Kişide hareket sistemini tutan romatizmal hastalık, ya da daha bilinen adıyla romatizma denilince akla öncelikle eklem hastalıkları gelir. Romatizmal hastalıklar günlük yaşantımızı sürdürmemizi sağlayan eklemler başta olmak üzere kas, tendon, kemik, eklem bağları ve omurga gibi doku ve organlarımızı etkileyen ağrılı rahatsızlıklardır. Yaklaşık 300 çeşit romatizma hastalığı bulunmaktadır. Bunların her birinin tanı ve tedavi yöntemleri farklı olmakla birlikte hepsi için geçerli bir takım genel prensiplerden söz etmek mümkündür.
Romatizmal hastalıklar kaça ayrılır?
Romatizmal hastalıklar iltihaplı ve kuru (dejeneratif) olmak üzere iki büyük gruba ayrılır. İltihaplı romatizmalar içinde en önemlisi, daha çok 30-40 yaş dolayındaki kadınlarda görülen ve giderek ilerleyen romatoid artrittir. Bu hastalık genellikle el ve ayaktaki parmak eklemlerinden başlar, giderek diğer eklemlere yayılır ve günlük yaşantıyı zorlaştırır. İkinci önemli hastalık ise daha çok erkeklerde görülen ve omurgayı tutan ankilozan spondilittir. 20-25 yaş civarında ortaya çıkan bu romatizma türü giderek ilerler ve sonraki yıllarda bel ve boyun bölgesinde omurganın kireçlenmesine neden olur.
İltihabi olmayan romatizmal hastalıklar ise daha çok görülür. Orta ve ileri yaşlı hastalar arasında en yaygın olanı, tıpta oteoartrit veya artroz olarak adlandırılan ve halk arasında kireçlenme olarak bilinen eklem rahatsızlığıdır. Artroz kalça, diz, ayak bileği, omuz gibi büyük eklemlerin yanı sıra el parmakları gibi küçük eklemlerde de görülebilir. Görülme sıklığı kadınlarda daha fazladır. Hastalığın asıl nedeni eklem kıkırdağının zamanla incelmesi, aşınması ve sonunda yırtılmasıdır. Şişman ve diyabetlilerde, ağır işlerde çalışanlarda ve sistemik hastalığı olanlarda daha sık görülür.
Neden meydana gelir?
Romatizmanın sebebi hala kesin olarak bilinememektedir. Ancak iltihaplı romatizmada genetik yatkınlıktan söz edilebilir. İltihapsız romatizma ise eklemin aşırı yıpranması, fazla kilo, spor yaralanmaları ve travmalar sonucu meydana gelir.
Belirtileri nelerdir?
Romatoid artrit eklemlerde ağrı ve şişlik, kızarıklık ve hareket kısıtlılığı ile kendini gösterir. Özellikle sabahları vücut tutukluğu tipik belirtilerdendir. Ankilozan spondilitin belirtisi ise bel fıtığına benzer. İltihapsız romatizmada da ağrı ve hareket zorlukları ortaya çıkar. Ancak ağrının şiddeti iltihaplı romatizmalardaki kadar yoğun değildir.
Nasıl tedavi edilir?
Romatizmal hastalık türü ne olursa olsun ilk yakınmalar ortaya çıktığı andan itibaren tanısının konularak tedaviye başlanması gerekir. Tedavide geç kalınan vakalarda eklemlerde şekil bozuklukları ve hareket kısıtlılıkları gelişir, bu durum tedaviyi daha da güçleştirir. Sebebi kesin bilinmediğinden tedavilerinde de bazı zorluklar vardır. Ancak son yıllarda tıptaki gelişmeler paralelinde çok yeni tedavi yöntemleri ve ilaçlar çıkmış, kullanılmaya başlanmıştır. Bu nedenle en önemli husus hastanın uzman bir hekim tarafından ayrıntılı olarak incelenmesi ve uygulanacak tedavi programının belirlenmesidir.
Hastalıkların erken döneminde ilaç tedavileri planlanır. Akut belirtiler ve ağrı, şişlik gibi şikayetler kontrol altına alındıktan sonra fizik tedavi ve rehabilitasyona başlamak gerekir.
İltihapsız romatizmada ise şikâyetlerin ortaya çıkması durumunda ilk yapılacak iş uzman bir hekime danışmaktır. Gerekli tetkikler yapıldıktan sonra tedavi planlanır. Artroz tedavisinde ilaçlardan ziyade fizik tedavi ve rehabilitasyonun önemi daha fazladır. Ağrıyı azaltmak için basit ağrı kesiciler kullanılabilir.
Fizik tedavinin amacı nedir?
İltihaplı romatizmanın iyileştirilmesinde fizik tedavinin amacı ağrı ve hareket kısıtlılıklarını gidermek, eklem hareketlerini geliştirmek, kasları güçlendirmek, genel durumu iyileştirmek ve yaşam kalitesini artırmaktır.
İltihapsız romatizmada ise ağrı ve hareket zorluklarının giderilmesi, kasların güçlendirilmesi, eklem sertliklerinin önüne geçilmesi, yaşam kalitesinin artırılması ve fazla kilosu olan hastaların kilo vermesi hedeflenir. Fizik tedavi, iltihapsız romatizmada çoğunlukla şikayetlerin giderilmesinde yeterli olur. Son zamanlarda eklem içine yapılan ve eklem kıkırdağını güçlendiren enjeksiyon tedavileri de yaygınlık kazanmıştır. Tedavide en önemli husus eklemin daha fazla aşınmasını engellemek için zorlamalardan kaçınmak, her gün düzenli egzersiz ve yürüyüş yapmak, uzman bir hekimin gözetiminde tedavi gereklerini uygulamaktır.
Uzm. Dr. Tufan ÖZDEM
Fizik Tedavi Rehabilitasyon
Egepol Hastanesi, İzmir’de tercih edilen, güvenilir ve saygın sağlık kurumlarındandır. Profesyonel kadrosu ve modern medikal ekipmanlarıyla hastalarına güvenilir tedavi seçenekleri sunar. Hasta bakımı ve takibinde de ön plana çıkan Egepol hastanesi, hasta odaklı yaklaşımı ve etik değerlere bağlılığı ile de tanınmaktadır. Sağlık sorunlarınıza çözüm bulmak ve uzman bir bakım almak için Egepol Hastanesi her zaman yanınızda. Size en iyi sağlık hizmetini sunmak için buradayız.