İdrarda kan görülmesi de idrar yolu iltihabını düşündürür.

Büyük çocuklarda ise halk arasında ayak üşüdü, mide bozuldu, midesini üşüttü gibi basit nedenlerle birleştirilip ağrı kesici ve ateş düşürücüler verilip geçiştirilebilir. İdrar yolu iltihabı, tedavi edilmese de bir süre sonra bulguları geriler. Bu nedenle tekrar eden enfeksiyonlar atlanabilir. Çocukta tekrarlayan karın ağrısı, sık idrara gitme, idrar yaparken yanma ve idrar kaçırma varsa mutlaka bir hekime başvurulmalıdır.

Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Tanısı Nasıl Konur?

İdrar yolu enfeksiyonu şüphesinde mutlaka tam idrar tahlili ve idrar kültürü yapılmalıdır.

Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu Nasıl Tedavi Edilir?

Tahlilde idrar yolu enfeksiyon bulguları varsa geniş etkili bir antibiyotiğe başlanır. İdrar kültür sonucuna göre antibiyotiğin etkisine bakılarak tedaviye devam edilir veya değiştirilir. İdrar yolu enfeksiyonunda tedavi en az 10 gün sürer. Tedavi bittikten sonra üç gün antibiyotiğin etkisinin geçmesi beklenir, dördüncü günde bir kez daha idrar tahlili ve kültürü yapılarak hastanın iyileşip iyileşmediğinden emin olunur. Antibiyotiğe rağmen ateş düşmüyorsa ilaç değişikliği yapılabilir.

Antibiyotik tedavisiyle kesin sonuç almak gerekir. Çocuk antibiyotikle rahatlıyor ama antibiyotik bitince rahatsızlık tekrarlıyorsa altta yatan başka bir nedenin varlığı düşünülerek mutlaka karın ve idrar yolu ultrasonu çekilmelidir. Ultrasonda bir bulgu varsa voiding filmi çekmek gerekir. Eğer burada anormallik saptanıyorsa uzun süreli koruyucu antibiyotik tedavisiyle izlenir.

Çocuğu enfeksiyondan korumak için nelere dikkat etmek gerekir?

  • Çocuğunuza düzenli tuvalete gitme ve idrar torbasını boşaltma konusunda eğitim verin.
  • Bol su içme alışkanlığını kazandırın. Bu sayede idrar torbasının boşalması ve içerideki idrarın sık değişmesi sağlanmış olur.
  • Bebeklerde alt temizliğini önden arkaya yapın.
  • Dışkıyla bulaşmış bezi tekrar ön tarafa, vajen ve penise temas ettirmeyin.
  • Temizliği tek hareketle yapın, kullandığınız bez veya pamuğu atarak yeni bir taneyle temizliğe devam edin.
  • Özellikle kız çocuklarına tuvalet sonrası temizliği çok iyi öğretin.

Uzm. Dr. Hakan TOKBAY

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir