Obezite Cerrahisi Nedir? Kimlere Uygulanabilir?

Sigaradan sonra dünyadaki ikinci en sık ölüm nedeni olan obezite kişilerde kalp, diyabet gibi hastalıkların oluşmasına sebep olur, yaşam kalitelerini düşürür. Eğer önlem alınmazsa sakatlık ve erken ölüme yol açar. Obezite cerrahisi ya da sık bilinen adıyla mide küçültme ameliyatı, diyetle zayıflayamayan aşırı kiloya sahip kişilerin sağlıklı bir bedene ulaşması amacıyla uygulanır.

Ciddi obezite: Neden cerrahi gerekli?

Ciddi obezite, bu hastalığın en ciddi aşamalarından biridir. Bu aşamada aşırı kiloya sahip kişi birçok kez diyet yapmasına rağmen kilo verememiş, hatta kilo almış ve bunun önüne geçemediğinin farkına varmıştır. Dünya çapındaki birçok sağlık enstitüsü tarafından yapılan araştırmalar obezite tedavisinde vücudun diyet, egzersiz ve kilo kontrol programlarına karşı direnç geliştirerek başarısızlığa yol açtığını, obezite (bariatrik) cerrahisinin ise obezitenin tedavisinde, uzun dönem kilo kontrolünü sağladığını ortaya koymaktadır.

Obezite cerrahisinin faydası nedir?

Obezite cerrahisi, detaylı ve özenli bir tedavi planıyla birlikte kombine edildiğinde uzun dönem kilo kontrolü sağlanmasında çok etkili bir tedavidir. Buna bağlı olarak kişinin yaşam kalitesinin artmasında büyük bir farklılık yaratır. Obezite cerrahilerinden sonraki beş yıllık takiplerde, kalp, şeker gibi obeziteye bağlı hastalıklar nedeniyle ölüm oranlarının, ameliyat olmayan hastalara göre %89 azaldığı ortaya çıkmıştır. Ameliyat olan hastalarla olmayanlar karşılaştırıldığında, şeker hastalığı nedeniyle ölüm oranlarında %90, kalp hastalıkları nedeniyle ölümlerde ise %50 üzerinde azalma saptanmıştır.

Obezite cerrahisi nasıl işe yarıyor?

Obezite cerrahisinin ardından mide ve bağırsak anatomisinin değişmesiyle, bağırsaklardan salgılanan hormonların üretimi pozitif yönde etkilenir ve bu sayede kişide açlık azalır, tokluk hissi oluşur. Böylece kişi kilo kaybetmeye başlar. Unutulmamalıdır ki obezite cerrahisi sadece bir araçtır. Kilo kaybında yaşanan başarı ameliyatın yanı sıra kişinin beslenme ve egzersiz alışkanlıklarını değiştirmesiyle de ilişkilidir.

Ameliyat nasıl gerçekleştirilir?

Obezite cerrahisi laparoskopik, yani kapalı ameliyat yöntemiyle gerçekleştirilmektedir. Karında açılan milimetrik delikler aracılığıyla gerçekleştirilen ameliyatın aynı günü hasta ayağa kalkar, birkaç gün sonra da taburcu edilir. Laparoskopik ameliyat sayesinde vücutta iz neredeyse hiç kalmamaktadır.

Kaç çeşit obezite cerrahisi yöntemi var?

Obezite cerrahisi tüp mide ameliyatı ve gastrik by-pass olmak üzere iki yöntemle gerçekleştirilir. Yaygın olarak “mide küçültme ameliyatı” olarak bilinen tüp mide ameliyatı günümüzde en çok uygulanan yöntemdir. Tüp mide ameliyatında mide adeta bir muz gibi ince uzun bir tüpe çevrilir. Laparoskopik, yani kapalı ameliyat yöntemiyle midenin yüzde 80’ini kesip çıkarılır. Böylece midenin gıda alımı kısıtlanır. Tüp mide ameliyatının avantajlarından biri de çok düşük düzeyde olsa da gıda emilimini azaltma etkisidir.

Gastrik by-pass ameliyatında ise midenin büyük bir bölümü by-pass edilerek küçük hacimli (yaklaşık 30-50 cc) ayrı bir mide bölümü hazırlanır ve ince bağırsaklara dikilir. Gastrik by-pass ameliyatında hem mide hacminin küçültülmesi hem de bağırsakların bir bölümü devre dışı bırakılarak tüketilen yiyeceklerin bir kısmının emilmeden atılması hedeflenir. Böylece hastalar hem daha az gıdayla doyar hem de aldıkları gıdanın bir kısmı emilir.

Ameliyat yöntemine nasıl karar verilir?

Hekim hastaya ait özellikleri göz önünde bulundurarak ameliyat yöntemine karar verir. Hastaların büyük çoğunluğunda tüp mide ameliyatı öncelikle tercih edilirken nadiren ilk ameliyat seçeneği gastrik by-pass olabilmektedir.

Bazı aşırı kilolu hastalara cerrahi öncesinde mide balonu uygulaması ya da özel diyetlerle az da olsa kilo verdirilir. Tedavi yönteminin belirlenmesinde, hastalarla yapılan ilk görüşmede sorulan “Şeker hastalığı var mı ve ileri evrede mi?”, “Kaç yıldır ve ne dozda insülin kullanıyor?”, “Psikolojik bir yemek yeme sorunu var mı, varsa ne boyutta?” gibi bazı sorulara verilen yanıtlar göz önünde bulundurulur.

Ameliyattan ne kadar sonra işe geri dönebilirim?

Kişi, ameliyattan bir hafta sonra işine geri dönebilmektedir.

Ağrılı bir ameliyat mı?

Laparoskopik ameliyatta kesi olmadığı için ağrı çok az hissediliyor. Ameliyattan sonra birkaç gün görülen ağrı ilaçlarla kontrol edilebiliyor.

Obezite cerrahisi sonrası beslenmemde nelere dikkat etmeliyim?

• Öğünlerde katı ve sıvı yiyecekleri bir arada tüketmeyin.
• Öğünlerden yarım saat önce ve sonra sıvı tüketmeyin.
• Alkol tüketimine ara verin.
• Yemeklerinizi iyice çiğneyin.
• Küçük lokmalar halinde yavaş yavaş yiyin.
• Yüksek kalorili yiyecekler tüketmeyin.
• Doyduğunuzu ya da midenizin bulandığını hissettiğiniz an yemeyi bırakın.
• Karbonhidrat yemeyin.
• Tüm yiyeceklerinizin ılık olmasına dikkat edin. Ne çok sıcak ne de soğuk olmalı.
• Günde iki litre su için.
• Kızartma ve kavurma yerine haşlama, buğulama ya da fırında pişirilmiş yiyecekleri tercih edin.
• Gaz yapan kurubaklagil ve sebzelerden en az bir ay uzak durun.
• İlk üç ay çiğ sebze yemeyin.
• İlk bir ay kahve içmeyin, narenciye grubu meyveleri tüketmeyin, baharatlardan uzak durun.
• Gazlı içeceği tamamen bırakın.
• İlk üç ay çiğ kuruyemiş ve turşu tüketmeyin.
• Protein, sebze ve meyve yiyin.
• Ameliyattan bir hafta sonra yürüyüş yapmaya başlayın. Ameliyatın üzerinden zaman geçtikçe egzersiz seviyenizi artırabilirsiniz.
• Size verilen beslenme programına mutlaka uyun.

Ameliyatımı gerçekleştirecek hekimi seçerken nelere dikkat etmeliyim?
Güvenli ve doğru obezite cerrahisi için cerrahın tecrübesi çok önemlidir. Çevremizde obezite cerrahisi ameliyatı olduktan sonra kilo verip sonrasında da kilolarını geri alan kişileri duymaktayız. Bu durumu önlemenin tek yolu doğru cerrahi teknik, deneyim ve doğru takiptir.

Genel Cerrahi